رانـنـدگـان خـطاکـار ۷ گـروهـنـد

براساس بررسی‌های سازمان بهداشت جهانی، هر ساله در دنیا، تصادف‌های جاده‌ای حدود ۲/۱ میلیون نفر کشته و ۵۰ میلیون نفر زخمی بر جا می‌گذارد، اما رانندگان پرخطر چه خصوصیاتی دارند؟...
شخصیت‌هایی …

براساس بررسی‌های سازمان بهداشت جهانی، هر ساله در دنیا، تصادف‌های جاده‌ای حدود ۲/۱ میلیون نفر کشته و ۵۰ میلیون نفر زخمی بر جا می‌گذارد، اما رانندگان پرخطر چه خصوصیاتی دارند؟...

شخصیت‌هایی که اختلال کنترل تکانه‌ای دارند و قادر به کنترل خشمشان نیستند. آنها به دلیل داشتن ذات پرخاشگرانه، رفتارهای تهاجمی از خود نشان می‌دهند. مطالعه‌ نشان می‌دهد بیشترین آمار تصادف را این راننده‌ها دارند:

۱. انسان‌هایی که در حال گذار زندگی از یک مرحله به مرحله دیگرند و از ارزش‌های سنتی جامعه دور شده‌اند و اعتقادی به آن ندارند (تعارف، احترام، رعایت حقوق دیگران) و از طرفی با مهارت‌های زندگی مدرن و حقوق بشر نیز بیگانه‌اند و در فضای برهوتی از نظر هویتی رها شده‌اند. افرادی که به هیچ فرهنگ، ملیت و قومیتی تعلق ندارند و معلوم نیست متعلق به کدام طبقه هستند؛ تحصیلکرده، بی‌سواد، فقیر و غنی از این قاعده مستثنی نیستند. آنها احساس می‌کنند چیزی برای از دست دادن ندارند. افراد دچار اختلال‌های اعصاب و روان رانندگان خوبی نیستند و حوادث زیادی می‌آفرینند.

۲. زنان و مردانی که اختلال شخصیت مرزی دارند و قادر به کنترل هیجان و خشمشان نیستند. از آنجا که این افراد به شدت احساس پوچی می‌کنند، برای رهایی از آن در یک لحظه تصمیم می‌‌گیرند و برای جبران خلاء و احساس پوچی، دست به اعمال غیرمعقول می‌زنند. مبتلایان به این اختلال فقط جوان‌ها نیستند. گاهی در خیابان یا جاده رانندگان میانسالی می‌بینیم که با سرعت بیش از حد استرس زیادی به دیگر رانندگان وارد می‌کنند. اینها همان افرادی هستند که اختلال شخصیت مرزی و ضداجتماعی دارند‌ و درمان نشده‌اند.

۳. انسان‌های مضطرب ممکن است برای تخلیه هیجان و اضطراب خطرناک رانندگی کنند. معمولا افراد مضطرب آرام رانندگی می‌کنند.

۴. ۵ درصد کسانی که در تصادف کشته می‌شوند، رفتار شبه‌خودکشی داشته‌اند، اگرچه قصد انجام این کار را نداشته‌اند. بعضی از روان‌شناسان معتقدند فروغ فرخزاد هنگام مرگ رفتار شبه‌خودکشی از خود نشان داده است. افسردگی‌های متوسط و شدید می‌تواند علت این باشد که راننده به‌گونه‌ای عمل کند که مرگ برایش مهم نباشد.

۵. هرچه راننده مسن‌تر باشد و مسیر طولانی‌تری رانندگی کند، خطر تصادف بالاتر می‌رود زیرا قدرت بینایی، توانایی فیزیکی و قدرت تصمیم‌گیری در افراد مسن کاهش می‌یابد.

۶. مصرف الکل، مواد مخدر و محرک (قرص‌های اکستازی و...) صدای بلند موسیقی و حرکات موزون هنگام رانندگی باعث می‌شود توانایی ارزیابی رفتار پرخطر راننده کمتر شود.

۷. آمارها نشان می‌دهد سن زیر ۲۵ سال، جنسیت (مرد)، تحصیلات زیردیپلم، تجرد و سطح اقتصادی و ‌اجتماعی پایین از عوامل موثر در بروز تصادف هستند. ناگفته نماند زنان به مراتب رانندگان بهتری هستند زیرا بهتر می‌توانند در لحظات عصبانیت و هیجان تصمیم بگیرند. به نظر من برای جلوگیری از حوادث رانندگی، پلیس ایران باید از رانندگان خاطی تست‌های شخصیتی بگیرد زیرا آنها قاتلان سیار و ناآگاهی هستند که می‌کشند و کشته می‌شوند.

دکتر سامرند سلیمی

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران