شنود و روشهای مقابله با آن

ابزارولوازم شنود تلفنی وغیرتلفنی به وفور دربازارهای جهانی به صورت ارزان قابل ابتیاع ودسترسی است وافراد معمولی نیز به آن دسترسی آسان دارند

بروز شایعات و مباحث احتمال شنود ارتباطات و مکالمات و نگرانیهای موجود در جوامع و نحوه تفکر و حساسیت ها ی عمومی نسبت به احتمال چنین پدیده ای موجب گردید تا با تدوین مقاله و توصیه های زیر نسبت به بررسی به زبان ساده نسبت به تنویر S افکارعمومی در روشهای نشت اطلاعات ( Wavedropping ) و شنود واستراق سمع مکالمات مخابراتی وغیره که معمولا در سطح غیرحرفه ای و به صورت غیر قانونی انجام میگیرد اقدام گردد.

جاسوسی الکترونیکی دردسترسی به اطلاعات فردی و بازرگانی و تجاری و نظامی و فرهنگی از بدو تحول در تکنولوژی ارتباطات و صنایع میکرو الکترونیک موجب گردید که با طراحی و ساخت تجهیزات پیشرفته ابزار و ادوات مدرن نظارت و شنود محیط کار و زندگی بشر از شرایط معمولی وایمنی خود خارج گردیده و نگرانیهائی را پدید آورد و نگرانیها زمانی به اوج خود رسید که چنین تجهیزاتی که به سهولت و بهای ارزان در دسترس همگان قرار گرفت و در حالیکه در ادوار گذشته دولتها به جهت ایجاد ایمنی و بال ابردن ضرایب امنیتی کشورها با بهای سنگین و به سختی به چنین لوازم وابزاری دسترسی داشته و یا فن آوری ارتباطات و مخابرات همان دوران امکان دسترسی به اطلاعات عمومی را به سهولت در دسترس قرار نیمداد با سیر تحول رشد صنایع میکروالکترونیک و تجهیزات نرم افزاری پر قدرت به موازات پیشرفت دانش و تکنولوژی ارتباطات توانمندی افراد عادی را نیز در بهم ریختن خلوت انسانها فراهم ساخت بطوریکه درعصر کنونی دسترسی به ابزار و ادوات مذکور به سهولت خرید نوشابه از فروشگاه شد و با قرار گرفتن ابزار نظارت و کنترل و شنود دراختیارعموم ایمنی محیط واماکن خصوصی افراد به همان نسبت تقلیل یافت .

امروزه دیگر نباید نگران نشت اطلاعات از طریق مجاری اطلاعاتی وامنیتی و دولتها بود زیرا دولتهاهم حق چنین اقدامتی را در تأمین امنیت شهروندان خود دارند وهم باید مطمئن بود که در صورت اراده دولتها به چنین اعمالی اقدامات آنها در قالب ضوابط قانونی انجام میپذیرد و دولتها درصورت دسترسی به اطلاعات شهروندان خود از آنها استفاده سوء ننموده واقدام به شانتاژ و باجگیری نمینمایند و حریم مردم را محترم داشته و ازانتقال اطلاعات خصوصی و تکثیرآن خودداری نموده و تنها به دنبال اهداف از پیش تعیین شده خود میباشند و درقوانین کشورها نیز رعایت ایمنی اطلاعات مردم در قوانین جاری آن کشورها نیز پیش بینی گردیده است, نگرانی در جائی است که افراد مغرض و باجگیر و فرصت طلب به قصد عناد و سود جوئی بااستفاده از تجهیزات بسیار ساده و ارزان ایمنی کاری و خانوادگی را در معرض تهدید قرار داده و موجبات عوارض خطرناک و پیش بینی نشده ای گردند که جبران آن برای فرد مورد تعرض در برخی موارد ناممکن است.

