خوک‌ها تروریست نیستند

ویروس جدید آنفلوآنزا بیش از آن‌که خطری تروریستی باشد، محصول سیستم‌های دامداری صنعتی و پرورش گسترده خوک در سراسر جهان است.
طرفداران تئوری توطئه اکنون ادعا می‌کنند که پخش …

ویروس جدید آنفلوآنزا بیش از آن‌که خطری تروریستی باشد، محصول سیستم‌های دامداری صنعتی و پرورش گسترده خوک در سراسر جهان است.

طرفداران تئوری توطئه اکنون ادعا می‌کنند که پخش آنفلوآنزای خوکی در سراسر جهان، کار بیوتروریست‌ها است که این ویروس را با دست‌کاری ژنتیکی ویروس آنفلوآنزا به وجود آورده‌اند. ولی به نظر نمی‌رسد که حقیقت امر ، تا آن اندازه که آنها فکر می‌کنند هیجان‌انگیز و رازآلود باشد: این ویروس خیلی بیشتر از آنکه حاصل دشمنی افرادی با بشریت باشد، نتیجه علاقه بی حد و حصر مردم به گوشت خوک است!

به عقیده مراکز کنترل بیماری‌های ایالات متحده امریکا، این ویروس جدید حاصل ترکیب چهار نوع مختلف از ویروس است: آنفلوانزای خوکی آمریکای شمالی، آنفلوانزای پرندگان آمریکای شمالی، آنفلوانزای انسانی H۱N۱ و گونه‌ای از آنفلوانزای خوکی که مشابه آن در آسیا و اروپا پیدا شده است.

دلیل ادعای طرفداران تئوری توطئه این است که ترکیب جدید نمی‌تواند به طور طبیعی به وجود آمده باشد، ولی این ادعا چندان هم درست نیست. ویروس‌های جدید آنفلوانزا از ترکیب گونه‌هایی از آنفلوانزای انسانی، خوکی و مرغی تشکیل شده‌اند. با این وجود، باز هم می‌توان به گونه‌ای ادعا کرد که آنفلوانزای خوکی یا پرندگان ساخته دست بشر است.

ویروس‌های آنفلوانزا از ۸ رشته آر.ان.ای تشکیل شده‌اند که ده نوع پروتئین را در خود دارد. اگر دو ویروس آنفلوانزا در یک زمان به یک سلول حمله کنند، ویروس‌های جدیدی که از آن سلول خارج می‌شوند می‌توانند ترکیبی از رشته‌های آر.ان.ای هر دو ویروس اصلی را داشته باشند؛ پدیده‌ای که باز ترکیبی نامیده می‌شود. این باز ترکیب می‌تواند شامل تغییراتی در هر یک از رشته‌های آر.ان.ای نیز باشد.

برای مثال، یک باز ترکیب بین آنفلوانزای انسانی و پرنده‌ای در خوک‌ها در ایتالیا در دهه ۱۹۸۰ / ۱۳۶۰ اتفاق افتاده بود؛ در حالی که در دهه ۱۹۹۰ / ۱۳۷۰ مشخص شد ویروس H۱N۲ دیده شده در آنفلوانزای خوکی که در انگلستان کشف شد، از ترکیب گونه‌های آنفلوانزای انسانی، خوکی و پرنده‌ای تشکیل شده بود که ناشی از چندین مرحله باز ترکیب است.

هنوز دقیقا مشخص نیست که آنفلوانزای خوکی مکزیکی چه وقت و چگونه به وجود آمده است، ولی به طور قطع می‌توان گفت احتمال این که این ویروس بدون دخالت مهندسان ژنتیک و طبیعی به وجود آمده باشد، بیش از احتمال دخالت انسانی است. هرچند که کماکان می‌توان ادعا کرد آنفلوانزای خوکی مکزیکی منشا انسانی داشته باشد.

در حال حاضر ۶ میلیارد انسان روی زمین زندگی می‌کنند و در هر سال، بیشتر از یک میلیارد خوک و احتمالا بیش از ۷۰ میلیارد مرغ توسط انسان‌ها پرورش داده می‌شوند. نتیجه آن، ایجاد بهشتی برای ویروس‌های آنفلوانزا است.

به گزارش خبرنگار ویژه آنفلوانزای مجله نیوساینتیست، دبورا مکنزی، مشکل فقط تعداد میزبان‌های احتمالی نیست. شرایطی که حیوانات در آنها نگهداری می‌شوند نیز می‌تواند به تکامل ویروس‌ها و تبدیل آنها به انواع جدید و کشنده‌تر کمک کند.

برای مثال، به نظر نمی‌رسد که در طبیعت، ویروس آنفلوانزا آن‌قدر گسترش یابد که حیوانات مبتلا به آن نتوانند راه بروند یا پرواز کنند، ولی در مراکز صنعتی نگهداری حیوانات، چنین ویروس‌های پیشرفته‌ای می‌توانند مانند آتش گسترش یابند و این فرصت را مدیون تجارت جهانی حیوانات و محصولات دامی هستند.

ارتباط بین حیوانات و کارگران دامداری‌ها، مخصوصا در دامداری‌های کوچک که در آنها خوک‌ها، اردک‌ها، مرغ‌ها و کودکان با خوشی در کنار هم زندگی می‌کنند و در هم آمیخته‌اند، شانس بسیار بالایی را برای جهش ویروس‌ها و ایجاد گونه‌های جدید آنها فراهم می‌کند.

ممکن است به نظر برسد که راه حل این مشکل، واکسیناسیون حیوانات باشد؛ ولی واکسن‌هایی که حفاظت صد درصدی را فراهم نکنند، در عمل فقط اوضاع را بدتر می‌کنند. هنگامی‌که واکسیناسیون گسترده و سراسری انجام می‌شود، ویروس‌ها می‌توانند بدون ایجاد بیماری‌های قابل رویت گسترش یابند. در ضمن، واکسن‌های ناکارامد فشاری شدید و انتخابی را سبب می‌شوند که تکامل گونه‌های جدید را تسریع و تشدید می‌کنند؛ این گونه‌ها حتی می‌توانند سیستم ایمنی را که در اثر واکسیناسیون تقویت و تحریک شده است، دور بزنند.

در حال حاضر، توجه محققان به سوی دامداری‌های بزرگ پرورش خوک در مکزیک و نقش احتمالی آنها در ایجاد این گونه جدید از آنفلوانزای خوکی جلب شده است.

حقیقت این است که ما هنوز اطلاعات کمی در مورد آنفلوانزا داریم، و نمی‌دانیم که چه چیزی آن را قادر ساخته که از انسانی به انسان دیگر سرایت کند. این به این معنی است که تروریست‌ها برای تولید چنین ویروسی با مهندسی ژنتیک، با مشکل تکنیکی خیلی بزرگ روبرو خواهند بود. البته هنوز این احتمال وجود دارد که این ویروس، ناشی از یک اشتباه در آزمایشگاه پژوهشی و یا یک کارخانه تولید واکسن باشد. ولی هنوز هم قابل قبول‌ترین توضیح این است که این هیولا، محصول سیستم‌های دامداری بشر است که از مدت‌ها قبل انتظار ظهور آن می‌رفت.

نیوساینتیست، ۲۷ آوریل - ترجمه مجید جویا