باهوکلات

روستای باهوکلات, مرکز دهستان باهوکلات از توابع بخش دشتیاری شهرستان چابهار, با مختصات جغرافیایی ۶۱ درجه و ۲۵ دقیقه طول شرقی و ۲۵ درجه و ۴۳ دقیقه عرض شمالی, در فاصله ۹۰ کیلومتری شمال شرقی چابهار قرار دارد

روستای باهوکلات، مرکز دهستان باهوکلات از توابع بخش دشتیاری شهرستان چابهار، با مختصات جغرافیایی ۶۱ درجه و ۲۵ دقیقه طول شرقی و ۲۵ درجه و ۴۳ دقیقه عرض شمالی، در فاصله ۹۰ کیلومتری شمال شرقی چابهار قرار دارد. این روستا از جنوب به روستای سولدان، از شمال شرقی به روستای شیرگوار و از طرف شرق به مرز ایران - پاکستان محدود می‌شود.

روستای باهوکلات ۴۰ متر از سطح ارتفاع دارد و آب و هوای آن، تحت تأثیر اقلیم گرم و خشک در بهار و پاییز، مطبوع و دلپذیر و در تابستان‌ها گرم است. رودخانه باهوکلات در غرب آبادی جریان می‌یابد.

براساس منابع محلی و آثار سفال‌ها و سکه‌های تاریخی، این روستا قدمتی کهن دارد. قلعه انوشیروان سنگان با قدمت ۳۰۰ سال، گواهی بر دیرینگی و پیشینه تاریخی این روستا است.

مردم روستای باهوکلات به زبان بلوچی سخن می‌گویند، مسلمان و پیرو مذهب تسنن هستند.

● الگوی معیشت و سکونت

براساس نتایج سرشماری سال ۱۳۷۵، روستای باهوکلات در حدود ۶۵۰ نفر جمعیت داشته است که در سال ۱۳۸۵، به بیش از ۲۰۰۰ نفر افزایش یافته است.

بیشتر درآمد مردم این روستا از فعالیت‌های زراعی و دامداری تأمین می‌شود. گروهی از مردم نیز، در امور خدماتی و تولید صنایع دستی اشتغال دارند. محصولات عمده زراعی آن شامل گندم، جو، ذرت، تره‌بار و بنشن می‌باشد. آب مورد نیاز کشاورزی از رودخانه و چاه تأمین می‌شود. از محصولات باغی روستای باهوکلات می‌توان به لیموترش، پرتغال، زیتون و انار اشاره کرد. مراتع غنی اطراف روستا، دامداری روستا را رونق بخشیده است و گوشت قرمز و انواع لبنیات مرغوب در آن تولید می‌شود. گروهی از مردم روستا، ضمن اشتغال در امور زراعی و دامی به تولید صنایع دستی حصیربافی و گلیم‌بافی می‌پردازند و بخشی از هزینه‌های خانوار را تأمین می‌کنند.

روستای باهوکلات بر روی شیب تپه استقرار یافته و بافت مسکونی متمرکزی دارد. بیشتر خانه‌های روستا در یک طبقه با سقف مسطح و با در و پنجره‌های کوچک احداث شده‌اند. بافت مسکونی روستا مشتمل بر بافت سنتی و بافت جدید است. خانه‌های بافت قدیمی عموماً از خشت و گل ساخته شده‌اند و سقف آنها با شاخ و برگ درختان پوشیده و سپس با گل و یا قیر اندود شده است. در ساخت خانه‌های بافت جدید از مصالحی مانند آهن، آجر، سیمان و گچ استفاده شده است. فضای زیستی خانه‌های مردم روستا از نحوه معیشت و اقتصاد آنها تأثیر پذیرفته است.

● جاذبه‌های گردشگری

روستای باهوکلات، از زیباترین روستاهای استان سیستان و بلوچستان است که به دلیل عبور رودخانه باهوکلات از غرب آن و طبیعت بکر و زیبا، مورد توجه گردشگران و طبیعت‌دوستان است.

درختان کنار، گز و کلیر، در اراضی داخل و پیرامون روستا به ویژه در فصل بهار، چشم‌اندازهای زیبا و دلپذیری پدید می‌آورند. انواع جانوران مانند شغال، گرگ، روباه و خرگوش در پیرامون باهوکلات می‌زیند. تمساح پوزه کوتاه ایرانی مهمترین جانور خزنده این روستا است که واجد ارزش‌های ملی و بین‌المللی می‌باشد.