تنها رویه ممکن در محافظت از اطلاعات خصوصی و تجاری و خانوادگی افزایش دانش وآگاهی عمومی است وبرای افراد واماکن معمولی نیازی به استفاده ازابزار خاصی راطلب نمیکندزیراساده ترین متد درحفظ اطلاعات مراقبت از آن وعدم دسترسی اغیار به مواردخصوصی است زیرا انتشاراطلاعات بوسیله خودافرادانجام پذیرفته وبه روشهای ساده دراختیارافرادفرصت طلب قرارمیگیرد که ممانعت ازآن رعایت برخی نکات ایمنی بسیارساده ازقبیل عدم صحبت دراماکن عمومی ودرحضورافرادمشکوک وکنجکاو وکابین تلفنهای عمومی که نسبت به ورودوخروج صدا عایق نبوده ودربیرون آن ویاکابین مجاوراحتمال شنوددارد وعدم انتقال اطلاعات به اشخاص ثالث تحت عناوین محرم ودوست وهمکاروهمسایه و....میباشد اماازآنجائیکه لوازم پیشرفته شنودواستراق سمعی وبصری به راحتی دردسترس بوده وبشر ناچارازبکارگیری اانواع تجهیزات الکتریکی والکترونیکی برای رفاه آسایش خودمیباشد نبایدباساده اندیشی وعدم اعتناء به عوارض استفاده نادرست ازابزار ولوازم مدرن زندگی ایمنی خودرابه مخاطره انداخته ودر تأسی ازمثل معروف فارسی ( زبان سرخ سرسبزمیدهدبرباد ) بااندکی افزایش آگاهی وبینش خودنسبت به احتمال وجودعوارض منفی ناشی ازعدم اطلاع ازابزاربکارگرفته یک عمرپشیمانی برای خودفراهم سازد.

نگارش این مقاله برای نگارنده بسیارصعب است زیرا تلاش گردریده تادرممانعت ازتعمیم اطلاعات فنی ابزاروادوات شنود غیرحرفه ای , هم مطالب واضح وقابل درکی راارائه دهد ونیز درحدامکان ازذکرمشخصات فنی واسامی تجاری تجهیزات درمما نعت ازتسری این پدیده زشت دراحتمال ومکان دسترسی سهل به دانش و اطلاعات دقیق وفنی خودداری لوازم امتناع نماید وبه هدف افزایش دانش افکارعمومی وتلاش درحفظ اسرار واطلاعات فردی نایل گردد.

این مقاله بدون درنظرگرفتن تجهیزات کاملاحرفه ای که دولتها درجمع آوری اطلاعات بکارمیگیرند تدوین گردیده وصرفا به ابزارغیرحرفه ای واحتمال استراق سمعی وبصری درشبکه های مخابراتی وخطوط تلفنی وارتباطات رایانه ای واینترنتی واماکن کاری وزندگی تدوین گردیده است ودرمباحت آینده به بررسی درغیرمواردمذکورنیزاقدام به آگاهیهای دیگرسطوح ممکن خواهدگردید.

استراق سمع وشنود به دومبحث زیردسته بندی میگردد:

۱) شنــــــــود حـــرفــــه ای مکالمــــات درشبکه های مخـــابراتــی شـامــل تلفـــن ثـابت – تلفن سیار (بی سیم ) – تلفنهای متحرک وموبایل یاهمراه - شبکه های مخابراتی رادیوئی دولتی ونظامی وغیــر دولتـــی وسیویــل وتجـــاری و تلفنهای خصوصی وهمگانی و ادارات وسازمانها وتجهیزات مورد کاربرد دراین شبکه ها از قبیل فاکس وپیغامهای الکترونیک ودستگاههای پیغام گیرکه بااستفاده از تجهیزات ونرم افزارهای خاص وویـــژه تخصصی ( Professional & High End security & Surveillence Equipment ) انجام میگیرد .

۲) شنود کاملا حرفه ای و تخصصی ازاماکن وتاسیسات عمومی وخصوصی مانند ادارات وسازمانها ومنازل واماکن امن – شنود از راه دور - تاسیسات و امــاکن باضریب ایمنی وامنیتی بسیاربالاوسایر موارد . که هردومورد خارج ازهدف بررسی دراین مقاله است .

شنـــود آمـاتــوری وغیــرحـرفـه ای وغیرقانونی باابزاروادوات الکترونیکی موجوددربازارهای جهانی ودسترسی سهل وآسان به ادوات وابزارآن که هدف اصلی مقاله دربحث وتحلیل است .

