بازار ۶ میلیار دلاری داروهای تقلبی و قاچاق در دنیا

توزیع داروهای قاچاق در داروخانه ها كاملا غیرقانونی است و باید با جدیت با آن برخورد كرد تا حداقل این داروها به بازار زیرزمینی و غیرقانونی قبلی برگردند تا روش برخورد با آنها مشخص باشد

كیفیت محصولات و داروهای ساخته شده در كشور در حالی چالش بزرگ وزارت بهداشت از سوی معاون غذا و داروی این وزارتخانه نامیده می‌شود كه طبق آمار، ‌از نظر عددی ۹۵ درصد داروهای مورد نیاز كشور در داخل تولید می شود اما از آنجا كه داروهای وارداتی نوعا داروهای گرانی هستند، ۶۰ درصد از هزینه ‌داروهای مصرف شده در كشور متعلق به داروهای تولید شده در داخل كشور است .

مسوولا‌ن وزارت بهداشت از كیفیت داروهای داخلی با توجه به قیمت به نسبت پایین دارو در كشور دفاع می كنند. معاون غذا و داروی وزارت بهداشت می‌گوید: نگرانی جامعه پزشكی از كیفیت محصولات دارویی ساخته شده در ایران، به چالشی برای وزارت بهداشت تبدیل شده است.

رسول دیناروند به رقم ۶۷ میلیون دلاری صادرات دارو در سال گذشته اشاره می‌كند. این رقم در حالی اعلام می‌شود كه كشورهایی در منطقه حضور دارند كه پنج برابر ما دارو صادر می‌كنند اما تنها یك دهم كشور ما كارخانه داروسازی دارند. در عین حال كریمی، معاون برنامه‌ریزی اداره كل نظارت بر امور دارو و مواد مخدر وزارت بهداشت بسته‌بندی نامناسب را مانع رسیدن داروهای ایرانی به بازارهای جهانی می‌داند.

● گسترش بازار داروهای تقلبی در جهان

به گفته دیناروند مساله مهم دیگر گسترش روز افزون داروهای تقلبی و قاچاق در دنیا است كه بازار ۶ میلیارد دلاری در دنیا پیدا كرده است. این بحران جهانی به كشور ما نیز نفوذ كرده و متاسفانه این داروها به سیستم داروخانه‌ای و رسمی توزیع داروی كشور وارد شده است.

توزیع داروهای قاچاق در داروخانه‌ها كاملا غیرقانونی است و باید با جدیت با آن برخورد كرد تا حداقل این داروها به بازار زیرزمینی و غیرقانونی قبلی برگردند تا روش برخورد با آنها مشخص باشد.

● برای حل این موضوع از جامعه پزشكی دو درخواست مشخص داریم‌:

۱) اول اینكه پزشكان داروهای خارج از فهرست را تجویز نكنند.

۲) دوم اینكه داروخانه‌ها به هیچ‌وجه این داروها را نپیچند زیرا مجرای قانونی این داروها در مراكز تك‌نسخه‌ای وجود دارد.

همه بیمارستان‌ها بر اساس مقررات موجود باید حتما داروخانه داشته باشند، البته می‌توانند این داروخانه‌ها را به بخش خصوصی بسپارند ولی نبود داروخانه در بیمارستان امری غیرقانونی و خلاف است.

آیین‌نامه داروخانه‌ها قرار نیست هر سال عوض شود فقط ممكن است چند مورد به آن اضافه شود كه این امر نیز با مشاركت انجمن‌های تخصصی انجام می‌شود.

دیناروند در مورد فروش داروی بدون نسخه در داروخانه‌ها توضیح می‌دهد: بر اساس دستورالعمل جدید داروخانه‌ها، داروها به جز بدون نسخه، فقط می‌توانند در مواقع كاملا اورژانسی حداكثر برای ۴۸ ساعت دارو در اختیار بیمار قرار دهند. این دستورالعمل به هیچ‌وجه دخالت در كار پزشكان نیست و مشكلات نظام دارویی كشور به خاطر این بخشنامه نیست بلكه به خاطر تجویز دارو توسط برخی داروخانه‌ها و نیز توزیع داروهای خارج از فهرست توسط آنان است.

● قرص هندی بهتر از ایرانی!

سرانه دارویی هر ایرانی، ۲۰ دلار است كه میزان آن در دنیا به ۷۰ دلار می‌رسد. هرچند كه قیمت دارو در كشور به نسبت سایر كشورها چندان بالا نیست اما در مقایسه با كیفیت داروهای موجود به نسبت داروهای خارجی، مبلغ پایین آن نمی‌تواند قابل دفاع باشد.

شهروندی می‌گوید: برای درمان سرماخوردگی به پزشك مراجعه كردم، پزشك معالج به من توصیه كرد به جای مصرف قرص سرماخوردگی بزرگسالان ایرانی، از نمونه هندی آن استفاده كنم. وقتی برای سرماخوردگی هم داروی خارجی معرفی می‌شود، تصور كنید بیماران خاص و یا صعب‌العلاج چه هزینه گزافی را بابت تهیه داروی خارجی می‌دهند.

انوشیروان محسنی بندپی، نایب رئیس كمیسیون بهداشت و درمان مجلس در خصوص كیفیت داروهای ایرانی به جام جم می‌گوید: كیفیت آنها به اندازه داروهای خارجی نیست اما اثربخشی آنها با ارائه نسخه و تجویز دارو و انتظاری كه داریم تا بیمار سلامت خود را باز یابد، تقریبا تامین شده است ولی باید روی كیفیت بیشتر كار كنیم تا به استانداردهای لازم دست پیدا كنیم ولی باز هم تكرار می‌كنم این مساله در حد نگران‌كننده‌ای نیست.

● داروی خارجی در سبد دارویی خانوار ایرانی

مدیر نظارت بر امور دارو و مواد مخدر وزارت بهداشت نیز با اشاره به اینكه ۹۵ درصد كل تعداد ‌داروهای مصرفی كشور در داخل تولید می شود می‌گوید: ۵ درصد باقیمانده داروهای موجود در كشور را داروهای خارجی تشكیل می‌دهند كه با توجه به گران بودن این داروها ۴۰ درصد هزینه پرداخت شده برای دارو در كشور به این گروه وابسته است.

فاضلی ادامه می‌دهد: این آمار نشان می‌دهد با توجه به حجم پایین داروهای خارجی، این داروها وارد در سبد دارویی خانوار ایرانی شده كه عمدتا از ارزش بالایی هم برخوردارند. وی همچنین با اشاره به این مطلب كه هدف اداره كل دارو، دسترسی آسان مردم به داروی مناسب با قیمت پایین و كیفیت بالاست می‌گوید: تحقق این هدف، باعث كم شدن نگرانی‌های مردم به‌خصوص بیماران از عدم دسترسی به دارو در هر زمان است.

به گفته وی با این میزان حجم بالای شركت‌های پخش و واردات دارو، نباید در هیچ زمانی شاهد كاهش و نبود دارو در كشور باشیم در حالی كه متاسفانه برخی موارد به دلیل كاهش یك دارو در جهان، كشور ما نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرد و با كمبود دارویی خاص مواجه می‌شود.‌

‌مهدی حاتمی