شنبه, ۶ بهمن, ۱۴۰۳ / 25 January, 2025
امام حسن عسكری ع
● حضرت امام حسن عسكری (ع)
امام حسن عسكری (ع) در سال ۲۳۲ هجری در مدینه چشم به جهان گشود . مادروالا گهرش سوسن یا سلیل زنی لایق و صاحب فضیلت و در پرورش فرزند نهایت مراقبت راداشت ، تا حجت حق را آن چنان كه شایسته است پرورش دهد . این زن پرهیزگار در سفری كه امام عسكری (ع) به سامرا كرد همراه امام بود و در سامرا از دنیا رحلت كرد . كنیه آن حضرت ابامحمد بود .
● صورت و سیرت امام حسن عسكری (ع)
امام یازدهم صورتی گندمگون و بدنی در حد اعتدال داشت . ابروهای سیاه‌كمانی ، چشمانی درشت و پیشانی گشاده داشت . دندانها درشت و بسیار سفید بود . خالی بر گونه راست داشت . امام حسن عسكری (ع) بیانی شیرین و جذاب و شخصیتی الهی باشكوه و وقار و مفسری بی‌نظیر برای قرآن مجید بود . راه مستقیم عترت و شیوه صحیح تفسیر قرآن را به مردم و به ویژه برای اصحاب بزرگوارش - در ایام عمر كوتاه خود - روشن كرد .
● دوران امامت
به طور كلی دوران عمر ۲۹ ساله امام حسن عسكری (ع) به سه دوره تقسیم‌می‌گردد :
▪ دوره اول ۱۳ سال است كه زندگی آن حضرت در مدینه گذشت .
▪ دوره دوم ۱۰ سال در سامرا قبل از امامت .
▪ دوره سوم نزدیك ۶ سال امامت آن حضرت می‌باشد .
دوره امامت حضرت عسكری (ع) با قدرت ظ‌اهری بنی عباس رو در روی بود . خلفایی كه به تقلید هارون در نشان دادن نیروی خود بلندپروازیهایی داشتند . امام حسن عسكری (ع) از شش سال دوران اقامتش ، سه سال را در زندان گذرانید . زندانبان آن حضرت صالح بن وصیف دو غلام ستمكار را بر امام گماشته بود ، تا بتواند آن حضرت را - به وسیله آن دو غلام - آزار بیشتری دهد ، اما آن دو غلام كه خود از نزدیك ناظ‌ر حال و حركات امام بودند تحت تأثیر آن امام بزرگوار قرار گرفته به صلاح و خوش رفتاری گراییده بودند . وقتی از این غلامان جویای حال امام شدند ، می‌گفتند این زندانی روزها روزه‌دار است و شبها تا بامداد به عبادت و راز و نیاز با معبود خود سرگرم است و با كسی سخن نمی‌گوید . عبیدالله خاقان وزیر معتمد عباسی با همه غروری كه داشت وقتی با حضرت عسكری ملاقات می‌كرد به احترام آن حضرت برمی‌خاست ، و آن حضرت را بر مسند خود می‌نشانید . پیوسته می‌گفت : در سامره كسی را مانند آن حضرت ندیده‌ام ، وی زاهدترین و داناترین مردم روزگار است . پسر عبیدالله خاقان می‌گفت : من پیوسته احوال آن حضرت را از مردم می‌پرسیدم . مردم را نسبت به او متواضع می‌یافتم . می‌دیدم همه مردم به بزرگواریش معترفند و دوستداراو می‌باشند . با آنكه امام (ع) جز با خواص شیعیان خود آمیزش نمی‌فرمود ، دستگاه خلافت عباسی برای حفظ آرامش خلافت خود بیشتر اوقات ، آن حضرت را زندانی و ممنوع از معاشرت داشت .
