لزوم توجه به رویکرد اقتصاد رقابتی

رویکرد اقتصاد بازار یا همان اقتصاد رقابتی سال ها مورد کنکاش و بررسی دانشمندان علوم اقتصادی قرار گرفت و کارایی آن در مقابل نظریات اقتصاد کمونیستی و عواقب ناشی از آن دیدگاه تحت آزمایش قرار گرفت, نتیجه کار چیزی جز برتری سیاستگذاری های منطبق بر رویکرد اقتصاد رقابتی نبود

برخلاف عقیده عموم مردم که اقتصاد را امری سلیقه ای می دانند و بر این باورند که هر کس با توجه به باور خود نسبت به اقتصاد و امورات مرتبط با آن می تواند به روش خود سیاستگذاری کرده، امور را سر و سامان بخشیده و به هدف دلخواه خود در جامعه برسد، واقعیت این است که اقتصاد علم است و بیش از هر علم دیگری از ریاضیات پیچیده و راهگشا بهره می برد، در اقتصاد تمامی فروض اثبات یا رد می شوند و بر پایه فروض اثبات شده قبلی نظریات جدیدی مطرح شده و مورد بررسی قرار می گیرند. رویکرد اقتصاد بازار یا همان اقتصاد رقابتی سال ها مورد کنکاش و بررسی دانشمندان علوم اقتصادی قرار گرفت و کارایی آن در مقابل نظریات اقتصاد کمونیستی و عواقب ناشی از آن دیدگاه تحت آزمایش قرار گرفت، نتیجه کار چیزی جز برتری سیاستگذاری های منطبق بر رویکرد اقتصاد رقابتی نبود.

این اثبات نشان داد در صورتی که بنگاه ها در یک اقتصاد رقابتی و آزاد سود خود را بیشینه کنند و افراد هم در تلاش برای بیشینه نمودن مطلوبیت خود باشند بهترین نتیجه ممکن حاصل خواهد شد. حضور دولت در چنین اقتصادی صرفا در جهت جلوگیری از بروز شکست در بازار آزاد (failre Market) خواهد بود و ساز و کار بازی را طوری فراهم خواهد کرد که اقتصاد در نقطه ای به تعادل برسد که مطلوبیت اجتماعی بیشینه گردد. یکی از محاسن روی آوردن به آزادسازی اقتصادی و ایجاد شرایط رقابتی در اقتصاد این خواهد بود که بنگاه ها در چنین شرایطی چون در حمایت های بی دریغ دولتی برخوردار نخواهند بود لزوما باید به روی پای خود ایستاده و خود را اداره نمایند.

این مهم، انگیزه بسیار بالایی برای صاحبان سهام ایجاد می کند تا ریخت و پاش سازمان را کمینه نمایند و از نیروهای کارآمد با بهره وری بالا در سازمان خود استفاده نمایند. این باعث خواهد گشت که سطح کلی بهره وری نیروی کار در کل جامعه بالا رفته و همچنین خروجی سازمان یا بنگاه از کیفیت مطلوب تری برخوردار گردد. در چنین شرایطی افراد با کارایی های متفاوت و توانایی های مختلف به یک میزان دستمزد نخواهند گرفت. این نه تنها عدالت بیشتری را به همراه دارد بلکه باعث می شود که میل به تلاش به منظور کسب درآمد بیشتر در افراد ضعیف تر زنده گردد و ضمنا نیروی کارآمد انگیزه خود را برای تلاش هر چه بیشتر از دست ندهند. از محاسن دیگر این رویکرد کاهش فساد اداری و رانت جویی خواهد بود. هنگامی که دولت متصدی پرداخت به بنگاه های اقتصادی در شرایط مختلف نباشد، منابع رایگان و ارزان قیمت به دست صاحبان بنگاه ها نخواهد آمد بسیار رضایت بخش است. هدف، در جهت تلا ش برای هر چه بیشتر کردن سود بنگاه خواهد بود تا به دست آوردن هر چه بیشتر منابع رایگان یا بسیار ارزان دولتی. تجربه کشورهای توسعه یافته در باب سیاستگذاری اقتصادی، کارآمد بودن رویکرد اقتصاد رقابتی را عملا نشان داده است.

حضور هر چه کم رنگ تر دولت در عرصه های مختلف اقتصاد، مگر به جهت جلوگیری از سقوط بازارها، هدفمند کردن یارانه ها، کوچک نمودن اندازه دولت به مرور زمان و همچنین پیگیری سیاست های آزادسازی و خصوصی سازی توامان می توانند راهکارهایی باشند که ما را در رسیدن به شرایط اقتصادی مناسب تر و توسعه یافتگی اقتصادی یاری دهند.

نویسنده : ویدا باقری