چهارشنبه, ۱۷ بهمن, ۱۴۰۳ / 5 February, 2025
مجله ویستا

كشت قارچ خوراكی


كشت قارچ خوراكی

به همان اندازه كه محبوبیت قارچ در رژیم غذایی آمریكایی افزایش می یابد, علاقه مند ی برای تخصص یافتن در امور مربوط به قارچ , تبدیل به یك سرگرمی و نیز تجارتی كوچك می شود امروزه بسیاری از فروشگاههای انواع گوناگون از قارچ ها را عرضه می دارند

به‌ همان‌ اندازه‌ كه‌ محبوبیت‌ قارچ‌ در رژیم‌ غذایی‌ آمریكایی‌ افزایش‌ می‌یابد، علاقه‌مند ی برای ‌تخصص‌ یافتن‌ در امور مربوط‌ به‌ قارچ‌، تبدیل‌ به‌ یك‌ سرگرمی‌ و نیز تجارتی‌ كوچك‌ می‌شود.امروزه‌ بسیاری‌ از فروشگاههای‌ انواع‌ گوناگون‌ از قارچ‌ها را عرضه‌ می‌دارند و روش‌های‌ مورداستفاده‌ برای‌ تولید محصولات‌ مربوط‌ به‌ چند نوع‌ قارچ‌ معمول‌ دیگر، آنچه‌ در پی‌ می‌آید. شرح‌مختصری‌ است‌ از مواد و روش‌های‌ مورد استفاده‌ برای‌ تولید محصولات‌ مربوط‌ به‌ چند قارچ‌خوراكی‌ كشت‌ شونده‌ی‌ معروف‌.

● قارچ‌ چیست‌؟

قارچ‌، میوه‌ای‌ از تیره‌ی‌ رویندگان‌ قارچی‌ است‌؛ مشابه‌ سیبی‌ بر یكی‌ درخت.‌ بیشتر قارچ‌ها، به‌دلیل‌ تشكیل‌ كولونی‌ به‌ جذب‌ مواد مغذی‌ از چوب‌، برگهای‌ فرو افتاده‌ و تركیبات‌ موجود در خاك‌و غیره‌، قابل‌ مشاهده‌ نیستند. به‌ عنوان‌ یك‌ مجموعه‌، قارچ‌ها می‌توانند بر سطح‌ هر منبعی‌ كه‌دارای‌ كربن باشد، به‌ شكل‌ لایه‌ای‌ رشد كنند. یك‌ گیاه‌ قارچی‌ از تارهای‌ شاخه‌ شاخه‌ ولوله‌ای‌ شكل‌ متعددی‌ تشكیل‌ شده‌ است‌ كه‌ Hyphae نام‌ دارند. مجموعه‌ Hyphae ها رامیسیلیوم‌ می‌نامند. بسیاری‌ از گیاهان‌ قارچی‌، كه‌ برخی‌ از قارچ‌ها را نیز شامل‌ می‌شود،Soprophyte (پوده‌زی‌) هستند و غذای‌ خود را با تشكیل‌ كولونی‌ بر تركیبات‌ ارگانیك‌ مرده‌بدست‌ می‌آورند. اگر یك‌ میسیلیوم‌ پژمرده‌ شود، همچنان‌ انرژی‌ كافی‌ را برای‌ باز تولید خود داراخواهد بود. هنگامی‌ كه‌ تركیبات‌ دما، رطوبت‌ نسبی‌، میزان‌ دی‌اكسید كربن‌ و...همگی‌ مناسب‌باشند، گیاهان‌ قارچی‌ ساختار پیشرفته‌ای‌ را سازمان‌ می‌دهند كه‌ همان‌ قارچ‌ آشناست‌. قارچ‌ها،میلیون‌ها هاگ‌ را می‌پراكنند كه‌ عملی‌ مشابه‌ دانه‌ی‌ گیاهان‌ دارند. شماری‌ از این‌ قارچ‌های‌پوده‌زی‌، برای‌ قارچ‌های‌ قابل‌ خوردنی‌ كه‌ به‌ عمل‌ می‌آورند، كشت‌ می‌شوند.

برخی‌ از این‌ قارچ‌ها انگل‌ هستند و بر گیاهان‌، جانوران‌ و یا سایر قارچ‌ها می‌زیند. برخی‌انگل‌ها، بیماری‌ زا و مضرند و برخی‌ نیز سودمند مشاركت‌ دو طرفه‌ی‌ قارچی‌ كه‌ در ریشه‌ی‌ گیاهی‌زندگی‌ می‌كند (گیاهی‌ كه‌ مواد قندی‌ قارچ‌ را تلقین‌ می‌كند) با آن‌ گیاه‌ (كه‌ تركیبات‌ معدنی‌ را ازقارچ‌ دریافت‌ می‌كند)، را Mycorrhiza می‌نامند. بسیاری‌ از قارچ‌ها، در رابطه‌ای‌ Mycorrhiza با درختان‌ به‌ سر می‌برند. و درست‌ به‌ همین‌ دلیل‌ است‌ كه‌ جنگلها نسبت‌ به‌ جویندگان‌ قارچ‌ بسیارسخاوتمند از: برخی‌ از قارچ‌ها، مانند پودكینی‌، ماتسوتا كه‌ و چانتلوز، جزو قارچ‌های‌ میكور میزان‌هستند و به‌ هیچ‌ وجه‌ قابل‌ كشت‌ نیستند. مگر آنكه‌ خود آن‌ درختان‌ نیز كشت‌ شوند. این‌ قارچ‌ها،گاهی‌ اوقات‌ در فروشگاهها یافت‌ می‌شوند؛ وانگهی‌ همگی‌ آنها از جنگل‌ جمع‌آوری‌ شده‌اند.

● قارچ‌های‌ بسیار مرغوب‌ چیستند؟

محبوبترین‌ قارچی‌ كه‌ امروزه‌ در ایالات‌ متحده‌ی‌ امریكا مصرف‌ می‌شود، قارچ‌های‌ دكمه‌ای‌سفید هستند. از آنجا كه‌ این‌ قارچ‌، بازار را در تصرف‌ خود دارند. بسیاری‌ قارچ‌ دیگری‌ را بهترین‌قارچ‌ موجود می‌شناسند. پورتوبلو (Portobolle) محبوبترین‌ قارچ‌ مرغوب‌ است‌. با این‌ همه‌،این‌ قارچ‌ تنها، نژاد قهوه‌ی‌ قارچ‌ دكمه‌ای‌ سفید است‌. در ایالات‌ متحده‌، قارچ‌های‌ مرغوب‌ دیگرعبارتند از: Enoki, Oyster, Shiitake چند قارچ‌ قابل‌ كشت‌ دیگر نیز وجود دارد، اما به‌ شكل‌گسترده‌ای‌ در دسترس‌ نیستند.

● از چه‌ سطوح‌ كشتی‌ برای‌ رشد قارچ‌ استفاده‌ می‌شود؟

اگر چه‌ قارچ‌های‌ دكمه‌ای‌ عادی‌، بر لایه‌ای‌ از كود نباتی‌ می‌رویند، بشیتر قارچ‌های‌ مرغوب‌، برسطحی‌ از خك‌ اره‌ كه‌ به‌ آن‌ مواد مغذی‌ دیگری‌ افزوده‌ شده‌ است‌. رشد داده‌ می‌شوند. بیساری‌ ازانواع‌ چوب‌ مناسبند، اما در این‌ میان‌، توسكا و بلوط‌ بهترین‌ها هستند. سدر و ماهوت‌ در برابرعسل‌ تشكیل‌ كلنی‌ توسط‌ گیاهان‌ قارچی‌ مقاومند و نباید مورد استفاده‌ قرار گیرند. صنوبر نیز ازآنجا كه‌ قارچ‌ كاشته‌ شده‌ توسط‌ صمغ‌ درخت‌ خنثی‌ می‌شود، نامناسب‌ است‌. درشتی‌ دانه‌های‌خاك‌ اره‌ باید به‌ اندازه‌ی‌ دندانه‌های‌ اره‌های‌ معمولی‌ باشد.

