انقلاب دوم

یكی از مبارزات تاریخ ساز و پیروز, كه به رغم توانایی های غیر قابل انكار استكبار, پیروزی از آن جبهه مستضعفین گردید انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن ۵۷ بود, و در تكمیل و تعمیق این پیروزی اشغال لانه جاسوسی در سیزدهم آبانماه ۱۳۵۸ بود اشغال لانه جاسوسی امریكا از ابعاد مختلف حایز اهمیت است, ولی به نظر می رسد كه اهمیت این كار عظیم از نظر سیاسی قابل توجه تر باشد

"ما ظننتم ان یخرجوا و ظنوا انهم ما نعمتم حصونهم من الله فاتیهم الله من حیث لم یحتسبوا و قذف فی قلوبهم الرعب یخربون بیوتهم بایدیهم و ایدی المؤمنین فاعتبروا یا اولی الابصار" (۱)

تاریخ دویست‏ساله اخیر مشحون از مبارزات مستمر و پیگیر و موثر مستضعفین علیه مستكبرین بوده است، این مبارزات كه از افت و خیزهای فراوانی برخوردار بوده است اغلب به نامرادی و ناكامی مستكبرین انجامیده است. این وضعیت تا پیدایش سلاحهای مدرن امروزین ادامه داشت، ولی پس از تكمیل سلاحهای كلاسیك و كشتار جمعی، این معادله تا حد زیادی به هم خورد و جبهه كفر تقویت گردید.

یكی از مبارزات تاریخساز و پیروز، كه به رغم تواناییهای غیر قابل انكار استكبار، پیروزی از آن جبهه مستضعفین گردید انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن ۵۷ بود، و در تكمیل و تعمیق این پیروزی اشغال لانه جاسوسی در سیزدهم آبانماه ۱۳۵۸ بود. اشغال لانه جاسوسی امریكا از ابعاد مختلف حایز اهمیت است، ولی به نظر می‏رسد كه اهمیت این كار عظیم از نظر سیاسی قابل توجه‏تر باشد.

●تفوق نظامی سیاسی امریكا بر شوروی

در شرایطی كه امریكا خود را ابرقدرت بلامنازع می‏دانست و به دلیل تنوع و تولید انبوه سلاحهای استراتژیك بر رقیب خود، تفوق یافته بود، بحران گروگانگیری و یا به زبان و بیان بهتر اشغال لانه جاسوسی كاخ سفید در تهران، نشان ناتوانی امریكا و بلا اثر بودن سلاحهای استراتژیك در برابر اراده ملت ایران بود.

●امضای قرارداد سالت و اوج قدرت آمریكا

آمریكا زمانی موافقت كرد كه پیمان سالت ۱ (۲) و سالت ۲ (۳) را امضا كند كه از هر نظر به توانایی خود نسبت‏به شوروی اطمینان داشت و به قولی امریكاییان زمانی كه شوروی را در ضعف نسبی دیدند به امضای معاهده محدودیت‏سلاحهای استراتژیك راضی شدند لذا به یاد داریم هنگامی كه در جریان جنگ ویتنام هواپیماهای سنگین ب - ۵۲ امریكایی ویتنام شمالی بخصوص هانوی و بندر استراتژیك هایفونگ را بین سالهای ۶۸ تا ۷۲ بمباران می‏كردند (۴) ریچارد نیكسون رئیس جمهوری وقت امریكا سفری به شوروی داشت و سران كاخ كرملین از ترس و وحشت لب فرو بسته بودند و در میهمانی شامی كه برژنف به احترام وی ترتیب داد سران كرملین به سلامتی رئیس جمهوری خون آشام امریكا جام به جامش می‏زدند. این فراز تاریخی برای ترسیم و تصویر قدرت جهنمی امریكا كافی است.

●ایران جزیره ثبات

از طرف دیگر ایران جزیره آرامش و ثبات بود. هیچ كشوری در آسیا برای واشنگتن اهمیت ایران را نداشت. اهمیت موضوع زمانی روشن می‏شود كه امریكا سمینار منطقه‏ایی برای سفیرانش در آسیا را در تهران منعقد می‏كرد و مقامات ارشد وزارت امور خارجه امریكا جهت توجیه سفرایش به تهران می‏آمدند و با موفقیت‏سمینار را برگزار می‏كردند.

