كم‌خوابی فعالیت مغز برای بخاطر سپردن را مختل می‌كند

محققان می‌گویند شاید كلید این راز را یافته باشند كه چرا كودكانی كه بسیار دیر به رختخواب می‌روند، در بیشتر موارد در مدرسه عملكرد ضعیفی دارند. آنها می‌گویند ظاهرا كم خوابی عملكرد …

محققان می‌گویند شاید كلید این راز را یافته باشند كه چرا كودكانی كه بسیار دیر به رختخواب می‌روند، در بیشتر موارد در مدرسه عملكرد ضعیفی دارند. آنها می‌گویند ظاهرا كم خوابی عملكرد هیپوكامپوس، آن بخش از مغز كه قرار گرفتن خاطرات و اطلاعات جدید در مغز را فرمول بندی می‌كند، مختل می‌سازد. پژوهشگران دانشكده پزشكی هاروارد ‪ ۲۸‬داوطلب را به كار گرفتند و برخی از آنها را دو روز و یك شب از خواب محروم كردند و به بقیه اجازه دادند به میزان طبیعی بخوابند و سپس هر دو گروه را آزمایش كردند. در این آزمایش در حالی كه اسكنر اف ام‌آرآی مغز داوطلبان را اسكن می‌كرد، تعداد زیادی اسلاید از مقابل چشمان آنها عبور كرد كه آنان می‌بایست آنها را بخاطر می‌سپردند.

اف‌ام‌آرآی ‪ ،fMRI‬یك تصویر سه بعدی از جریان خون و در نتیجه فعالیت مغز را روی مانیتور نمایش می‌دهد. بعد از این مرحله به داوطلبان اجازه داده شد دو شب كامل بخوابند و سپس دومین آزمایش را انجام دادند كه در آن از آنان خواسته می‌شد عكسهایی را كه در آزمایش قبلی دیده بودند، از میان مجموع جدیدی از تصاویر كه شامل عكسهای تازه‌ای بود، پیدا كنند. گروهی كه از خواب محروم شده بود، در آزمایش اول كمی بدتر از گروهی كه خوب خوابیده بود، عمل كرد اما در آزمایش دوم عملكرد آن به مراتب بهتر از گروه دیگر بود. اسكنر نشان داد كه در آزمایش اول، در گروهی كه از خواب محروم شده بودند، فعالیت هیپوتالاموس به مراتب كمتر از گروه خوابیده بود. این مساله روی دیگر بخشهای مغز كه به هشیاری مرتبط هستند یعنی ریشه مغز تالاموس اثر بیداركننده ای داشت.

تحقیقات قبلی نیز نشان داده بود كه بعد از یادگرفتن یك نكته، برای محكم شدن جایگاه آن در حافظه، خواب جنبه حیاتی دارد اما تاكنون در مورد تاثیر بی‌خوابی قبل از تشكیل یك خاطره یا حفظ اطلاعات در مغز مدرك محكمی ارایه نشده بود. طبق این گزارش، چنین به نظر می‌رسد كه خواب قبل از یادگیری، برای آماده كردن مغز جهت شكل‌گیری حافظه در روز بعد، اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد كه این امر با توجه به روند فزاینده برهم خوردن ساعت خواب مردم، یافته‌ای نگران‌كننده به شمار می‌رود.