" از جمله مسائل روزگار امام حسن عسكری (ع) یكی نیز این بود كه از طرف خلافت وقت ، اموال و اوقات شیعه ، به دست كسانی سپرده می‌شد كه دشمن آل محمد (ص) و جریانهای شیعی بودند ، تا بدین گونه بنیه مالی نهضت تقویت نشود . چنانكه نوشته‌اند كه احمد بن عبیدالله بن خاقان از جانب خلفا ، والی اوقاف و صدقات بود در قم ، و او نسبت به اهل بیت رسالت ، نهایت مرتبه عداوت را داشت " .
" نیز اصحاب امام حسن عسكری ، متفرق بودند و امكان تمركز برای آنان نبود ، كسانی چون ابوعلی احمد بن اسحاق اشعری در قم و ابوسهل اسماعیل نوبختی در بغداد می‌زیستند ، فشار و مراقبتی كه دستگاه خلافت عباسی ، پس از شهادت حضرت رضا (ع) معمول داشت ، چنان دامن گسترده بود كه جناح مقابل را با سخت‌ترین نوع درگیری واداشته بود . این جناح نیز طبق ایمان به حق و دعوت به اصول عدالت كلی ، این همه سختی را تحمل می‌كرد ، و لحظه‌ای از حراست ( و نگهبانی ) موضع غفلت نمی‌كرد " . اینكه گفتیم : حضرت هادی (ع) و حضرت امام حسن عسكری (ع) هم از سوی دستگاه خلافت تحت مراقبت شدید و ممنوع از ملاقات با مردم بودند و هم امامان بزرگوار ما - جز با یاران خاص و كسانی كه برای حل مشكلات زندگی مادی و دینی خود به آنها مراجعه می‌نمودند - كمتر معاشرت می‌كردند به جهت آن بود كه دوران غیبت حضرت مهدی (ع) نزدیك بود ، و مردم می‌بایست كم‌كم بدان خو گیرند ، و جهت سیاسی و حل مشكلات خود را از اصحاب خاص كه پرچمداران مرزهای مذهبی‌بودند بخواهند ، و پیش آمدن دوران غیبت در نظر آنان عجیب نیاید . باری ، امام حسن عسكری (ع) بیش از ۲۹ سال عمر نكرد ولی در مدت شش سال امامت و ریاست روحانی اسلامی ، آثار مهمی از تفسیر قرآن و نشر احكام و بیان مسائل فقهی و جهت دادن به حركت انقلابی شیعیانی كه از راههای دور برای كسب فیض به محضر امام (ع) می‌رسیدند بر جای گذاشت . در زمان امام یازدهم تعلیمات عالیه قرآنی و نشر احكام الهی و مناظ‌رات كلامی جنبش علمی خاصی را تجدید كرد ، و فرهنگ شیعی - كه تا آن زمان شناخته شده بود - در رشته‌های دیگر نیز مانند فلسفه و كلام باعث ظ‌هور مردان بزرگی چون یعقوب بن اسحاق كندی ، كه خود معاصر امام حسن عسكری بود و تحت تعلیمات آن امام ، گردید . در قدرت علمی امام (ع) - كه از سرچشمه زلال ولایت و اهل بیت عصمت مایه گرفته بود - نكته‌ها گفته‌اند . از جمله : همین یعقوب بن اسحاق كندی فیلسوف بزرگ عرب كه دانشمند معروف ایرانی ابونصر فارابی شاگرد مكتب وی بوده است ، در مناظره با آن حضرت درمانده گشت و كتابی را كه بر رد قرآن نوشته بود سوزانید و بعدها از دوستداران و در صف پیروان آن حضرت درآمد .
● شهادت امام حسن عسكری (ع)
شهادت آن حضرت را روز جمعه هشتم ماه ربیع الاول سال ۲۶۰ هجری نوشته‌اند .در كیفیت وفات آن امام بزرگوار آمده است : فرزند عبیدالله بن خاقان گوید روزی برای پدرم ( كه وزیر معتمد عباسی بود ) خبر آوردند كه ابن الرضا - یعنی حضرت امام حسن عسكری - رنجور شده ، پدرم به سرعت تمام نزد خلیفه رفت و خبر را به خلیفه داد . خلیفه پنج نفر از معتمدان و مخصوصان خود را با او همراه كرد .
