ترس کودکان از مدرسه

بسیاری از کودکان هنگام جدا شدن از والدین ناراحت می شوند, به خصوص در خانواده هایی که مراقبت ها ی غیرمنطقی از کودک صورت می گیرد این موضوع تشدید می شود اما برخی از کودکان اضطراب بسیار شدیدی را موقع جدا شدن از مادرشان نشان می دهند گویی از این جدایی هراس دارند

بسیاری از کودکان هنگام جدا شدن از والدین ناراحت می‌شوند، به خصوص در خانواده‌هایی که مراقبت‌ها‌ی غیرمنطقی از کودک صورت می‌گیرد این موضوع تشدید می‌شود. اما برخی از کودکان اضطراب بسیار شدیدی را موقع جدا شدن از مادرشان نشان ‌می‌دهند گویی از این جدایی هراس دارند.

این موضوع در این کودکان زمانی تشدید می‌شود که به سن مدرسه می‌رسند و در این موقع باز آن ترس جدایی از والدین پدیدار می‌شود.

ترس یا امتناع از مدرسه (School refusal) که یکی از نشانه‌های ترس غیرمنطقی است در واقع معادل واژه اضطراب جدائی از والدین، خانه، خانواده یا شرایطی است که به آن دلبسته و وابسته شده باشد.

امتناع از مدرسه رفتن در هر سنی دیده می‌شود، اما معمولا در ابتدای هر مقطع به صورت واضح‌تر و عینی‌تر خود را نشان ‌می‌دهد. تقریبا این مسئله در بین پسرها و دخترها در سنین آغاز مدرسه به طور یکسان دیده می‌شود، اما در سطوح بالاتر با اندکی تفاوت از یکدیگر سبقت می‌گیرند. در خانواده‌هایی که بچه‌ها با فاصله‌های زیاد از یکدیگر متولد می‌شوند شایعتر بوده و همانطور که بیان شد، شایع ترین دلیل ترس ازمدرسه در بین کودکان ودر بدو ورود به مدرسه ناشی از اضطراب جدائی از والدین بخصوص مادر است.

هراس از مدرسه یکی از نشانه‌ها و زیرمجموعه‌های اضطراب جدایی است. هراس از مدرسه به بی‌میلی شدید به رفتن به مدرسه گفته می‌شود. اضطراب شدید و عوارض جسمی مانند: سرگیجه، درد معده و تهوع و... کودک را در منزل نگه می‌دارد. والدین که نگران سلامتی کودک هستند، غالبا رغبتی ندارند که برای رفتن کودک به مدرسه از زور استفاده کنند.

تنها ۵۰ درصد هراس از مدرسه‌، ترس به عملکرد تحصیلی یا برخی جنبه‌های محیط مدرسه مربوط می‌شود و در موارد مربوط به بی میلی کودک به جدا شدن از مادر و خانه است. تصور اصلی بر این است که مادر و کودک به گونه‌ای شدید به هم وابسته‌اند. وابستگی شدید کودک برایش این ترس را به وجود می‌آورد که امکان دارد برای خود یا مادرش اتفاقی روی دهد.

گاهی اوقات کودکان در سنین ۱۱ تا ۱۲ سالگی دچار نوعی حالت انزجار و تنفر از مدرسه می‌شوند که علت آن را باید در خود کودک جست‌وجو کرد. شاید علت آن این باشد که درس‌ها مشکل تر می‌شود و کودک خود را قادر به انجام تکالیف نمی‌داند.

کودکی که خود را بالاتر از آنچه هست تصور می‌کند اغلب دچار این احساس می‌شود، زیرا ناگهان قدرت و توانایی خود را در خطر می‌بیند و متوجه می‌شود، که آن طور که از خود توقع داشته نیست یا انتظار والدین از وضعیت درسی او به همان اندازه دوره ابتدایی است. اما او دیگر قادر نیست نمرات بیست دوره ابتدایی را کسب کند. به همین علت او نسبت به مدرسه حالت دلزدگی و افسردگی پیدا می‌کند که باعث امتناع او از رفتن به مدرسه می‌شود. ‌

راه‌های مقابله با ترس کودکان ‌

- کودک را در مدرسه (مهد‌کودک) ثبت‌نام کنید.

- به مدت یک هفته در مدرسه (مهد کودک) حضور یافته و به تدریج مدت زمان حضور را کم کنید.

- اعلام محبت به کودک

- سهل و آسان جلوه دادن مقررات مدرسه

- برای حضور کودک جایزه بدهید و او را تشویق کنید

- از بین بردن عوامل نفرت مثل تنبیه و توبیخ در مدرسه

- گوش دادن به حرف‌های کودک

- سپردن مسوولیت‌های ساده به کودک در کارهای مدرسه

- آسان گیری به ویژه در سال‌های اول مدرسه و رفتار معلم به گونه ای باشد که کودک مدرسه را خانه دوم خود حساب کند.

- دوستان کودک را به منزل دعوت کنید و اسباب بازی در اختیارشان قرار دهید تا بازی کنند و هنگام بازی اتاق را ترک کنید.

- بررسی کنید که کودک در مدرسه مشکلی نداشته باشند و مورد آزار قرار نگرفته باشد.

- روابط خانوادگی را بررسی کنید. گاهی کودک در منزل نگرانی‌هایی دارد (مثل درگیری‌های والدین) که باید برطرف شود.

- در یک روز تعطیل به اتفاق اعضای خانواده به مدرسه (مهد) کودک رفته و ضمن گذراندن ساعتی در آنجا، ناهار را در محیط مزبور صرف کنید.

توجه:

هراس از مدرسه با گریز از مدرسه تفاوت دارد. مدرسه گریزان معمولا به تناوب از مدرسه غایب شده و والدین شان از این امر اطلاعی نداشته و معمولا شاگردان تنبلی هستند. اما در هراس از مدرسه، کودک به طور پیوسته و طی دوره‌های طولانی به مدرسه نمی‌آید و والدین از نرفتن او به مدرسه و ماندن او در خانه آگاهند.

گاهی‌اوقات تعویض کلاس و مدرسه و معلم یا فوت یکی از اقوام نزدیک ممکن است سبب گریز کودک از مدرسه شود. همچنین وحشت کودک محیط‌های بزرگ یا ترسو و خجالتی بودن او و عدم اعتماد به نفس وی نیز ممکن است سبب ترسش از مدرسه بشود. ‌

برای رفع این مشکل، ابتدا باید علت را شناسایی کنید. سپس اقدام به برطرف ساختن آن نمایید. گاه اوقات کودک برای مدت کوتاهی دچار این وضع می‌شود، سپس به حالت عادی باز می‌گردد. باید با کودک خیلی جدی باشید ولی خشونت نکنید، به هیچ وجه با ماندنش در خانه موافقت نکنید زیرا به این کار عادت می‌کند. از سرزنش و تنبیه او بپرهیزید. معلمش را در جریان مشکل قراردهید.

او را تا مدرسه همراهی کنید. شاید تعویض مدرسه مفید باشد. او را مطمئن سازید که در خانه منتظرش خواهید ماند. سعی کنید هنگامی‌که به خانه باز می‌گردد، درصورت امکان برای آوردن او به خانه به دنبالش بروید. ‌

نویسنده : نسرین یزدی