بایسته های هنگام دعا

دعا کننده ، آن هنگام که دعا م کند باید اموری را رعایت کند. از جمله آنها امور زیر است.
۱) اظهار خاکساری و فروتنی:
در قرآن کریم، سوره انبیاء می خوانیم:« انهم کانو یسارعون فی الخیرات …

دعا کننده ، آن هنگام که دعا م کند باید اموری را رعایت کند. از جمله آنها امور زیر است.

۱) اظهار خاکساری و فروتنی:

در قرآن کریم، سوره انبیاء می خوانیم:« انهم کانو یسارعون فی الخیرات و یدعوننا رغبا و رهبا و کانوا لنا خاشعین۱؛ آنان در کارهای نیک شتاب می کردند و ما را از سر امید و بیم می خواندند و در برابر ما فروتن بودند».

از صفات دعا کنندگان حقیقی، خاکساری و فروتنی در برابر پروردگار و اظهار عجز و ناتوانی است. شایسته نیست بنده در برابر کسی غیر از خدای خود، اظهار عجز و ناتوانی کند. پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد (ص) بهترین افراد امت خود را کسانی می داند که به نشانه تواضع و خاکساری، دستان خود را بالا و پایین می آورند.

آن حضرت می فرماید:« بهترین های امت من، آن طور که آسمانیان(فرشتگان مقرب الهی) به من خبر داده اند، مردمانی اند که ... باز ابتهایشان، از سر امید و بیم، او را می خوانند و دست خواهش آنها، هماره در حال بالا و پایین آمدن است و با دلهایشان ، یک پارچه، به او رو می آورند۲».

در حدیث شریفی آمده است:« خداوند- تبارک و تعالی- با موسی (ع) به نجوا پرداخت و در مناجاتش به او فرمود: ... ای موسی، دوستت را به خواری در برابر من بگشای ، آن گونه که بنده، هنگام یاری خواستن از سرورش می کند؛ که اگر چنین کنی، مورد رحمت قرار می گیری ومن، کریم ترین توانایانم...۳».

مولای متقیان، امیرالمومنان علی (ع) خود در دعای کمیل، خضوع و خشوع در برابر پروردگار را فرایاد همه ما آورده است.

آن حضرت چنین عرضه می دارد:« اللهم انی اسألک سؤال خاضع متذلل خاشع ان تسامحنی و ترحمنی...۴؛ بارخدایا، خاضعانه و ذلیلانه و فروتنانه، از تو درخواست می کنم که مرا ببخشایی و بر من، رحم آوری...».

در دعای امام زین العابدین (ع) می خوانیم:« تو را می خوانم به سان خواندن شخص سخت نیازمند و بیچاره و ناتوان، به سان خواندن شخص در حال غرق شدن که تنها و درمانده است و برای نجات خویش از مهلکه، جز تو کسی را نمی یابد، ای مهربان ترین مهربانان۵».

نیز در دعای امام صاق (ع) می خوانیم:«بار خدایا، از تو درخواست می کنم چونان درخواست کردن مستمند تنگ دست و از تو تقاضا می کنم چونان تقاضا نمودن بینوای درویش و به درگاه تو التماس می کنم، چونان التماس کردن نابینای ناتوان و همچون گنهکار خطا کار، زاری می کنم . در خواست می کنم، به سان کسی که با تمام وجود، در برابر تو خاضع است و سرا پا رام توست و زمام اختیارش در دست توست....۶».

۱. انبیاء/۹۰

۲. کنزالعمال، ج۲، ص۲۷،ح۳۰۰۰

۳. کافی، ج۸، ص۴۶،ح۸ و ص۴۹؛ عدهٔالداعی،ص۱۸۲