الف) شنود غیر حرفه ای ازطریق تلفنهای معمولی بی سیم ( Cordless Telephone )

طبیعی است که اگر فردی درب منزل یامحل کارخود را باز گذاشته وکنترل و نظارتی بر ورود و خروج درآنهانداشته باشد همه اطلاعات واموال آن اماکن به سرقت بروددرمورد مکالمات تلفنی و شنودهم چنین باید متصورگردید که فرد وسازمان باید خودموجبات ایمنی محیط اطراف خود را فراهم ساخته و تلاش درحفاظت از اموال ودارائیهای خود که مهمترین آنهااسرارواطلاعات است بنماید , بایدتوجه داشت که موفقیت وشکست فردوسازمان درتمام سطوح زندگی واجتماعی منوط به نحوه حفاظت از اسرارواطلاعات است, دردراکثرکشورهای درحال توسعه , متاسفانه اطلاعات عمومی درزمینه تجهیزات ولوازم مخابراتی والکترونیکی (حتی درمیان افرادبا مدارج تخصصی و علمی بالا بسیار محدود بوده واستفاده بی محابا ازتجهیزات موصوف بدون مطالعه ومشورت با اهل فن وخبره مرسوم ورایج است) وهمین امرمـــوجب ایجــاد بسترمناسب برای انواع سوء استفاده های مالی واجتماعی وفرهنگی وخانوادگی ازطریق شنود ونشت اطلاعاتی وجاسوسی الکترونیکی گردیده است , بایدتوجه داشت اطلاعات باعنایت به درجه کاروفعالیت وموقعیت افراد وسازمانها ارزش وبهای گزافی داردکه بینش وآگاهی واستفاده ازابزارمناسب درحفاظت ازآن وتقلیل ریسک پذیری نشت آنها هزینه بسیااندکی داردکه مهمترین بخش آن همان آگاهی ودانش فردی نسبت به نوع ابزار وادوات بکارگرفته شده است . فرد ویا سازمانی مهم وعریض وطویل که فعالیتهای اقتصادی وسیاسی واستراتژیک درسطوح عالی جامعه دارد باید از قوانین وابزار علمی مدیریت نوین ومدرن برای اداره تشکیلات وسازمان خود استفاده نماید که یاخــــودفردوتشکیلات قــــادربه انجام است , ویـــا درچهــــــارچوب قواعد علمی وریـــاضی ومدیریتی بایــــــد ازامکانــــات ومشـاورین آگاه وخبره دراداره امورخودبهره گرفت , درغیراینصورت بایدهزینه و عوارض سنگین وجبران ناپذیر بی اعتنائی به اسرارواطلاعات تشکیلات وسازمان وخودرامتحمل گردد, بااین تفاوت که دربحث نشت وشنود ارتباطات واطلاعات گاهی خسارات وارده جبران ناپذیر وزوال ونابودی فرد وسازمان قطعی ومحرزاست

مشکل است که کسی باورنماید که یکی ازرایج ترین واسف انگیزترین ودرعین حال ساده ترین ابزار وادوات استرا ق سمع وشنود ونشت اطلاعات ومکالمات تلفنهای بیسیم معمولی ( cordless Telephone ) است , که دراکثرمنازل وادارات وامکن تجاری وفروشکاهها درحال استفاده است .