رودخانه باهوکلات یکی از پرآب‌ترین رودخانه‌های استان سیستان و بلوچستان است که از کوه پیرآباد، در جنوب شرقی ایرانشهر و شمال غربی رودخانه سرباز سرچشمه می‌گیرد و پس از طی مسیری طولانی (۳۴۰ کیلومتر) و پیوستن دو رود دیگر، وارد حوزه دهستان باهوکلات می‌شود. این رودخانه به ویژه به دلیل زیستگاه تمساح ایرانی اهمیت توریستی فراوان دارد.

منطقه حفاظت شده باهوکلات در طول مرز ایران و پاکستان واقع شده است. این منطقه که از کوه‌های کم ارتفاع و منفردی تشکل یافته، تا رودخانه سرباز در بلوچستان گسترده شده است. این منطقه حفاظت شده، مأمن تمساح پوزه کوتاه تالابی و منحصر به فرد ایرانی است که در آبگیرهای کم عمق مسیر رودخانه زندگی می‌کند. ماهی گل خور نیز یکی دیگر از آبزیان این منطقه است که قادر به زیست در آب‌های کم‌عمق با بستر گلی است.

جبیر، سنجاب محلی شمالی، راسوی خاکستری هندی، هوبره، دراج، سوسمار و انواع پرندگان و لاک‌پشت سبز دریایی از دیگر جانوران این منطقه حفاظت‌شده به شمار می‌آیند.

روستای باهوکلات جاذبه‌های تاریخی قابل توجهی نیز دارد. قلعه انوشیروان سنگان از آن جمله است. این قلعه، بر فراز تپه‌ای در نزدیکی روستا بنا شده و بیش از ۳۰۰ سال قدمت دارد. این قلعه توسطفردی به نام انوشیروان ساخته شده است.

مردم روستای باهوکلات در اعیاد ملی و مذهبی با برپایی مراسم سنتی به جشن و سرور می‌پردازند. برگزاری مراسم اعیاد نوروز، قربان، فطر و میلاد پیامبر (ص) در میان مردم روستا اهمیت ویژه‌ای دارد. مراسم عروسی که بیشتر بر مبنای خویشاوندی و در داخل تیره‌ها و طوایف روستا صورت می‌گیرد، از مهمترین مراسم سنتی این روستاست.

بهره‌گیری از موسیقی بومی و زمزمه ترانه‌های محلی در میان مردم روستای باهوکلات مرسوم است. قیچک و دهل از مهمترین آلات موسیقی رایج در این روستاست. سرنا و دهل نیز، در جشن‌های عروسی و به هنگام اجرای رقص‌های محلی مورد استفاده قرار می‌گیرند. ترانه‌ها و اشعار محلی روستا، در باورها و فرهنگ مردم آن ریشه دارد.

سوارکاری و کشتی محلی از ورزش‌های رایج در میان مردم روستاست.

اغلب مردم روستا از پوشاک رایج در شهرها استفاده می‌کنند، ولی استفاده از لباس محلی نیز در میان برخی از مردم به ویژه در مراسم خاص متداول است. لباس مردان شامل پیراهن یقه‌باز، لباده، دستار سفید، کمربند ضخیم و جوراب است. زنان نیز، از پیراهن بلند یقه‌بازی که آن را با دستار بزرگی می‌پوشانند، استفاده می‌کنند. انواع زیورآلات، اشیای تزئینی و خالکوبی جلوه جالبی به سیمای عمومی زنان روستا می‌بخشد.

مهم‌ترین صنایع دستی این روستا، بافت انواع گلیم و حصیر می‌باشد.

خشکبار و انواع لبنیات، سوغات روستای باهوکلات هستند.

از غذاهای رایج این روستا می‌توان به انواع کباب‌ها، خورشت‌ها و آبگوشت محلی اشاره کرد.

این روستا از طریق شهرهای چابهار و راسک با جاده‌ای آسفالت و مناسب قابل دسترسی است.

نوشته شده توسط: فرشید قایمیون

http://oshkaya.mihanblog.com