پایان هوارد

هوارد كه از سال ۱۹۹۶ در راس قدرت قرار دارد دومین نخست وزیر از لحاظ در اختیار داشتن این منصب به شمار می آید او چهار انتخابات متوالی را با پیروزی پشت سر گذاشته است كه مورد اخیر, انتخابات سال ۲۰۰۴ بود

بر كسی پوشیده نیست كه ظرف چند هفته آتی با كناره‌گیری تونی‌بلر از سمت نخست‌وزیر انگلیس، جورج بوش نزدیك‌ترین متحد بین‌المللی‌اش را از دست خواهد داد.

اما شاید كمتر كسی بداند كه پس از بلر، دومین رهبر خارجی كه ارتباط نزدیكی با پرزیدنت بوش دارد، جان هوارد، نخست‌وزیر استرالیاست.

هوارد كه از سال ۱۹۹۶ در راس قدرت قرار دارد دومین نخست‌وزیر از لحاظ در اختیار داشتن این منصب به شمار می‌آید. او چهار انتخابات متوالی را با پیروزی پشت‌سر گذاشته است كه مورد اخیر، انتخابات سال ۲۰۰۴ بود.

او در گذشته چندین بار پیروزی‌های چشمگیر غیرمنتظره‌ای را پشت سر گذاشته است؛ اما اگر او می‌خواهد در انتخابات امسال كه احتمالا پاییز برگزار می‌شود، پیروز شود باید همه این پیروزی‌ها را فراموش كند. نظرسنجی‌های اخیر نشان می‌دهد كه حزب لیبرال هوارد كه متعلق به محافظه‌كاران استرالیاست با ۴۱ درصد، بعد از حزب كارگر با ۵۹ درصد قرار می‌گیرد.

در گذشته هوارد عمدتا به خاطر جذبه شخصی خود توانسته بود، در انتخابات برنده شود، اما اكنون رای‌دهندگان با آرای ۴۹ درصد به ۳۷ درصد رقیب جوان او، كوین راد را ترجیح می‌دهند كه رهبری حزب مخالف را ماه دسامبر گذشته پذیرفت.

چه عواملی سقوط هوارد را فراهم ساخته است و اثرات آن بر اتحاد آمریكا و استرالیا چه خواهد بود؟ من این سوال را از تنی چند از ناظران سیاسی كه در كانبرا و سیدنی حضور داشتند، پرسیدم. عمده‌ترین پاسخ به بخش نخست سوال، خستگی و اشباع بود.

پس از ۱۱ سال به‌‌رغم یك اقتصاد قوی و بودجه جدید، رای‌دهندگان از حكومت هوارد خسته شده‌اند. از طرفی دیگر موفقیت او علت سقوطش بوده است. اقتصاد این كشور چنان در حال رشد بوده است كه بسیاری از استرالیایی‌ها مایلند كه خطر تغییر حكومت را بپذیرند.

راد، عضو محافظه‌كار حزب كارگر، دیپلمات سابق و مشاور مدیریتی است كه چینی را به شیوایی صحبت می‌كند و به طور مرتب به كلیسا می‌رود او در خانواده‌ای كاتولیك بزرگ شد اما اكنون پیرو كلیسای انگلستان است. راد روابط كمی با اتحادیه‌هایی دارد كه به طور سنتی قدرت غالب بوده و حزب او را به چپ سوق داده‌اند. مردم به او به چشم راننده‌ای می‌نگرند كه می‌تواند استرالیا را به جلو هدایت كند و جایگزین مناسبی برای هوارد باشد.

انتظار می‌رود تغییر حكومت تاثیر زیادی بر روابط نزدیك استرالیا و آمریكا نداشته باشد. گرچه راد مخالف جنگ عراق بود. اما او هرگز از مخالفت خود با سیاست‌های آمریكا به عنوان حربه انتخاباتی استفاده نكرد برخلاف رهبر سابق حزب كارگر، مارك لتام كه در سال ۲۰۰۴ قول داده بود كه در صورت انتخاب شدن، سربازان استرالیایی را تا كریسمس آن سال از عراق خارج خواهد ساخت؛ وعده‌ای كه بدون مشورت با راد داده شده بود، چنین تاكتیكی در استرالیا نمی‌تواند موفق باشد. لتام در انتخابات شكست خورد و راد نمی‌خواهد مرتكب همان اشتباه شود.

او به عنوان یك نامزد طرفدار آمریكا و طرفدار اسرائیل در انتخابات شركت می‌كند. گرچه راد عضو حزب كارگر است اما مسلما كمتر از دیوید كامرون، رهبر فعلی حزب محافظه‌كار بریتانیا، به انتقاد از ایالات متحده پرداخته است.

در واقع راد در جریان سفر دیك چنی، معاون رئیس‌جمهور آمریكا به استرالیا به او این اطمینان را داد گرچه او برنامه‌ریزی كرده تا ۵۵۰ سرباز استرالیایی را از جنوب عراق خارج سازد اما لزوما در آینده نزدیك چنین نخواهد كرد و ۱۰۰۰ سرباز استرالیایی را در عراق و اطراف آن برای حمایت از عملیات نیروهای ائتلاف نگه خواهد داشت. راد همچنین از طرف هوارد برای افزایش تقریبا دو برابر سربازان استرالیایی به ۱۰۰۰ تن در افغانستان پشتیبانی كرده است.

از نظر كاخ سفید، شكست هوارد یك فاجعه محسوب خواهد شد. هوارد به همراه وزیر خارجه‌اش الكساندر داونر یكی از پروپا قرص‌ترین مدافعان جنگ علیه تروریسم بوده و یكی از منتقدان صریح آمریكاستیزی بوده است. اما رسیدن راد به قدرت باعث ایجاد بحران در روابط با یكی از دو متحد آمریكا در اقیانوس آرام (دیگری ژاپن) نخواهد شد.