چنانچه استفاده کننده ازاین نوع تلفنهابه عمق عوارض ااستفاده بی رویه ازآن آگاهی داشت هرگز اسرارواطلاعات خود رابه سهولت دردسترس اشخاص کنجکاو ازآن طریق قــرارنمیـــداد , زیــرا ســـاختــارتکنیکــی وفنـــی این نــوع تلفنهــا وطبقـه وطیف فـــرکانسی ورودی وخـــروجــی وقـــدرت رادیـــوئـــی خروجی RF output power ) ) درچنین تجهیزاتی که معمولا قدرت رادیوئی خروجی آن از ۱۰۰mw ( یکصد میلی وات ) شروع و تاقدرتهای بسیاربالابا تعبیه انواع بــــوسترهای پــرقدرت حتی به ۱۰۰W > یکصد وات < ( یکصد هزار میلی وات ) نیزمیرسد , طوری است که به سهولت به یکی از ابــزاراســــتراق سمع بدون نیاز به تخصص مبدل گشته وازمخرب ترین ادوات و عوامل آلودگی محیط زیست واختلالات درتولید فرکانسهای مزاحم ( پارازیت درمحیط مصرف ) بــرای دیـگرادوات شنیداری ودیداری رامیباشد هرچندکه درظاهرامرنتیجه جزرفاه وآسایش چیزدیگری نیست ومتمتعین ازآن که باخوابیدن وقدم زدن ودرنقاطمختلف بدون نیازبه سیم وکابل کشی ازآن لذت میبرند , ولی درطولانی مدت ازمنفی ومضرآن بدون اطلاع بوده ودرصورت اندکی تدقیق ازتاثیرات مختلف وموثرکاربردآن که اولین وبارزترین نمونه ایجادانواع پــارازیت ( interference ) بر روی سایرتجهیزات ولوازم ارتباط جمعی الکترونیکی ازقبیل رادیو و تلویزیون ودیگرسیستمهای سمعی وبصری وحتی تلفنهای معمولی وابزاروتجهیزات حساس لابراتواری واندازه گیری وبیمارستانی وفرودگاهی مطلع گردیده وعلاوه برآنها عوارض منفی دربهداشت وسلامتی جسم وبه تبع آن روان انسان , ناشی ازتاثیرات تولید امواج الکترومغناطیسی درطیف گستره دراماکن مسکونی واداری خودموردتائیدمراکزعلمی تحقیقی جهان میباشد مقوله بررسی خاصی راطلب میکندکه برای نمونه بررسی نتایج مراکزرسمی مانند FCC وانتشارات هفدهم آگوست سال ۲۰۳ آن به شماره FRA۲۳۰۸/E/۷۴۱ قابل عنایت است که چگونه سلامت فردی انسانها به سهولت بابکارگیری و کاربرد همین تلفتهای بیسیم که مانندقارچ درسراسرجهان سرارمنازل وسازمانهاواماکن تجاری برآورده ودرساعتهاتماس مستمرباگوش وسرانسانهای بی خبرکه محکم گوشی تلفن بیسیم و دستی (Handset) با گوش وسروبدن که ساعتهای متمادی برای مکالمه مورداستفاده داشته وانسان رادرمعرض انتشار مستقیم امواج رادیوئی وبمباران الکترومغناطیسی بگوش خودچسبانده وازاین طریق قصدانتحارتدریجی دارند. لازم به توضیح است که تاثیرات تخریبی این نوع تلفنهادرآزمایشگاههای رادیوئی بطورمستندموردبررسی وتائیدقرارگرفته است ولیکن ازآنجائیکه دربحت ایمنی این مقاله جائی ندارد توصیه میگرددکه درصورت ضرورت استفاده ازاین نوع تلفنه تلفنها سوای عوارض خطرناک نشت اطلاعات ازطریق آن که ذیلاخواهدآمدهم به لحاظ بهداشتی وهم به لحاظ ایمنی اطلاعات بایدسعی درحداقل استفاده از آنهاراداشت

متاسفانه اکثر سازندگان این نوع تجهیزات بخصوص درشرق آسیا , با تخطی ازنادیده گرفتن قوانین و استاندارهای معین وتوصیه شده توسط سازمانهای جهانی ارتباطات ومخابرات وتنظیم کننده استانداردها ونظارت به منظورتقلیل هزینه های تولید وافزایش سوددهی تولیدات خود را بدون رعایت نکات ایمنی روانه بازار نموده که ورود آنها به کشورهاوجوامع پیشرفته که تحت ضوابط وقوانین استاندارهازیست میکند مطلقاممنوع ومالا روانه بازارکشورهای درحال توسعه وجهان سوم به صورت قاچاق میگردد که نه استانداردی درآنهاوجود دارد ونه نظارتی بر ورود آنها , واگردراین کشورهابه ظاهرموسسات استانداردی هم قدعلم نموده است برای خالی نیودن عریضه بوده وبامروری برتولیدات داخلی آن کشورها که مهرموسسات استانداردآن کشوربرروی بسته بندی تولیدات نقش دارد محصول درحدزباله وغیرقابل استفاده میباشد که درمقالات آینده به آن نیزپرداخته خواهدشد. النهایه شخص خودمسئولیت حفاظت ازخودرابایدبرعهده داشته وبه راحتی زندگی خودرابه مخاطره نیندازد.

---