اهمیت پرسپکتیو

اسرار بهره گیری از افکت های سه بعدی برای بهبود عکس های چشم اندازها و مناظر طبیعی

اسرار بهره‌گیری از افکت‌های سه‌بعدی برای بهبود عکس‌های چشم‌اندازها و مناظر طبیعی

▪ توضیح پرسپکتیو: تکنیک‌های آفرینشی حالت‌های سه‌بعدی یکی از ابتدائی‌ترین جاذبه‌های تصویرهای چشم‌انداز، تجسم عمق فضاست. برای ارائه حالت سه‌بعدی باید اجزاء صحنه را به‌گونه‌ای در کنار یکدیگر قرار دهید که دنیا متفاوت از آنچه که در دوربین دیده می‌شود، ارائه شود. با این‌که چشمان ما منظره‌ها را به‌صورت برجسته می‌بینند، حتی در حالت حرکت هم سر خود را آنقدر تکان می‌دهیم تا بهترین منظره با بهترین عمق را ببینیم، یک دوربین ثابت کنتراست‌ها و تضادها را به‌خوبی نمایش می‌دهد، اما منظره مورد نظر با حالتی ثابت و ایستا نشان داده می‌شود. برای رفع چنین مشکلی باید روی نقاط راهنمائی‌کننده در چشم‌انداز تأکید کرده تا عمیق فضائی ایجاد شود.

▪ اندازه نقاط راهنما: اندازه متناسب با بخش‌های گوناگونی یک چشم‌انداز، یکی از آشکارترین نقاط راهنمائی‌کننده عمق صحنه به حساب می‌آید. سوژه‌هائی که در جلوی تصویر واقع می‌شوند بزرگ‌تر از سوژه‌های عقب تصویر هستند. بدین ترتیب شما با یکی از مهم‌ترین نقاط راهنمائی‌کننده آشنا شدید. پس نتیجه می‌گیریم سوژه‌هائی که تقریباً هم‌اندازه هستند یا دست‌کم به‌نظر بیننده هم‌اندازه می‌آیند، باید با توجه به مکان قرار گرفتنشان در تصویر کوچک یا بزرگ نشان داده شوند. این نکته در مورد درخت‌ها، بوته‌ها، گل‌های وحشی و حیواناتی که از یک گونه هستند هم صدق می‌کند. اگر دوربین در جای مناسبی نصب شده باشد چنین نکاتی به‌صورت خودکار روی یک سطح اریب و در فاصله‌های معین رعایت می‌شود. (مثل یک منحنی)

نقاط راهنمای دیگری هم درباره قدرت اندازه‌های اجزاء تصویر وجود دارد. که گرچه آنها در زمره اصلی‌ترین نقاط نیستند، اما با رعایت آنها می‌توان تصویر را بهتر و زیباتر نمایش داد. زمانی‌که ابرهای تیره آسمان را می‌پوشانند. هر چه به افق نزدیک‌تر شویم، اندازهٔ آنها هم کوچک‌تر خواهد شد. از حرکت موجی شن‌ها، گل‌های حالت گرفته و قالبی و هم‌چنین امواج اقیانوس می‌توان برای معرفی یک الگوی شبیه به‌هم، اما با اندازه‌های گوناگون استفاده کرد. یک زاویه مناسب دوربین در نمایش رودخانه‌ها، چشمه‌ها و امواج شن‌های تپه‌های شنی به‌گونه‌ای معرف حقیقت استعاری ”شیارهای خط آهن“ است: هم‌گرائی خطوط موازی در نقطه بی‌نهایت!

▪ زاویه دید: فاصله کانونی لنز، افکت قدرتمند پرسپکتیو را مؤثرتر جلوه‌گر می‌سازد. لنزهائی که زاویه واید دارند با تأکید روی تفاوت اندازه نقاط راهنمائی‌کننده، فاصله موجود میان ترکیب‌ها را تشخیص داده و حس عمق فضای موجود را زیادتر می‌کنند، در حالی‌که لنزهای تله‌فوتو، افکتی مقابل با این افکت را می‌سازند: آنها فاصله میان عوامل موجود در صحنه را کم می‌کنند. بدین ترتیب برای آنکه افکت‌های بهتری به‌دست آید باید دوربین را تا جای ممکن به نزدیک‌ترین اندازه نقطه راهنمائی‌کننده موجود در ترکیب نزدیک کنید. برای دریافت یک عمق میدان مناسب می‌توانید دوربین را روی f/۱۶ یا کم‌تر تنظیم کرده و سپس عکس بگیرید. در بیشتر مواقع، شما در کنار افراد دیگری که حق امتیازی شبیه به حق امتیاز شما دارند، می‌ایستید و از فاصله معینی عکس می‌گیرید.

▪ زاویه برای عمق: از آنجائی‌که چشمان یک فرد ایستاده پنج تا شش فوت (در حدود دو متر) بالاتر از سطح زمین قرار دارد مناظر چشم‌اندازهای نزدیک به فرد پائین‌تر از سطح دید او قرار می‌گیرند، اما چشم‌اندازهائی که در فاصله دورتری از فرد قرار گرفته باشند (به‌استثناء ابرها) این‌گونه نیستند. برای هر چه بیشتر کردن افکت سه‌بعدی، باید تنظیمات خود را چهل‌وپنج درجه (بالاتر از سطح افق) و روی نخستین اندازه نقطه راهنمائی‌کننده انجام دهید. تا جائی‌که برایتان مقدور است از فاصله کنونی واید بهره ببرید تا دست‌کم خط افق و مقداری از آسمان هم در تصویر نمایش داده شوند. اگر دوربین را خیلی پائین نصب کنید، نمایش‌های دیداری فضاهای مابین اندازه نقاط راهنمائی‌کننده را از دست خواهید داد. اگر هم خیلی بالا نصب کنید، افق و ترکیبات آشنای چشم را از دست می‌دهید. در مجموع نصب نامناسب دوربین به صاف و هموار نشان دادن چشم‌انداز می‌انجامد.

بهتر است دوربین را به‌صورت افقی نصب کنید تا تعداد بیشتری از نقاط راهنمائی‌کننده را به‌صورت جداگانه یا فاصله‌دار در بربگیرد. شاید در این مرحله نیاز باشد دوربین را به جلو، عقب یا حتی کناره‌ها حرکت دهید. در برخی شرایط می‌بایست عمق میدان را به‌گونه‌ای تنظیم کنید که هم نزدیک‌ترین نقطه راهنما را در بر بگیرد و هم افق (بیکران) را به نمایش بگذارد. نصب دوربین در مکان مناسب با روش آزمون و خطا انجام می‌شود تا در نهایت به بهترین حالت ممکن از لحاظ رنگ، نور و سوژه تصویر و حتی افکت‌ پرسپکتیو برسید.

● همپوشانی

▪ کنترل همپوشانی: یکی از ابزارهای کارآمد پرسپکتیوی که به مهارت بسیاری نیاز دارد، همپوشانی اجزاء تصویر است. برای موثر جلوه‌کردن در این بخش باید دوربین هم از لحاظ عمودی و هم از لحاظ افقی در بهترین مکان نصب شده باشد. در عکسبرداری از چشم‌اندازهای کوچک‌تری که درخت‌ها یا سنگ‌ها را به نمایش می‌گذارند، بیشتر متوجه اهمیت این موضوع خواهید شد. چنین فاکتورهائی آنقدر به هم شبیه هستند که احتمال گرفتنشان در عکس خیلی زیاد است. برای این‌که مانع سردرگمی و گیج‌شدن بیننده بشوید، بهتر است تنها محدوده‌های ساده‌ای از رنگ‌های متضاد (با کنتراست)، مسیر خط، روشنائی یا شکل (برای مثال بخش‌های افقی لابه‌لای تنه‌های عمودی) را روی هم بیندازید. با تقسیم سطوح چشم‌اندازها بهترین و تأثیرگذارترین بهره را از روی هم‌افتادگی اجزاء ببرید. به‌طور معمول چنین شرایطی در زمین‌های تپه‌ای یا کوهستانی پیش می‌آید. سعی کنید محدوده‌هائی که طرح‌هائی از نقشه‌های برجسته زیبا را در مقابل مسیرهای اریب ارائه می‌کنند را در فریم جای دهید: بهتر است سوژه‌ها از کناره‌ها یا پشت نورپردازی شوند یا اینکه در ساعت‌های اولیه صبح زمانی‌که مه در لایه‌های نزدیک به زمین ایستاده است، عکس بگیرید تا سطوح گوناگونی و نقاطی که روی هم افتاده‌اند بهتر نشان داده شوند.