●نقش شاه در حفظ منافع غرب

نقش شاه نیز در سیاست‏خارجی امریكا و بخصوص در منطقه قابل ملاحظه بود. چه شاه كشور را عملا به جولانگاه امریكاییها تبدیل كرده بود. زیرا اولا امریكاییها با كنترل كامل شوروی توسط دستگاههای مجهزی كه در ارتفاعات شمالی كشور بخصوص پایگاه بهشهر نصب كرده بودند كلیه تحركات روسها را تحت نظر داشتند. ثانیا ایران به عنوان دژ تسخیر ناپذیر غرب بعد از اسرائیل با تمام توان از منافع آمریكا و متحدینش در منطقه حراست می‏كرد.

●آشفتگی خواب راحت استكبار

پیروزی انقلاب اسلامی پایگاه عظیم غرب را در ایران فرو ریخت و خواب راحت استكبار را آشفته ساخت. هنوز غرب در خلسه ضربه كاری انقلاب اسلامی بود كه با تسخیر لانه جاسوسی امریكا، دومین ضربه دردناك و شكننده را از انقلاب اسلامی دریافت كرد. حركتی كه به تعبیر بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، حضرت امام خمینی رضوان الله تعالی علیه، بزرگتر از پیروزی انقلاب اسلامی بود. (۵) و این خود آغاز بحرانی عظیم بود كه كاخ سفید و همپیمانان و هوادارانشان را بشدت در موضع انفعال قرار داد، و ناتوانی و زبونی امریكا را برملا ساخت. استكبار را آسیب پذیر نمود و همه ترفندها و اندیشه‏ها و رایزنی‏هایش را ناكام گذاشت و كاری هم از سلاحهای استراتژیكش بر نیامد.

●گیجی و سردرگمی واشنگتن در ماجرای گروگانگیری

امریكا از ماجرای گروگانگیری یكه خورد، قلبش به تپش افتاد، گیج و منگ شد. و در یك جمله به سرگیجه‏ای گرفتار شد كه چونان محجورین قدرت تصمیمگیری را نداشت.

این ماجرا را بهتر است از زبان نزدیكترین مشاوران كارتر یعنی خامیلتون جوردن، رئیس ستاد كاخ سفید، در بحران گروكانگیری بشنویم:

ساعت چهار و نیم صبح تلفن اتاق من زنگ زد. در حدود یك دقیقه طول كشید تا با صدای زنگهای مكرر تلفن از خواب بیدار شدم و به یاد بیاورم كه در كجا هستم. در تاریكی به دنبال كلید چراغ و سپس تلفن گشتم تا اینكه توانستم گوشی را بردارم. صدایی از گوشی تلفن گفت: آقای جوردن. . . به ما خبر داده‏اند كه سفارت امریكا در تهران از طرف عده‏ای اشغال شده و كاركنان سفارت به اسارت گرفته شده‏اند. . .

گفتم: خدای من! . . . آیا كسی هم زخمی شده یا كسی كشته شده است؟ افسر نگهبان جواب داد: تا آنجایی كه ما می‏دانیم نه، ولی هنوز اطلاعات كاملی در دست نداریم. (۶)

●كاخ سفید هیجان‏زده و بیحال و افسرده

بقیه مسایل را بهتر است از زبان جوردن بشنویم:

هفته تب‏آلود و گیج‏كننده‏ای را پشت‏سر گذاشتیم. روز یكشنبه گذشته پرزیدنت كارتر در یك جلسه سری شورای امنیت ملی اظهار داشت كه در نظر دارد یك رشته اقدامات تنبیهی علیه ایران آغاز كند و این كار را با قطع خرید نفت ایران از طرف امریكا آغاز می‏كند. بعضی از اعضای شورای امنیت ملی با این تصمیم موافق نبوده و استدلال می‏كردند كه این اقدام بودن اینكه تاثیر زیادی برای ایران داشته باشد موجب كمبود و افزایش بهای سوخت در امریكا خواهد شد و نارضاییهایی به وجود خواهد آورد. با وجود این كارتر روی تصمیم خود پافشاری كرد و گفت: ایرانیها باید بفهمند كه زندگی گروگانهای امریكایی برای ما بیش از نفت آنها ارزش دارد و مردم امریكا هم باید آماده فداكاری برای آزادی گروگانها باشند. (۷)

بی‏تصمیمی و بلاتكلیفی، خستگی و بحران كوبنده و در یك جمله ندانم كاری را از برنامه فوق بخوبی می‏توان فهمید.