یكی از ایشان نحریر خادم بود كه از محرمان خاص خلیفه بود ، امر كرد ایشان را كه پیوسته ملازم خانه آن حضرت باشند ، و بر احوال آن حضرت مطلع گردند . و طبیبی را مقرر كرد كه هر بامداد و پسین نزد آن حضرت برود ، و از احوال او آگاه شود . بعد از دو روز برای پدرم خبر آوردند كه مرض آن حضرت سخت شده است ، و ضعف بر او مستولی گردیده . پس بامداد سوار شد ، نزد آن حضرت رفت و اطبا را - كه عموما اطبای مسیحی و یهودی در آن زمان بودند - امر كرد كه از خدمت آن حضرت دور نشوند و قاضی القضات ( داور داوران ) را طلبید و گفت ده نفر از علمای مشهور را حاضر گردان كه پیوسته نزد آن حضرت باشند . و این كارها را برای آن می‌كردند كه آن زهری كه به آن حضرت داده بودند بر مردم معلوم نشود و نزدمردم ظ‌اهر سازند كه آن حضرت به مرگ خود از دنیا رفته ، پیوسته ایشان ملازم خانه آن حضرت بودند تا آنكه بعد از گذشت چند روز از ماه ربیع الاول‌سال ۲۶۰ ه . ق آن امام مظلوم در سن ۲۹ سالگی از دار فانی به سرای باقی رحلت نمود . بعد از آن خلیفه متوجه تفحص و تجسس فرزندحضرت شد ، زیرا شنیده بود كه فرزند آن حضرت بر عالم مستولی خواهد شد ، و اهل باطل را منقرض خواهد كرد ... تا دو سال
تفحص احوال او می‌كردند ... . این جستجوها و پژوهشها نتیجه هراسی بود كه معتصم عباسی و خلفای قبل و بعد از او - از طریق روایات مورد اعتمادی كه به حضرت رسول الله (ص) می‌پیوست ، شنیده بودند كه از نرگس خاتون و حضرت امام حسن عسكری فرزندی پاك گهر ملقب‌به مهدی آخر الزمان - همنام با رسول اكرم (ص) ولادت خواهد یافت و تخت ستمگران را واژگون و به سلطه و سلطنت آنها خاتمه خواهد داد . بدین جهت به بهانه‌های مختلف در خانه حضرت عسكری (ع) رفت و آمد بسیار می‌كردند ، و جستجو می‌نمودند تا از آن فرزند گرامی اثری بیابند و او را نابود سازند . به راستی داستان نمرود و فرعون در ظ‌هور حضرت ابراهیم (ع) و حضرت موسی (ع) تكرار می‌شد . حتی قابله‌هایی را گماشته بودند كه در این كار مهم پی جویی كنند . اما خداوند متعال - چنانكه در فصل بعد خواهید خواند - حجت خود را از گزند دشمنان و آسیب زمان حفظ كرد ، و همچنان نگاهداری خواهد كرد تا مأموریت الهی خود را انجام دهد . باری ، علت شهادت آن حضرت را سمی می‌دانند كه معتمد عباسی در غذا به آن حضرت خورانید و بعد ، از كردار زشت خود پشیمان شد . بناچار اطبای مسیحی و یهودی كه در آن زمان كار طبابت را در بغداد و سامره به عهده داشتند ، به ویژه در مأموریتهایی كه توطئه قتل امام بزرگواری مانند امام حسن عسكری (ع) در میان بود ، برای معالجه فرستاد . البته از این دلسوزیهای ظ‌اهری هدف دیگری داشت ، و آن خشنود ساختن مردم و غافل نگهداشتن آنها از حقیقت ماجرا بود .
بعد از آگاه شدن شیعیان از خبر درگذشت جانگداز حضرت امام حسن عسكری (ع) شهر سامره را غبار غم گرفت ، و از هر سوی صدای ناله و گریه برخاست . مردم آماده سوگواری و تشییع جنازه آن حضرت شدند .
