چهارشنبه, ۱۹ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 8 May, 2024
مجله ویستا

ارگانیک باز شوید


ارگانیک باز شوید

در این گزارش با محصولات ارگانیک و فوایدشان, کودهای شیمیایی و ضررهایشان, محل تهیه محصولات ارگانیک و نمونه هایی از این محصولات آشنا می شوید محصولاتی که با مصرفشان می توانید خودتان را چند گام به سلامتی نزدیک تر کنید شاید به کارتان بیاید و شما هم به جامعه ارگانیک بازها بپیوندید

مریضی زیاد شده است. حالا گذشته از استرس و آلودگی‌های صوتی که روی سلامت انسان‌ها تاثیرگذار هستند این روزها خوراکی‌ها هم دردسرساز شده‌اند. میوه‌ها و سبزی‌هایی که قبلا قرار بود مغذی باشند و سرشار از ویتامین‌ها و مفید برای سلامتی ما این روزها مشکوک شده‌اند. دست خودشان هم نیست. آنقدر کود شیمیایی و آفت‌کش به خوردشان داده‌اند و در ژن‌هایشان دستکاری کرده‌اند که از حالت طبیعی‌شان خارج شده‌اند. دیگر هیچ تضمینی نیست سبزی‌هایی که می‌خوریم همان خواص سابق را داشته باشند. از طرف دیگر به خاطر همین مواد شیمیایی، تغییرات در سطح کره زمین هم زیاد شده است؛ خاک‌هایی که آلوده می‌شوند یا حداقل سفت می‌شوند و غیرقابل رویش، آب‌هایی که به خاطر مواد شیمیایی آلوده می‌شوند و زندگی آبزیان را به خطر می‌اندازند، زندگی آبزیان هم که به خطر بیفتد مدتی بعد زندگی ما به خطر می‌افتد. همه اینها نتیجه ناآگاهی انسان و مصرف بی‌رویه همین مواد شیمیایی است. وقتی که معلوم شد نقشه‌هایی که برای داشتن آینده سالم کشیده بودیم همه نقش برآب شده‌اند، دانشمندان به تکاپو افتادند تا زمین و ساکنان آن را نجات دهند. یکی از راه‌های اساسی، تولید محصولات ارگانیک بود؛ محصولاتی که می‌توانند آخرین فرصت نجات ما زمینی‌ها باشند.

● شریک نان یا قاتل جان؟

کودهای شیمیایی که وارد عرصه کشاورزی شدند همه خوشحال بودند. با خودشان می‌گفتند خب! این هم از بحران غذا که حل شد. به قول قدیمی‌ها کودهای شیمیایی قرار بود شریک نان انسان‌ها باشند اما قاتل جانشان شدند. افزایش میزان سرطان‌ها به‌خصوص سرطان دستگاه گوارش و سیستم تنفسی بسیار تحت‌تأثیر این مواد شیمیایی است. آنهایی که فکر می‌کردند کودهای شیمیایی به انسان خدمت می‌کند، حق داشتند. بالاخره جمعیت جهان زیاد می‌شد و باید معضل غذا را حل می‌کردند. آنها نمی‌دانستند معضلات دیگری در راه است. صدسال پیش، کمتر کسی از اثرات وحشتناک این کودها بر سلامت انسان‌ها خبر داشت. همه به فکر تأثیرات مثبت این کشف تازه بودند؛ تأثیراتی مثل بیشتر شدن میزان محصولات کشاورزی تولید شده، محصولاتی که می‌توانست جوابگوی نیاز آدم‌هایی باشد که روزبه‌روز برتعدادشان افزوده می‌شد و به‌اصطلاح دچار انفجار جمعیت می‌شدند. این روزها هم ماجراهای تازه‌ای در راه است. خطراتی چهره خودشان را به ما نشان داده‌اند که باور کردنشان سخت است، یعنی همه چیز زیر سر همان مواد شیمیایی است که قرار بود آدم‌ها را نجات بدهد؟ یعنی همان‌ها وبال گردن آدم‌ها شده‌اند؟ پاسخ تلخ و کوتاه است؛ بله.