▪ نورپردازی از کناره‌ها برای افزودن حجم: منظره‌ها و چشم‌اندازهائی که نور از کناره‌ها به آنها می‌تابد، شکل‌ها و حالت‌هائی را به نمایش می‌گذارند که سطح و محیط‌شان توسط محدوده‌هائی از سایه‌ها و های‌لایت‌ها قابل شناسائی است. بدین ترتیب در مقایسه و تشخیص اندازه نقاط راهنما و روابط محیطی دیگر موجود در صحنه برای افتادگی روی هم سطوح و اجسام تأکید می‌شود تا نسبت سایه یک موضوع روی نسبت های‌لایت دیگری تنظیم شود. در صورت عکسبرداری در ساعت‌های اولیه روز، افکت‌ بهتری خواهید داشت. برای هموارسازی پرسپکتیو و القاء یک حس سورئال بهتر است در اوایل یا اواخر روز که خورشید برای روشن‌سازی کامل سوژه پشت سر شما قرار می‌گیرد، عکس بگیرید.

روزهای مه‌آلود: در چنین روزهائی به‌دلیل وجود ذرات معلق در هوا، اشیاء نزدیک‌تر نسبت به اشیاء دورتر واضح‌تر و با جزئیات بیشتری دیده می‌شوند و پرسپکتیو هوائی نیز به‌طور معمول با مه، رطوبت، برف و گرد و غبار روبه‌رو می‌شود. در صورت عکسبرداری در چنین شرایطی، با فرصت‌های گوناگونی روبه‌رو خواهید شد که برای کسب افکت بیشتر یا باید جای سوژه را عوض کنید یا این‌که منتظر تغییر وضعیت آب‌وهوائی باشید.

▪ ابعاد مسخره

یکی از جالب‌ترین روش‌های برقراری ارتباط با پرسپکتیو، ترکیب نقاط راهنمای متضاد برای ایجاد افکت‌های خنده‌دار است. شما می‌توانید به کمک عکسبرداری با یک تله‌فوتو فشرده‌کننده فضا، دامنه تپه‌ها را روی هم انداخته یا حاشیه‌های مهم را از بین ببرید. حتی با بهره‌گیری از لنزی که زاویه واید دارد می‌توان روی گستردگی سطح آب ساکن هم تأثیر گذاشت.

▪ شش سطح: برای کشف چشم‌اندازهائی با پرسپکتیو عمیق، به‌دنبال زمین‌هائی بگردید که پنج سطح جداگانه داشته باشند. چنین موقعیت‌هائی از نزدیک تا دور در یک راستا طبقه‌بندی شده‌اند. سطح جلوئی (پیش‌زمینه) جزئیات زیادی از چشم‌انداز را در برمی‌گیرد که می‌توان ترکیب زیبائی را از آن بیرون کشید. سطح میانی اندازه مناسبی از نقاط راهنمائی‌کننده را در برخواهد گرفت که چشم را به‌سوی خویش می‌کشاند. این قسمت مرکز توجه بیننده را به‌خود اختصاص می‌دهد که به‌طور معمول سطحی زیبا و مهیجی است؛ سطح ابرها بیشتر حالت پف‌داری از کومولوس و نیمبوس است. سطح آسمان هم با ترکیبی از رنگ‌های آبی، سرخابی، هلوئی یا کهربائی، بسته به زمان عکسبرداری در روز ارائه می‌شود. گاهی ششمین سطح (سطح افق) پشت آخرین سطح گسترده می‌شود. همه سعی خود را بکنید تا هر یک از سطوح به‌صورت جداگانه و مشخص نمایش داده شوند.