● ماجرای جانشین بر حق امام عسكری
ابوالادیان می‌گوید : من خدمت حضرت امام حسن عسكری (ع) می‌كردم . نامه‌های‌آن حضرت را به شهرها می‌بردم . در مرض موت ، روزی من را طلب فرمود و چند نامه‌ای نوشت به مدائن تا آنها را برسانم . سپس امام فرمود : پس از پانزده روز باز داخل سامره خواهی شد و صدای گریه و شیون از خانه من خواهی شنید ، و در آن موقع مشغول غسل دادن من خواهند بود .
ابوالادیان به امام عرض می‌كند : ای سید من ، هرگاه این واقعه دردناك روی دهد ، امامت با كیست ؟ فرمود : هر كه جواب نامه من را از تو طلب كند . ابوالادیان می‌گوید : دوباره پرسیدم علامت دیگری به من بفرما .
امام فرمود : هركه بر من نماز گزارد . ابوالادیان می‌گوید : باز هم علامت دیگری بگو تا بدانم .
امام می‌گوید : هر كه بگوید كه در همیان چه چیز است او امام شماست . ابوالادیان می‌گوید : مهابت و شكوه امام باعث شد كه نتوانم چیز دیگری‌بپرسم . رفتم و نامه‌ها را رساندم و پس از پانزده روز برگشتم . وقتی به در خانه امام رسیدم صدای شیون و گریه از خانه امام بلند بود . داخل‌خانه‌امام ، جعفر كذاب برادر امام حسن عسكری را دیدم كه نشسته ، و شیعیان به او تسلیت می‌دهند و به امامت او تهنیت می‌گویند . من از این بابت بسیار تعجب كردم پیش رفتم و تعزیت و تهنیت گفتم . اما او جوابی نداد و هیچ سؤالی نكرد . چون بدن مظ‌هر امام را كفن كرده و آماده نماز گزاردن بود ، خادمی آمد و جعفر كذاب را دعوت كرد كه بر برادر خود نماز بخواند . چون جعفر به نماز ایستاد ، طفلی گندمگون و پیچیده موی ، گشاده دندانی مانند پاره ماه بیرون آمد و ردای جعفر را كشید و گفت : ای عمو پس بایست كه من به نماز سزاوارترم . رنگ جعفر دگرگون شد . عقب ایستاد . سپس آن طفل پیش آمد و بر پدر نماز گزارد و آن جناب را در پهلوی امام علی النقی علیه السلام دفن كرد . سپس رو به من آورد و فرمود : جواب نامه‌ها را كه با تو است تسلیم كن . من جواب نامه را به آن كودك دادم . پس " حاجزوشا " از جعفر پرسید : این كودك كه بود ، جعفر گفت : به خدا قسم من او را نمی‌شناسم و هرگز او را ندیده‌ام . در این موقع ، عده‌ای از شیعیان از شهر قم رسیدند ، چون از وفات امام (ع) چند تن از آن مردم نزد جعفر رفتند واز او پرسیدند : بگو كه نامه‌هایی كه داریم از چه جماعتی است و مالها چه مقدار است ؟ جعفر گفت : ببینید مردم از من علم غیب می‌خواهند ! ای مردم قم با شما نامه‌هایی است از فلان و فلان و همیانی ( كیسه‌ای ) كه در آن هزار اشرفی است كه در آن ده اشرفی است با روكش طلا . شیعیانی كه از قم آمده بودند گفتند : هر كس تو را فرستاده است امام زمان است‌این نامه‌ها و همیان را به او تسلیم كن . جعفر كذاب نزد معتمد خلیفه آمد و جریان واقعه را نقل كرد . معتمد گفت : بروید و در خانه امام حسن عسكری (ع) جستجو كنید و كودك را پیدا كنید . رفتند و از كودك اثری نیافتند . ناچار " صیقل " كنیز حضرت امام عسكری(ع) را گرفتند و مدتها تحت نظر داشتند به تصور اینكه او حامله است . ولی هرچه بیشتر جستند كمتر یافتند .
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست