پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا

غم و شادی


غم و شادی

فراغت فرصتی زیبا و دلپذیر برای انسان است کاستی های گذشته با آن جبران می شود و شالوده آینده بهتری در آن پی ریزی می شود از دیرباز مردمان اوقات فراغت را موهبتی می پنداشتند که نصیب هر کسی نمی شود

فراغت فرصتی زیبا و دلپذیر برای انسان است. کاستی‌های گذشته با آن جبران می‌شود و شالوده آینده بهتری در آن پی‌ریزی می‌شود. از دیرباز مردمان اوقات فراغت را موهبتی می‌پنداشتند که نصیب هر کسی نمی‌شود. لحظه‌های غبارروبی از جسم و جان برای شروعی دیگر. برای مؤمن غنیمتی است خدادادی تا با معبودش فارغ از هر دغدغه‌ای نجوا را تجربه کند و برای عالم و دانشمند گوهری است دلچسب تا به تفکر در آفرینش بپردازد از این رو فراغت بهترین فرصت است که هر انسانی آن را تجربه می‌کند و اگر به درستی از آن استفاده شود از ضایع‌شدن عمر که تنها سرمایه هر انسانی است، جلوگیری می‌گردد وگرنه مایه تخریب شخصیت و فرسودگی زود هنگام صاحبش می‌شود. در مفهوم قرآنی، فراغت فرصتی است برای آرامش روح در پرتو ارتباط با خدا از این رو خداوند در سوره انشراح خطاب به پیامبرش نعمت‌هایش را یادآوری می‌کند و می‌گوید: ما به تو شرح صدر دادیم و کارهای سخت و طاقت‌فرسا را بر تو آسان کردیم، نام و آوازه‌ات را بلند ساختیم، به شکرانه این نعمت‌ها، به هنگام فراغت به ما روی آور و به طاعت کوشا باش.

بنابراین، فراغت تجدید نیرو است برای شروعی دیگر و پربارتر از گذشته. امام صادق(ع) می‌فرماید: اگر امروزت از دیروزت کم بارتر باشد، به زیان دچار شده‌ای و در سراشیبی سقوط قرار گرفته‌ای. جوان براساس طبیعتش رو به آینده دارد و سرنوشتش را در آن جست‌وجو می‌کند. امام صادق(ع) می‌فرماید: دل‌های خود را اسیر گذشته نکنید، زیرا ذهن شما را از برنامه‌ریزی به آینده باز خواهد داشت. (الوافی، ج۵ ص ۸۹۱) در گذشته‌های نه چندان دور بر اثر چالش‌های زندگی و سختی‌های معیشتی، فراغت آرزویی دست‌نیافتنی می‌نمود و چون ابری گذرا خود را نشان می‌داد؛ اما اکنون در عصر تکنولوژی و انفجار اطلاعات، وفور آن آزاردهنده است. اگر زمانی فراغت، مایه آسودگی جسم و جان بود، اکنون مایه دلمشغولی و دغدغه خاطر است. به صورت طبیعی هرگاه چیزی از حد و اندازه خود فراتر رود، بلا و مصیبت خواهد شد. (کل شیء جاوز حده تبدل ضده) امیرالمؤمنین(ع) می‌فرماید: «إن یکن الشغل مجهدة فاتصال الفراغ مفسدة».(بحار ج۷۴، ص۴۱۶) اگر کار و تلاش خستگی و رنج به همراه دارد، فراغت پیوسته و طولانی مفسده به دنبال خواهد داشت. فراغت از نوعی که در کشور ما وجود دارد مصداق کامل مفسده است.

پیامدهای زیانبار آن زنگ هشداری است برای کسانی که مسئولیت هدایت امت را بر دوش دارند، ما که بالاترین میزان گروه سنی جوانان دنیا را داریم اگر می‌خواهیم فریضه نهی از منکر را عمل کنیم، باید زمینه‌های رشد و بالندگی مفسده را از بین ببریم تا این همه سرمایه ملی که سرشار از انرژی است به هدر نرود و این مهم وقتی حاصل آید که دست‌اندرکاران و مسئولان امکان به کارگیری مهارت‌های ذهن و عمل را برای جوانان متناسب با فرهنگ دینی و ملی فراهم آورند. انتظار بدترین انتخاب ممکن است، زیرا هیچگاه قرین توفیق نخواهد بود. امام علی(ع) می‌فرماید: «هرکس برای معالجه آسیب‌ها به انتظار فرصت بنشیند، روزگار مجال را از او خواهد ستاند». (بحار ج۷۵،ص۲۶) از آنجا که نیازهای انسان متنوع است، رشد و تکامل در گروی پاسخگویی کافی به همه آن نیازهاست. انسان در بخش‌هایی از عمر خود به خاطر ضرورت‌های زندگی مجبور به اتخاذ روش یکنواخت در زندگی است که در صورت تداوم آن، انسان تک بعدی می‌گردد. تعطیلات فرصتی است برای فرار از تک‌بعدی شدن و زمانی است برای خروج از بن‌بست‌های زندگی و آرامش روحی. در فرصت‌های تعطیل، زمینه شکوفایی سایر استعدادها فراهم می‌گردد و با برنامه‌ریزی مناسب می‌توان آن را به فعلیت رساند. استعدادهای ورزشی و مهارت‌های فنی به بار می‌نشیند. کوتاهی و بی‌تفاوتی نسبت به سرنوشت جوانان گناهی است بزرگ که هم دنیا سوز است وهم آخرت سوز.