ضرورت بازنگری در تالیف کتب درسی

اگر در سال های اخیر گذر هر کسی به خیابان انقلاب و روبه روی دانشگاه تهران افتاده باشد، به خوبی در می یابد که در نبرد نابرابر بازار، فروش کتاب های کمک درسی به فروش کتاب های غیردرسی …

اگر در سال های اخیر گذر هر کسی به خیابان انقلاب و روبه روی دانشگاه تهران افتاده باشد، به خوبی در می یابد که در نبرد نابرابر بازار، فروش کتاب های کمک درسی به فروش کتاب های غیردرسی غلبه کرده و راسته کتابفروش ها را فروشندگان کتاب های کمک درسی به تصرف خود درآورده اند.

علاوه بر مشاهدات فوق الذکر، چنانچه مصاحبه کوتاهی با کتابفروشان ودستفروشان کتاب درهمان راسته داشته باشید، برایتان کاملاً مشخص می شود که در حال حاضر تقاضا برای کتاب های کمک درسی در مقایسه با تقاضای کتاب برای کتاب های غیر درسی پیشی گرفته است و چنانچه خودتان چند جلد از این کتاب های کمک درسی را ورق بزنید و شمارگان و نوبت چاپ آنها را مشاهده کنید متوجه می شوید کتاب های کمک درسی معمولاً با شمارگان ۲۰۰۰۰ تا ۳۰۰۰۰ به چاپ می رسد و نوبت چاپ بسیاری از آنها به چاپ شصتم، هفتادم و هشتادم و بالاتر نیز رسیده است؛ حال آنکه معمولاً شمارگان کتاب های غیر درسی دو تا سه هزار جلد و نوبت چاپ اکثر آنها به چاپ دوم و سوم هم نرسیده است. دستیابی به نکات بالا آنقدر ساده است که اصلاً نیاز به تیزبینی نداشته و با کوچک ترین نگاه سطحی هم قابل دریافت می باشد؛ اما نکته ای که این پژوهش به دنبال آن است، دلایل این وضعیت و مهجوریت کتاب غیر درسی و تسخیر بازار کتاب توسط کتاب های کمک درسی است. یکی از مسائلی که در سال های اخیر مورد توجه کارشناسان و صاحبنظران نظام تعلیم و تربیت قرار گرفته، افزایش تقاضای روز افزون دانش آموزان به کتاب های کمک درسی و گسترش فعالیت آموزشگاه های علمی و مؤسسات کنکور و استقبال قابل توجه دانش آموزان و خانواده هایشان از این نوع کتاب ها و آموزشگاه هاست.

حال این سؤال برای پژوهشگران نظام تعلیم وتربیت مطرح می شود که به راستی دانش آموزان و خانواده هایشان چه معجزه ای از این کتاب ها و آموزشگاه ها دیده و یا سراغ دارند که اینچنین از آنها استقبال می کنند و حاضرند هزینه های زیادی را هم برای خرید این کتاب ها و استفاده از برنامه های این آموزشگاه ها بپردازند؟ از دیگر سو، آیا می توان در مقایسه بین کتاب های رسمی نظام آموزش و پرورش و کتاب های کمک درسی که هم اکنون مورد استقبال دانش آموزان قرار گرفته، به ناکارآمدی و یا حداقل کارایی کمتر کتاب های رسمی آموزش و پرورش در انتقال مطالب و مفاهیم حکم داد؟

از سوی دیگر، در مقایسه بین برنامه ریزی و سیستم آموزشی نظام آموزش و پرورش رسمی کشور و استقبالی که دانش آموزان و خانواده هایشان از آموزشگاه های علمی دارند، به موفقیت بیشتر اینگونه مؤسسات در فرایند یاددهی- یادگیری و عدم موفقیت نظام رسمی آموزش و پرورش در دستیابی به این مهم حکم داد؟

علی سادئی