تراشه‌های‌ بزرگتر نیز می‌توانند اضافه‌ شوند. خاك‌ اره‌ را باید در دمای‌ ْF۲۵۰ در فشاری‌ درحدود ۱۵ پاوند بر اینچ‌ مربع‌ استریلیزه‌ كرد. این‌ عمل‌ را می‌توان‌ در یك‌ دیگ‌ و یا یك‌ مخزن‌گرمایی‌ ـ فشاری‌ انجام‌ داد.

● دستورالعمل‌ معمول‌ برای‌ تهیه‌ خاك‌ اره‌ی‌ مغزی‌ شده‌ عبارت‌ است‌ از:

۷۶% خاك‌ اره‌، ۱۲% اوزن‌، ۱۲% سبوس‌ و بعلاوه‌ ۶۵% رطوبت‌. در نظر داشته‌ باشید كه‌دستورالعمل‌ها همیشه‌ مبتنی‌ بر وزن‌ عوامل‌ مذكور در حالت‌ خشك‌ (وزن‌ خشك‌) هستند، چراكه‌ گنجایش‌ رطوبت‌ این‌ عوامل‌ (عناصر)، تغییر می‌كند. ظرف‌ صنعتی‌ استاندارد برای‌ رشد دادن‌قارچ‌ خوردنی‌ مرغوب‌ در خاك‌ اره‌، یك‌ ظرف‌ پلاستیكی‌ مقاوم‌ در برابر گرماست‌ كه‌ یك‌صفحه‌ی‌ فیله‌ی‌ به‌ آن‌ متصل‌ شده‌ است‌؛ این‌ فیلتر، اجازه‌ی‌ مبادله‌ی‌ گاز را می‌دهد اما از ورودمیكروارگانیسم‌های‌ آلوده‌ كننده‌ جلوگیری‌ می‌كند.

● قارچ‌ها چگونه‌ رشد داده‌ می‌شوند؟

راههای‌ بسیاری‌ برای‌ رشد دادن‌ قارچ‌ها وجود دارد؛ اما تولید همیشه‌ در سه‌ مرحله‌ اصلی‌انجام‌ می‌شود. بذرپاشی‌، كاشت‌ در زمین‌، تبدیل‌ به‌ میوه‌ به‌ بار آمدن‌ بذرها، تشكیل‌ كامل‌ كلنی‌ِ برروی‌ سطحی‌ مناسب‌ است‌ كه‌ با تلقیح‌ آن‌ سطح‌ ادامه‌ می‌یابد؛ این‌ عمل‌ را بذرپاشی‌ می‌گویند گام‌دوم‌، كاشت‌، مرحله‌ی‌ رشدی‌ است‌ كه‌ در آن‌ Pinhead (كلاهك‌ها) تشكیل‌ می‌شوند. كلاهك‌هاجوانه‌های‌ كوچك‌ میسیلیوم‌ هستند كه‌ در انتهای‌ تكامل‌ خود، تبدیل‌ به‌ قارچ‌ها می‌شوند. تمام‌گونه‌های‌ قارچ‌ها، برای‌ كاشت‌ نیازمند مجموعه‌ای‌ (set) از شرایط‌ زیست‌ محیطی‌ ای‌ هستند كه‌میان‌ شرایط‌ برای‌ رشد بهینه‌ی‌ میسیلیان‌، تفاوت‌ می‌كند. اگر چه‌ نه‌ همه‌ی‌ آنها، اما بیشتر افرادقارچ‌ها را در دمای‌ پایین‌تر از حالت‌ تشكیل‌ كولونی‌ بر سطح‌ خاك‌، كشت‌ می‌كنند. آخرین‌ مرحله‌،تبدیل‌ به‌ میوه‌، تكامل‌ كلاهك‌ها به‌ قارچ‌های‌ بالغ‌ است‌.