● حالا بیا و درستش کن!

یادتان می‌آید چند سال پیش تصاویری از هندوانه‌های مکعبی شکل پخش شد و تعجب و تحسین همه را برانگیخت؟! آن موقع همه بیشتر به وجوه مثبت تغییرات نگاه می‌کردند. دستکاری‌های ژنتیک در ساختار گیاهان به این دلیل انجام می‌شود که مثلا ژن فلان گیاه نسبت به سرما یا در برابر فلان آفت مقاوم‌تر شود که در نتیجه بتوان میزان بیشتری از آن محصول را تولید کرد یا در مناطقی از جهان که با خطر گرسنگی مواجه هستند بتوان شرایط رشد گیاه را فراهم کرد. ابتدای کار تصور می‌شد تنها نتیجه تولید این محصولات افزایش میزان محصولات کشاورزی و کیفیت بالاتر آنها خواهد بود اما به گفته «مهندس مهدی‌پور»، دبیر انجمن ارگانیک ایران کسی از عواقب «gmo » یا ژن‌های تراریخته خبری ندارد؛ یعنی معلوم نیست در آینده چه اتفاقی بیفتد. از آنجایی که این تغییرات ممکن است به بدن ما هم انتقال پیدا کند، ناگزیر تأثیرات‌شان را روی سلامت ما نیز خواهند گذاشت. مثلا ممکن است ما با خوردن این گیاهان که دچار تحولات ژنتیک شده‌اند نسبت به نوعی آنتی‌بیوتیک مقاوم شویم و موقعی که بدن ما برای مقاومت در برابر بیماری‌ها به آن آنتی‌بیوتیک نیاز دارد، دیگر واکنشی نشان داده نشود. به قول قدیمی‌ها «حالا بیا و درستش کن!»

● کودهای شیمیایی دقیقا چه کار می کنند؟

به گفته «دکتر زهرا عبداللهی» در مصاحبه با ایسنا «استفاده بی‌رویه از سموم دفع آفات و کودهای شیمیایی در تولید محصولات غذایی حتی می‌تواند سرطان‌زا باشد. به همین دلیل در دنیا به تولید محصولات غذایی ارگانیک توجه شده که مواد‌غذایی سالم و بدون سم و کود شیمیایی تهیه و تولید شوند.»کودهای شیمیایی می‌توانند خسارات جبران‌ناپذیری را به بدن وارد کنند. کودها اغلب مانع جذب مواد ریز مغذی ازراه ریشه گیاهان می‌شوند. گیاه مواد موجود در کودها را جذب می‌کند و ما در اصل همان مواد جذب شده را می‌خوریم. این یعنی افزایش تخت‌های بیمارستانی و کاهش طول عمر را به همین مصرف بی‌رویه از کودهای شیمیایی مدیونیم! کودهایی که به طرز حیرت‌آوری روی کل اکو سیستم تاثیر می‌گذارند و مواد ریزمغذی را به سمت آب‌های زیر زمینی سوق می‌دهند. آب‌های زیرزمینی به رودخانه و دریاها می‌پیوندند و در نهایت خوراک جلبک‌ها می‌شوند. جلبک‌ها هم که از این همه غذا در پوست خودشان نمی‌گنجند رشد بسیار زیادی پیدا می‌کنند و تمام اکسیژن دور و برشان را می‌سوزانند. نتیجه خیلی ساده است؛ حیات آبزیان به خطر می‌افتد و مناطق مرده در سطح دریاها افزایش می‌یابند!

● دستکاری های ژنتیک به کجا می‌انجامد؟

همه ما در دوران مدرسه با تعریف سیستم آشنا شده‌ایم؛ اجزایی که همه و همه با هم در ارتباط هستند و یک کلیت را می‌سازند. تغییر در هر یک از اجزا تغییر در اجزای دیگر را به‌دنبال دارد.

پس تک‌تک اعضا باید مراقب تأثیرات بقیه باشند. اگر فقط همین یک نکته در ذهن همه ما ماندگار می‌شد امروز شاهد مشکلات کمتری بودیم. طبیعت این نکته را به خاطر دارد و تمام تلاشش را می‌کند تا از روند طبیعی‌اش خارج نشود اما دستکاری انسان‌ها نتایج معکوسی گذاشته است.

جالب است بدانید، تغییرات ژنتیک اعمال شده روی گیاهان و استفاده از کودهای شیمیایی که قرار بود ناجی بشریت باشند امروزه نسل بشریت را به نابودی می‌کشانند.

فکرش را بکنید تعداد زنبورهای عسل در خیلی از کشورهای دنیا به همین ۲دلیل روز به روز کمتر می‌شوند.

ممکن است کم شدن تعداد زنبورهای عسل آنقدرها هم مهم جلوه نکند و در نگاه اول بگویید خب حالا عسل نمی‌خوریم، اتفاقی نمی‌افتد که! اما کار از جایی بیخ پیدا می‌کند که با یک واقعیت ساده روبه‌رو شویم. واقعیت این است که همین زنبورهای کوچک وظیفه بسیار بزرگ‌تری را بر عهده دارند؛ وظیفه گرده افشانی در گیاهان و ادامه تولیدمثل نسل‌های گیاهی. بدون وجود این حشره کوچک، باید فاتحه گرده افشانی و به‌دنبال آن تشکیل میوه‌ها را خواند. چرا؟ چون انسان‌ها همچنان به استفاده از کودهای شیمیایی اصرار دارند و از عواقب آنها بی‌خبر هستند. چون حتی زنبورها هم فهمیده‌اند که این دستکاری‌ها عواقب خوبی ندارد.

● به کدام محصول می‌گویند ارگانیک؟

ارگانیک اسمی است که این روزها خیلی می‌شنویم، خیلی‌ها هم دنبال محصولاتش هستند. دبیر انجمن ارگانیک ایران می‌گوید: «وقتی محصولی با نشان ارگانیک و بر پایه استاندارد ملی کشور یا سایر استانداردهای معتبر بین‌المللی روانه بازار می‌شود بدون آفت کش، بدون کود شیمیایی، بدون افزودنی غیرضروری و ناسالم، عاری از آنتی‌بیوتیک و عاری از پرتوهای رادیو اکتیو است و این اطمینان را برای مصرف‌کنندگان محترم ایجاد می‌کند که محصول مصرفی حداکثر رعایت اصول سلامت در فرایند تولید و عرضه از مزرعه تا بشقاب غذا را دارد.» مهندس مهدی‌پور آگاه بودن از فرایند محصول مصرفی را حق مصرف‌کنندگان می‌داند: «مصرف‌کنندگان مواد‌غذایی(فراوری شده و نشده) حق دارند از فرایند محصول مصرفی خود مطلع باشند و صاحب اختیار هستند که محصول دلخواه و مورد نظر خود را انتخاب و مصرف کنند. محصولاتی که با مدیریت ارگانیک تولید می‌شوند، فاقد مواد شیمیایی مصنوعی در فرایند تولید کشاورزی از قبیل کود و سم هستند و همچنین در فرایند تولید آنها بذور و گیاهان تراریخته ژنتیک GMO به کار نرفته است. در فرایند پرورش گیاهان و دام‌های ارگانیک هورمون‌های شیمیایی نیز جایگاهی ندارند و در طول فراوری آنها نیز مواد افزودنی غیرضروری و ناسالم به کار گرفته نمی‌شود».

● حیف که کودها ارزان هستند!

این کودها ارزان هستند و آگاهی کشاورزان نسبت به استفاده درست از آنها کم است. یکی از این کودهای ارزان‌قیمت کود اوره است. کود اوره در پیاز و سیب‌زمینی به نیترات تبدیل می‌شود. نیترات نیز سرطان‌زاست و باعث اختلال در سیستم اعصاب و سرطان‌های دستگاه گوارش می‌شود.

