با بی‌خوابی چه کنیم؟

مردی ۵۳ ساله با این شکایت که سالها است خوب نخوابیده، نزد شما می‌آید. او همیشه در روز احساس خستگی می‌کند. وی قرص‌های خواب را امتحان کرده که گاهی مفید بوده‌اند ولی تمایلی به مصرف …

مردی ۵۳ ساله با این شکایت که سالها است خوب نخوابیده، نزد شما می‌آید. او همیشه در روز احساس خستگی می‌کند. وی قرص‌های خواب را امتحان کرده که گاهی مفید بوده‌اند ولی تمایلی به مصرف مداوم آنها ندارد و متوجه شده که فواید آنها دوام ندارند. او هر شب ۱۰-۹ ساعت را در بستر سپری می‌کند (حدود ۹:۳۰ یا ۱۰ شب به بستر می‌رود و ساعت ۷ صبح بلند می‌شود) و در به خواب رفتن مشکل دارد. ساعات واقعی خواب او شبی ۶-۵/۵ ساعت است. حدود ۳ بار در شب بیدار می‌شود و کیفیت خواب خود را نامناسب توصیف می‌کند...

به چه مسایلی باید پرداخت؟

ارزیابی

علل ثانویه را رد کنید. برای مثال برای ارزیابی وجود یا عدم وجود افسردگی و اضطراب از پرسش‌های غربالگری کننده استفاده کرده، شرح حال کامل در مورد افسردگی و اضطراب بگیرید یا از مقیاسی چون مقیاس اضطراب و افسردگی بیمارستان (HADS) استفاده نمایید که برای هر دو وضعیت فوق نمره‌ای ارایه می‌کند. در صورتی که بیمار شب خیلی خروپف می‌کند، در روز به راحتی به خواب می‌رود (برای مثال به عنوان مسافر اتومبیل، در سخنرانی یا در اتاق انتظار) و دچار اضافه وزن است، آپنه هنگام خواب را مد نظر قرار دهید (اگر این تشخیص مبهم باشد، ممکن است ارزیابی آزمایشگاهی خواب لازم باشد).

شما به عنوان پزشک عمومی وی باید متوجه شوید آیا وی دچار درد شدید یا مشکل تنفسی است یا خیر (این وضعیت‌ها ممکن است به درمان نیاز داشته باشند). مرحله خواب تاخیری زمانی است که فرد ترجیح می‌دهد زمان خوابیدن و بیدار شدن او بیش از ۲ ساعت دیرتر از زمان غالب در جامعه باشد. می‌توانید در مورد پاراسومنیا (راه رفتن هنگام خواب، صحبت کردن هنگام خواب و نشانگان پاهای بی‌قرار) به‌طور مستقیم سوال کنید. اگر وی دچار هیچ یک از این موارد نباشد،‌ احتمالا دچار بی‌خوابی اولیه است (یعنی بی‌خوابی او ناشی از هیچ علت دیگری نیست و بنابراین تشخیص آن مبتنی بر رد کردن است).

ثبت بی‌خوابی

می‌توانید از بیمار بخواهید که ۲-۱ هفته خواب خود را ثبت کند. همچنین می‌توانید از وی بپرسید که چه زمان چراغ‌ها را خاموش می‌کند؛ چند دقیقه طول می‌کشد تا به خواب رود؛ پس از به خواب رفتن اولیه چند بار بیدار می‌شود و چه مدت بیدار می‌ماند و زمان نهایی بیداری و زمانی که از بستر خارج می‌شود، چه موقع است. با این اطلاعات می‌توانید محاسبه کنید که او چه مدتی را در بستر سپری می‌کند و چه مدتی خواب است که آن را می‌توان به صورت کارایی خواب (درصد زمان سپری شده در بستر که طی آن بیمار خواب است) بیان نمود. این بیمار حدود ۶ ساعت می‌خوابد و حدود ۹ ساعت در بستر است؛ بنابراین کارایی خواب او ۶۶ است. کارایی خواب ۸۵ - ۸۰ بهینه در نظر گرفته می‌شود. مقدار بیش از ۹۰ممکن است نشانگر محرومیت از خواب باشد و عدد زیر ۷۵ نشانه خواب کم کیفیت است. از او بپرسید وقتی بیدار می‌شود و در طول روز حالش چطور است و از او بخواهید کیفیت خواب خود را توصیف نماید.