▪ گام‌ اول‌: بذرپاشی‌، پس‌ از اینكه‌ سطح‌ خاك‌ مخصوص‌ كشت‌ آماده‌ گردید و در ظرف‌پلاستیكی‌ یا هر مخزن‌ دیگری‌ استریلیزه‌ شد، دانه‌ها بدان‌ اضافه‌ می‌شوند. دانه‌ها، بر سطح‌استریلزه‌ می‌رویند بوسیله‌ی‌ دستگاه‌ پرورش‌ دهنده‌ی‌ تولید می‌شوند و یا از گلخانه‌های‌ پرورش‌قارچ‌ بدست‌ می‌آیند. درصد خلوص‌ بذر بسیار حیاتی‌ است‌. در بسیاری‌ از قارچ‌های‌ مرغوب‌،بذر به‌ نسبت‌ ۲۰۵% یا بیشتر وزن‌ خشك‌ سطح‌ خاك‌ بدان‌ اضافه‌ می‌شود. پس‌ از اینكه‌ ظرف‌پلاستیكی‌ با دقت‌ مسدود شد، با تكان‌ دادن‌ ظرف‌، بذر را بر سطح‌ خاك‌ اره‌ پخش‌ می‌كنند.سیستم‌ به‌ اندازه‌ی‌ قارچ‌، سطح‌ خاك‌ به‌ طور كامل‌ به‌ مدت‌ ۲ تا ۶ هفته‌ توسط‌ میسیلیوم‌ پوشانیده‌می‌شود. دمای‌ محیط‌ در زمان‌ پخش‌ بذر باید حدود ۷۰ ـ ۷۵ فارنهایت‌ باشد.

▪ گام‌ دوم‌: كاشت‌ در زمین‌: برای‌ شكل‌ دادن‌ فرم‌ قارچ‌ها، دمای‌ محیط‌ برای‌ ۲ راز تا ۲ هفته‌ كاهش‌داده‌ می‌شود، میزان‌ CO۲ با وارد كردن‌ هوای‌ تازه‌ كاهش‌ داده‌ می‌شود و بر محیط‌ نور تابانیده‌می‌شود. اغلب‌، ظروف‌ پلاستیكی‌ باز هستند و به‌ اطاقك‌ رشد منتقل‌ می‌شوند.

▪ گام‌ سوم‌: تولید میوه‌: ظرف‌ پلاستیكی‌ كه‌ اینك‌ دانه‌ها در آن‌ در حال‌ رشدان‌، در اطاقك‌ رشد،در دمایی‌ پایین‌ (۶۳ فارنهایت‌ برای‌ بیشتر قارچ‌ها، دمای‌ میانگین‌ مناسبی‌ است‌) و نیز رطوبت‌نسبی‌ بالا ۸۵ - ۹۵%) قرار داده‌ می‌شود. اگر چه‌، قارچ‌ دكمه‌ای‌ سفید معمولی‌ نیازی‌ به‌ تامین‌تابش‌ نور ندارد، تمامی‌ اشكال‌ دیگر قارچ‌ها كه‌ در این‌ جا مورد بررسی‌ قرار می‌گیرند، برای‌ رشددرست‌ نیاز به‌ نور دارند. برای‌ بیشتر قارچ‌های‌ مرغوب‌، ظرف‌ پلاستیكی‌ را می‌توان‌ پس‌ از فرآیندبذرپاشی‌، از رویه‌ی‌ خاك‌ اره‌ جدا كرد. در تولید قارچ‌های‌ Oyster Lions mane, سوراخهایی‌در ظرف‌ پلاستیكیی‌ بوجود می‌آورند و قارچ‌ها اجازه‌ می‌یابند تا از میان‌ این‌ سوراخها رشد كنند.در تولید قارچ‌ shiitake، ظرف‌ پلاستیكی‌، معمولاً به‌ طور كامل‌ برداشته‌ می‌شود چرا كه‌ این‌ نوع‌قارچ‌، پوسته‌ای‌ سخت‌ بر سطح‌ خاك‌ اره‌ می‌سازد.

لیلا عربانیان


شما در حال مطالعه صفحه 1 از یک مقاله 2 صفحه ای هستید. لطفا صفحات دیگر این مقاله را نیز مطالعه فرمایید.