کشورها از زمانی که متوجه تاثیرات کودهای شیمیایی شدند شروع به انجام اقدامات مناسب کردند و کشور ما هم توانست انجمن ارگانیک ایران را پایه‌گذاری کند؛ انجمنی که تمام هم و غمش را روی سلامت هموطنانش گذاشته و سعی کرده با تولید محصولات ارگانیک، شرکت در نمایشگاه‌های مختلف داخلی و خارجی، ایجاد سایت و خیلی کارهای دیگر استفاده از محصولات ارگانیک را رواج دهد و امکان کشاورزی ارگانیک را روز به روز بیشتر فراهم کند. یک نمونه ساده در تهیه محصولات ارگانیک استفاده از کمپوست به جای کود شیمیایی است. این کود همان کود طبیعی است که قدیم‌ها، مورد استفاده قرار می‌گرفت و نتایجش هم خیلی خوب بود. کودی تهیه شده از فضولات دامی و برگ‌های گیاهان که هیچ‌یک از تاثیرات مخرب کودهای شیمیایی را ندارد.

● محصولات ارگانیک ایرانی

خوب است بدانید محصولات ارگانیکی که می‌توانید تهیه کنید، کدام‌ها هستند. دبیر انجمن ارگانیک ایران تعدادی از این محصولات را نام می‌برد: «پسته، انار و کنستانتره انار، کنستانتره انگور، کشمش، بادام، زعفران، خرما، سرکه خرما، انجیر، برنج، زیتون و روغن زیتون هم از دیگر محصولات ارگانیک هستند.» یکی دیگر از کارهایی که انجمن ارگانیک انجام داده، شناسایی محصولات بومی مستعد برای دریافت گواهی ارگانیک بوده است؛ محصولاتی مثل گردو، زعفران، پسته، شیرین بیان، گیاهان دارویی، گل‌محمدی، عسل، دام و فراورده‌های دامی. با این حساب و به گفته آقای مهدی‌پور ما مناطقی بسیار مستعد برای پرورش دام‌های ارگانیک داریم ولی از آنجایی که اطلاعات کم است خیلی‌ها هنوز تصمیم نگرفته‌اند وارد این مسیر شوند.

● چرا ارگانیک‌ها گران ترند؟

قیمت محصولات ارگانیک گران‌تر از سایر محصولات است. طبیعی هم هست چون همان‌طور که گفتیم محصولاتی که با کودهای شیمیایی تهیه شده‌اند برای کشاورزان ارزان‌تر تمام می‌شود. محصولات ارگانیک معمولا ۲۰ تا ۳۰درصد گران‌تر از محصولات دیگر و بعضی اوقات دوبرابر محصولات معمولی قیمت دارند. ممکن است به همین دلیل استفاده از محصولات معمولی را ترجیح بدهید اما لطفا این اشتباه را نکنید. صدماتی که محصولات معمولی به بدن وارد می‌کنند هزینه‌هایی را هم ایجاد می‌کنند که اکثرا غیرقابل اجتناب است. خوب است همین امروز بیشتر هزینه کنید و سالم‌تر بمانید تا اینکه خدای نکرده در آینده مجبور شوید چند برابر هزینه کنید.

● محصولات ارگانیک را چگونه بشناسیم ؟

در همه کشورهای دنیا راه‌هایی برای شناخت این محصولات است که مردم از آنها استفاده می‌کنند. در ایران هم جایی مشخص برای خرید این محصولات تعریف شده و یک لوگوی استاندارد هم برایش درنظر گرفته شده است. لوگویی که در تصویر مشاهده می‌کنید برگرفته از سنگ نوشته‌های آثار باستانی تخت جمشید است و از گیاه باستانی لوتوس به‌عنوان یک نماد ایرانی گرفته شده و نشان انجمن ارگانیک ایران است. محصولاتی را که با این نماد مشاهده می‌کنید محصولات ارگانیک هستند. در حال حاضر می‌توانید این محصولات را از تعاونی مصرف گیاه‌پزشکی کشور، غرفه محصولات ارگانیک به آدرس: بزرگراه شهید چمران، پمپ‌بنزین ولنجک، خیابان یمن، تقاطع خیابان مقدس اردبیلی تهیه کنید. تلفن تماس این مجموعه ۲۲۴۲۵۴۰۱ است که پاسخگوی شما خواهند بود.