مقالات حسابداری

رسیدگی و ارزیابی سیستماتیک صورت حساب عملکرد بودجه سالانه کل کشور همچنین عملیات مالی دستگاههای اجرایی و هر موسسه ای که به نحوی از انحاء از بودجه کل کشور استفاده می کنند به منظور نسبت به اقلام و ارقام صورت های مالی و انطباق ان با اصول پذیرفته شده حسابرسی دولتی و قوانین و مقررات مالی ومحاسباتی کشور و ارائه گزارش نتایج بررسیهای به عمل آمده متوسط دیوان محاسبات به مجلس شورای اسلامی ایران

● تعریف حسابرسی دولتی

رسیدگی و ارزیابی سیستماتیک صورت حساب عملکرد بودجه سالانه کل کشور همچنین عملیات مالی دستگاههای اجرایی و هر موسسه ای که به نحوی از انحاء از بودجه کل کشور استفاده می کنند به منظور نسبت به اقلام و ارقام صورت های مالی و انطباق ان با اصول پذیرفته شده حسابرسی دولتی و قوانین و مقررات مالی ومحاسباتی کشور و ارائه گزارش نتایج بررسیهای به عمل آمده متوسط دیوان محاسبات به مجلس شورای اسلامی ایران.

اهداف حسابرسی دولتی

عبارت است از عملکرد هر یک از دستگاههای اجرایی در زمینه فعالیت آنها به منظور حصول اطمینان از موارد زیر:

۱. رعایت قوانین و مقررات مالی ومحاسباتی

۲. تعیین کارایی قوانین و مقررات مالی کشور

۳. صورت های مالی به نحو قابل قبول ارائه شده باشد

۴. حراست و استفاده به جا و۰مطلوب از اموال و داراییها

۵. میزان و درصد تحقق اهداف از پیش تعیین شده

● انواع حسابرسی دولتی

حسابرسی هایی که بر حسب هدفهای آنان تعریف می شود به دو دسته طبقه بندی می شود:

۱. حساب رسی مالی:شامل حسابرسی مالی حسابرسی کنترل ها و رعایت قوانین و مقررات

۲. حساب رسی عملیاتی:شامل حساب رسی میزان کارایی و صرفه جویی در مخارج و حسابرسی برنامه ای.

حسابرسی مالی

این نوع حسابرسی شامل حسابرسی صورت های مالی و سایر گزارشهای مالی است.

۱ حسابرسی صورت های مالی :حسابرسی صورت های مالی در موارد اینکه صورت های مالی یک واحد تجاری حسابرسی شده وضعیت مالی و نتایج عملیات و جریان وجوه نقد را طبق اصول پذیرفته شده حسابداری به طور منصفانه ارائه میدهد ؛اطمینان منطقی ایجاد می کند.حسابرسی صورت های مالی هم چنین شامل حسابرسی صورت های مالی تهیه شده طبق سایر مبانی حسابداری است که در استاندارد های حسابرسی صادره توسط انجمن رسمی امریکا تشریح شده است.

حسابرسی سایر گزارشهای مالی:این نوع حسابرسی شامل تعیین موارد مشروح زیر است:

آیا اطلاعات مالی طبق موازین وضع یا اعلام شده ارائه میشود؟

آیا واحد مورد رسیدگی الزامات مالی خاصی را رعایت می کند؟

آیا ساختار کنترل واحد مورد رسیدگی در موری گزارشگری مالی و یا نگهداری از داراییها به نحو مناسب طراحی شده و در جهت دستیابی به اهداف کنترل به اجرا در آمده است؟

حساب رسی عملیاتی

حسابرسی عملیاتی رسیدگی هدفمند و منظم و سیستماتیک از شواهد و مدارک یک سازمان دولتی؛یک طرح, یک فعالیت یا یک وظیفه است که به منظور ارائه ارزیابی عملکرد ان انجام می گیرد.این حسابرسی ؛اطلاعاتی را جهت ارتقای سطح مسئولیت پاسخگویی دولتی و تسهیل تصمیم گیری ؛توسط وا حد ها یی که مسئولیت نظارت و انجام اقدام اصلاحی را بر عهده دارند ارائه میدهند.

اهداف کلی حسابرسی عملیاتی

هدفهای کلی حسابرسی عملیاتی به شرح زیر است:

۱) ارزیابی عملکرد: هر حسابرسی عملیاتی شامل ارزیابی عملکرد یک واحد میباشد ؛عملکرد عبارت است از مقایسه شیوه انجام فعالیت سازمان یا ۱-هدفهای تدوین شده توسط مدیریت یا طرف قرارداد مانند سیستم های سازمانی ؛استاندارد ها و هدفهای کمی ؛۲-سایر معیار های اندازه گیری مناسب .

۲) شناسایی بهبود فرصت های عملیات :منظور از بهبود عملیات ؛به طور کلی عبارت از افزایش رعایت صرفه جویی های اقتصادی (اقتصادی بودن)کارایی یا اثر بخشی و یا ترکیبی از این عوامل است ؛حسابرسی عملیاتی فرصت های مشخص برای برون سازمانی )مشاهده عملیات ؛برسی گزارشهای جاری و گذشته ؛بررسی معامله ها؛مقایسه با استاندارد های صنعت ؛به کار گیری قضاوت حرفه ای بر اساس تجزیه یا سایر ابزارهای مناسب شناسایی می کند.

۳) ارائه پیش نهادهایی برای عملیات یا لزوم انجام بررسیها و اقدامات بیشتر:نوع وماهیت و دامنه پیشنهادهای ارائه شده در جریان حسابرسی عملیاتی بسیار متفاوت است .در اغلب موارد؛حسابرسی ممکن است پیشنهادهای ویژهای ارائه کند .در سایر موارد ممکن است بررسی بیشتری (نه در محدوده پیش بینی شده در قرارداد)ضرورت یابد که در این صورت حسابرسی ممکن است دلایلی نیاز به انجام برسی هاو اقدامات بیشتری را در زمینه ویژه بیان کند.

مزایای حسابرسی عملیاتی

با توجه به دامنه برسی ,حسابرسی عملیاتی ممکن است تمام یا برخی از مزایای زیر را در بر داشته باشد. گر چه ممکن است همه آنها به عنوان اهداف یک کار حسابرسی بیان نشده باشد.

۱. شناسایی معیار های اندازهگیری میزان نیل به اهداف سازمان

۲. ارزیابی مستقل و بی طرفانهعملیات مشخص

۳. ارزیابی میزان رعایت هدفها؛سیاستها و رویه های سازمانی

۴. ارزیابی میزان قابلیت اطمینان و گزارشهای مدیریت

۵. شناسایی راهکارهای جایگزین

مسعود محمدپور

نویسنده:

رضا نظری ـ حسن مهدی زاده

انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز ـ چاپ سوم