حتی با وجود چین كه بزرگترین شریك تجاری استرالیا بعد از ژاپن است همه احزاب سیاسی به این امر واقف هستند كه در نهایت امر بقا و امنیت آنها برعهده دوستان آمریكایی آنهاست؛ همانطوری كه در سال ۱۹۴۲ داگلاس مك آرتور، زمانی‌كه حمله ژاپن قریب‌الوقوع به نظر می‌رسید، به كمك استرالیا شتافت. از این رو استرالیایی‌ها برای ضمانت خود در برابر بحران‌های آتی روی آمریكا حساب می‌كنند.

آنها در عوض مایلند به ایالات متحده در راستای تحقق بخشیدن به اهداف مشترك سیاست خارجی‌شان كمك كنند. استرالیا تنها كشوری است كه دوشادوش آمریكا در همه جنگ‌های عمده در طول ۱۰۰ سال گذشته جنگیده است. استرالیایی‌ها برخلاف بریتانیایی‌ها از ویتنام خارج نشدند.

گرچه ارتش استرالیا كوچك به نظر می‌رسد (با ۵۱۰۰۰ سرباز در خدمت، به عبارتی كمی بیشتر از یك چهارم واحد تفنگداران دریایی آمریكا) اما به طور منظم استقرار یافته است. استرالیایی‌ها همانند ارتش آمریكا برای جبران كاهش نفرات پس از جنگ سرد، در حال افزایش نفرات هستند ولو اینكه این افزایش در مقیاس كوچكتر باشد ارتش آمریكا و واحد تفنگداران دریایی این كشور بیش از ۶۰ هزار سرباز و استرالیایی‌ها ۶ هزار تن را اضافه می‌كنند.

استرالیایی‌ها نخستین حامیان جنگ در عراق و افغانستان بودند در حالی كه به اتهامات مبنی بر یكجانبه‌گرایی سرپوش دیپلماتیك گذاشتند و كماندوهای دوره‌دیده یگان ویژه هوایی خود را برای جنگ در كنار نیروهای ویژه آمریكا و بریتانیا فرستادند.

در حالی كه استرالیایی‌ها تنها یك نقش كوچك حمایتی را در خاورمیانه ایفا می‌كنند، آنها در مدیریت بحران‌ها در نزدیكی سواحل‌شان پیش قدم شده‌اند. آنها رهبری نیروهای سازمان ملل در تیمور شرقی را در سال ۱۹۹۹ برعهده داشتند تا مانع تلاش‌های شبه‌نظامیان طرفدار اندونزی برای ممانعت از حركت این كشور به سوی استقلال شوند و حضور خود را تثبیت كردند تا نقش قابلگی را برای دموكراسی نوپا در این كشور عهده‌دار شوند.

سال گذشته برخی مشكلات با ایجاد ناآرامی‌ها و درگیری‌ها در دیلی- پایتخت- به وجود آمد اما نظم دوباره به وسیله سربازان استرالیایی اعاده شد. اوایل این ماه تیمورشرقی یك گذر مسالمت‌آمیز از رئیس‌جمهور قبلی به رئیس‌جمهور تازه انتخاب‌شده، خوزه راموس هورتا، برنده جایزه صلح نوبل را تجربه كرد.

استرالیا همچنین سربازان و افسران پلیس خود را به منظور ماموریت حفظ صلح به جزایر سلیمان فرستاده است و دیپلمات‌ها، امدادگران و سربازان استرالیایی در جهت حفظ نظم در دیگر دولت‌های جزیره‌ای كوچك در بخش جنوبی اقیانوس آرام،‌ نقاطی كه كودتاهای نظامی رایج است، باقی می‌مانند.

استرالیایی‌ها همچنین در تلاش برای جلوگیری از رشد اسلام رادیكال در فیلیپین، اندونزی، مالزی و دیگر كشورهای مجاور با جمعیت‌های مسلمان هستند. به خاطر نزدیكی به این كشورها، استرالیا كارشناسان بیشتری در حوزه این كشورها نسبت به ایالات متحده دارد كه این امر استرالیایی‌ها را منبع با ارزشی برای مشاوره و اطلاعات برای آمریكایی‌ها می‌سازد.

استرالیا صرفنظر از نداشتن ظواهر امپراتوری‌های قدیمی در واقع نوعی نقش ثبات‌گر را كه زمانی امپراتوری بریتانیا ایفا می‌كرد و اكنون آمریكا به ارث برده است ایفا می‌كند اما نه در سطح ایالات متحده كه ۳۰۰ میلیون جمعیت دارد و هزینه‌های دفاعی‌اش بیشتر از هزینه‌های دفاعی دیگر كشورهای جهان است و می‌تواند با هر بحرانی در هر نقطه جهان مقابله كند.

ما ممكن است كلانتر جهانی باشیم اما نیازمند دستیارانی هستیم تا بتوانیم كارآمد باشیم و استرالیا یكی از اعضای استوار این مجموعه خواهد بود. دیگر قدرت‌های لیبرال دموكراتیك از برزیل گرفته تا هند می‌توانند با ایفای نقشی فعال‌تر در جهت برقراری نظم در مناطق خود با همكاری ایالات متحده و دیگر متحدان خارجی، به نحو موثری از نمونه استرالیا سرمشق بگیرند.

ماكس بوت(عضو عالی‌رتبه مركز مطالعات امنیت ملی و عضو شورای روابط خارجی آمریكا)

ترجمه: مهدی متین‌جاوید

منبع: ویكلی استاندارد