●افشاء كن، افشاء كن

از طرف دیگر هر روز كه از اشغال لانه جاسوسی می‏گذشت. اسناد غیر قابل انكاری از ناحیه دانشجویان مسلمان پیرو خط امام دال بر دخالت آشكار امریكا در امور داخلی كشور برملا می‏گردید و مردم سلحشور و آزاده كشورمان با حضور در مقابل در ورودی جاسوسخانه ضمن حمایت از دانشجویان شعار می‏دادند: "دانشجوی خط امام افشا كن افشا كن".

امریكا به سر گیجه عجیبی دچار شده بود. زیرا:

۱- جاسوسانش به گروگان درآمده بودند و كاری برای رهایی آنها از دستش بر نمی‏آمد و به فرموده امام راحلمان "آمریكا هیچ غلطی نمی‏تواند بكند" و الحق كه هیچ غلطی نمی‏توانست‏بكند.

۲- فشار افكار عمومی آمریكا بر روی كاخ سفید هر روز افزایش می‏یافت.

۳- انتشار اسناد لانه جاسوسی كه دخالت‏بیچون و چرای امریكا را بروشنی در امور داخلی ایران نشان می‏داد.

۴- افشای چهره‏های بظاهر مردمی ولی آمریكایی در ایران و منطقه دنیا كه این دو مسئله استراتژیهای دراز مدت امریكا را به صورت وحشتناك به هم ریخت. (۸)

۵- معضل وجود شاه مفلوك به عنوان تبلور جنایات آمریكا در ایران و منطقه كه هیچ جای دنیا پناهندگی نداشت.

جردن می‏نویسد:

"جلوگیری كشورهای دنیا از ورود شاه فقط به خاطر جنایتهای بیشمار وی در طول ۳۷ سال سلطنت نكبت‏بار وی نبود. شاه امروز بسان گوی سرگردانی می‏مانست كه از همه لگد می‏خورد. و هیچكس حاضر به پذیرش وی نبود. چه، خوف آن را داشت كه كشور خود را دستخوش بحران نماید. از طرفی دانشجویانی كه سفارت و جاسوسان را در اختیار داشتند استرداد شاه را از امریكا می‏خواستند. "

●كاخ سفید پنجه در پنجه بحرانی‏ترین بحرانها

حضور شاه در امریكا كه ظاهرا برای معالجه ولی در حقیقت‏برای باز گرداندن وی به سلطنت و یا حداقل حمایت از جریانهای ضد انقلابی صورت گرفته بود. بحران را تشدید كرد و با تقاضای استرداد شاه توسط ایران مشكلی جدی بر مشكلات امریكا افزوده گردید.

نویسنده:علی محمد بشارتی

پی‏نوشتها:

۱. سوره حشر، آیه ۲

۲. قرارداد سالت‏یك، در ماه می ۱۹۷۲ بین نیكسون و برژنف در مسكو به امضا رسید.

۳. قرارداد سالت دو، در ۱۸ ژوئن ۱۹۷۹ بین كارتر و برژنف امضا شد.

۴. كتاب "جنگ ویتنام" و كتاب "یك ویت كنگ یك میلیون دلار".

۵. صحیفه نور

۶. كتاب "بحران" اثر هامیلتون جوردن ص ۱۹ و ۲۰

۷. همان ماخذ، ص ۴۴

۸. اسناد لانه جاسوسی از شماره ۱ تا ۱۰

۹. بحران / ص ۷۰

۱۰. لوید كاتلر مشاور حقوقی كارتر

۱۱. بحران / هامیلتون جوردن

۱۲. تا ۱۷ بحران / هامیلتون جردن

۱۸. جنگ حقیقی، نوشته ریچارد نیكسون

۱۹. ماخذ / ص ۷۵ و ۱۳۴

۲۰. پاییز خشم، نوشته حنین هیكل

منبع : مجله حضور ، شماره ۲

---