سبزه میدان اولین میدان تهران

تهران در حال حاضر ترکیبی از اصول شهرسازی مدرن و بافت های فرسوده یی است که اصول شهر سازی در آن کمتر رعایت شده است. «میدان» چه در قدیم و چه در شهرسازی مدرن جزء نقاط کلیدی شهر به حساب …

تهران در حال حاضر ترکیبی از اصول شهرسازی مدرن و بافت های فرسوده یی است که اصول شهر سازی در آن کمتر رعایت شده است. «میدان» چه در قدیم و چه در شهرسازی مدرن جزء نقاط کلیدی شهر به حساب می آید. «سبزه میدان» اولین و به گفته برخی جزء اولین میدان های تهران به حساب می آید.

در دوره قاجاریه که اسکلت اصلی تهران از آن زمان بنا شده است، «سبزه میدان» اولین و در واقع میدان اصلی شهر بوده است. این میدان زمانی جزء معدود میدان های دارالخلافه تهران به حساب می آمده است.

در حال حاضر آب نمای قدیمی آن تبدیل به میدان چهارگوش سنگی و مغازه های نوساز و پاساژ شده است. اساس طرح اولیه از گذشته باقی مانده، اما شکل معماری جدید را به خود گرفته است.

در گذشته، سبزه میدان علاوه بر محل کسب، محل تجمع مردم در ایام ماه محرم بوده و هم اکنون نیز در دهه اول ماه محرم مردم مراسم عزاداری خود را در آن برگزار می کنند.

از رویدادهای مهمی که در سبزه میدان به عنوان اولین میدان مدرن شهر اتفاق می افتاد اعدام مجرمان بود که این عمل بنا به دستور امیرکبیر به میدان پاقاپوق (اعدام قدیم و محمدیه فعلی) منتقل شد. این میدان در حال حاضر، همان اسلوب قدیمی را دارد، البته بدون آن درختان بلند، آب نماها و مغازه های قدیمی.

دلیل نامگذاری این محل به سبزه میدان به دوران سلطنت زندیه و اوایل قاجار ها برمی گردد که محل کشت و تهیه سبزیجات اهالی تهران بوده است. البته این میدان در زمان قاجاریه «تخته پل» هم نامیده می شد. در دوران سلطنت ناصرالدین شاه، حاجب الدوله کشت سبزی را ممنوع و آنجا را به تفرجگاه تبدیل کرد. این میدان، چند سال در همین موقع از سال، یعنی ماه مبارک رمضان، بازار روز شده و در آن کالاهای مورد نیاز مردم عرضه می شد.

در عهد پهلوی اول، باغچه هایی در وسط میدان ساخته شده بود که در حال حاضر چیزی از آنها باقی نمانده است. در ضلع جنوبی سبزه میدان بازار اصلی تهران شکل گرفت که از دوره فتحعلی شاه به تدریج توسعه یافت و محل اصلی داد وستد تهرانی ها شد. در واقع سبزه میدان و بازار قدیم، نقطه ثقل تهران به حساب می آمد که عمده تجارت شهر در این قسمت انجام می شد. شاید این قسمت از شهر به مانند گذشته کمترین حجم جمعیتی را به لحاظ اسکان در اطراف این میدان دربرداشته باشد، اما در گذشته از محل های بسیار مهم شهر بود و بازار منشعب از آن نبض پایتخت به شمار می رفت.