بوتو و مشرف رفتند, موشک های آمریکایی آمدند

ترور «بی نظیر بوتو» نخست وزیر اسبق پاکستان در روزهای پایانی سال ۲۰۰۷ نشانه آن بود که ۲۰۰۸ برای این کشور ۱۶۰ میلیونی سالی پر فراز و نشیب خواهد بود به دنبال این ترور موجی از هرج و مرج پاکستان را فرا گرفت و جایگاه «پرویز مشرف» به عنوان رئیس جمهور بیش از پیش تضعیف شد

ترور «بی نظیر بوتو»- نخست وزیر اسبق پاکستان- در روزهای پایانی سال ۲۰۰۷ نشانه آن بود که ۲۰۰۸ برای این کشور ۱۶۰ میلیونی سالی پر فراز و نشیب خواهد بود.

به دنبال این ترور موجی از هرج و مرج پاکستان را فرا گرفت و جایگاه «پرویز مشرف» به عنوان رئیس جمهور بیش از پیش تضعیف شد.

دولت مشرف معتقد بود این ترور به دست افراطیون هوادار طالبان و القاعده انجام شده اما مخالفان وی و در رأس آنها «حزب مردم» آشکارا انگشت اتهام را به سوی وی دراز کردند.

آشوب های خیابانی باعث شد دولت انتخابات سراسری را تا آخر بهمن ماه (۴۰ روز) به تأخیر بیندازد.

هواداران مشرف امیدوار بودند در این فرصت بتوانند چهره مخدوش شده وی را ترمیم و جایگاهش را نزد افکار عمومی بهبود بخشند، اما زمان به نفع حزب مسلم لیگ (شاخه قائد اعظم) نبود.

در انتخابات سراسری هواداران مشرف شکست سختی خوردند و اکثریت در پارلمان از آن حزب مردم به ریاست «آصف علی زرداری» همسر بوتو شد.

حزب مسلم لیگ شاخه نوازشریف نیز کرسی های قابل توجهی را به خود اختصاص داد.

پس از انتخابات احزاب وابسته به نوازشریف و زرداری دست به تشکیل دولتی ائتلافی زده و ششم فروردین ماه «یوسف رضا گیلانی» از حزب مردم به عنوان نخست وزیر جدید این کشور انتخاب شد.

تنها محور مشترک میان این دو حزب مخالفت با مشرف بود و آنان در مسائل دیگر اختلافاتی اساسی داشتند. یکی از مهم ترین مسائل مورد اختلاف بحث قضات معزول بود. این قضات را پرویز مشرف عزل کرده بود و نوازشریف به شدت در پی بازگرداندن آنها به قدرت بود.

ادامه اختلاف ها میان این دو حزب در نهایت باعث شد اواخر اردیبهشت ماه نوازشریف وزیران وابسته به خود را از دولت ائتلافی خارج کند.

در این ایام و هفته های پس از آن شهرهای مختلف پاکستان تقریباً هر روز شاهد تظاهرات ضدمشرف بود. گویا مردم مسبب تمام مشکلات اقتصادی، امنیتی و اجتماعی کشور را مشرف می دانستند. در حالی که فشارهای داخلی برای حذف مشرف از قدرت به اوج خود رسیده بود، فقط حمایت آشکار کاخ سفید ژنرال قدیمی را حفظ می کرد.

بالاخره ۲۸ مرداد پرویز مشرف در تلویزیون پاکستان حاضر شد و از استعفای خود خبر داد. این خبر پاکستان را غرق شادی و سرور کرد.

نیمه شهریور هم مجالس ایالتی، ملی و سنای پاکستان، زرداری را به عنوان جانشین مشرف انتخاب کردند.

استعفای مشرف دلایل متعددی داشت و ناتوانی وی در برقراری امنیت یکی از مهم ترین آنها بود، اما پس از وی ناامنی ها در پاکستان به طور محسوسی گسترش یافت و هر چند روز یک بار انفجاری در این کشور تعدادی را به کام مرگ کشاند. یکی از بزرگ ترین این انفجارها مقابل هتل «ماریوت» در آخر شهریورماه اتفاق افتاد که طی آن ۳۰۰ تن کشته و زخمی شدند.

در مورد حوادث ماه های پایانی سال ۲۰۰۸ در پاکستان به دو مورد اساسی می توان اشاره کرد:

مسئله اول ناامنی شدید در مناطق شمال غربی این کشور است.

شورشیان موسوم به طالبان پاکستان در این مناطق مرزی جنگ با دولت را آشکارا در دستور کار خود قرار دادند. پیکار این افراد با نیروهای دولتی بیش از هزار قربانی بر جای گذاشته و همچنان ادامه دارد.

نکته بعدی حملات آمریکا به این کشور است. این حملات تقریباً پس از کنار رفتن مشرف شروع شد و هر چند روز یک بار هواپیماهای بدون سرنشین آمریکایی منطقه مرزی را هدف قرار داده و تعدادی را می کشند. بهانه آمریکا برای این حملات مقابله با نیروهایی است که از داخل خاک پاکستان به نیروهای خارجی مستقر در افغانستان حمله می کنند.

اسلام آباد پس از سکوتی همراه با انتظار سیاستی شدیداللحن علیه این حملات اتخاذ کرده و حتی آمریکا را به برخورد نظامی تهدید کرد اما آمریکا به حملات خود ادامه داده و واکنشی عملی نیز از سوی پاکستان دیده نشد.

تداوم این حملات موجب افزایش نفرت مردم این کشور از آمریکا شده که این موضوع در راهپیمایی های گسترده و سریالی آنها متجلی است.

در پایان می توان گفت پاکستان در سال ۲۰۰۸ میلادی با مشکلات عمده ای در زمینه امنیت و اقتصاد روبه رو بود که نگاهی عمیق به این مشکلات نشان می دهد واشنگتن نقشی اساسی و غیرقابل انکار در ایجاد و تداوم آنها داشته است. اگرچه منابع آمریکایی فاش کردند «جرج بوش» رئیس جمهور آمریکا مستقیماً دستور حمله زمینی به پاکستان را صادر کرده است و «باراک اوباما» نیز با نقاب صلح و تغییر وارد میدان شده اما به نظر می رسد سال جدید میلادی برای پاکستانی ها چشم انداز چندان امیدوارکننده ای ندارد.

اوباما معتقد است باید سیاستی سخت در پاکستان علیه آنچه وی تروریسم می خواند در پیش گرفت و در دولتمردان اسلام آباد نیز اراده ای قوی برای جلوگیری از دخالت های آشکار و تجاوزات واشنگتن دیده نمی شود.

محمد صرفی