ضرورت حاکمیت عقل بر شئون سالک

(ای سالک راه آخرت!) انسان اگر عقل را از فرماندهی و حاکمیت بیندازد، دیگر برای هیچ چیزی حکمی و ترجیحی و تکلیفی نخواهد بود، و امر چنین کسی مانند بهائم و سایر جانوران خواهد بود که تا …

(ای سالک راه آخرت!) انسان اگر عقل را از فرماندهی و حاکمیت بیندازد، دیگر برای هیچ چیزی حکمی و ترجیحی و تکلیفی نخواهد بود، و امر چنین کسی مانند بهائم و سایر جانوران خواهد بود که تا زمان مرگ می خورد و لذت می برد و مواد زاید بدن را دفع می کند، تا این که مرگش فرابرسد.

و اما اگر عقل را در حرکات و سکنات خود حاکم و فرمانده قرار دهد، او را بالنسبه به هرچه در عالم وجود است، بدون حیف و میل، حکمی قطعی یا تقدیری و فرضی می باشد و در حکم او به مقدار ذره ای تعطیلی نمی باشد. آنچه در دسترس فهم اوست، در موردش حکمی دارد و هرچه را که فهمش به آن احاطه ندارد، از این جهت که نمی فهمد، در مورد آن نیز حکمی دارد. ۱

۱. المراقبات، میرزا جواد آقا ملکی تبریزی، ج ۱، ص ۱۸۵