پیروزی در میدان بی رقیب!

چک برگشتی! عنوان خوب و جذابی است برای یک سریال تلویزیونی. آن هم با این تم سیاسی و وجه انتقادی و زمینه طنزآمیز. شاید بتوان سریال چک برگشتی اثر سیروس مقدم را موفق ترین مجموعه تلویزیونی …

چک برگشتی! عنوان خوب و جذابی است برای یک سریال تلویزیونی. آن هم با این تم سیاسی و وجه انتقادی و زمینه طنزآمیز. شاید بتوان سریال چک برگشتی اثر سیروس مقدم را موفق ترین مجموعه تلویزیونی در ایام عید امسال دانست. این موفقیت را علاوه بر نتایج نظرسنجی های گوناگون مردمی از راه های دیگری هم می توان ردیابی کرد.

توجه به مولفه های ساختاری سریال و نوع ساخت آن از این موارد است. اگر بنا بود به طور نسبی و با مقایسه میان سریال های نوروزی سیما به طرح نظر و قضاوت درباره چک برگشتی بپردازیم که اساسا موضوع تفاوت جدی می کند و باید گفت در برابر سایر سریال های بی مایه امسال تلویزیون، کار مقدم واقعا از جنس دیگری بود و در جرگه دیگری.

اما واقعیت آن است که خود سریال هم به لحاظ ساختاری و عناصر بصری و ویژگی های تصویری، ارزش های غیر قابل انکاری داشت که باعث شد اثری علی حده در تولیدات عیدانه امسال تلویزیون به حساب آید. انتخاب مضمون سیاسی-اجتماعی انتخابات مجلس، بازی های خوب، دیالوگ نویسی جذاب و طنزآمیز و ریتم مناسب، از جمله ویژگی های قابل اشاره در مورد این سریال است که به طور نسبی توانست نمودی بارز در قسمت های مختلف آن بیابد.

در عین حال سریال مقدم، کاستی ها و معایبی هم داشت که شاید بتوان گفت نوعی اپیدمی در مجموعه کارهای پرتعداد خود او و نیز در مجموعه های تلویزیونی سیماست.

چفت و بست نه چندان محکم فیلمنامه، عدم استفاده بهینه و دقیق و متوازن از مضمون سریال-در اینجا تم سیاسی و انتخاباتی اش- متمرکز نبودن قصه بر فضا، شرایط و یا کاراکترهای مشخصی، آن گونه که بتواند برای بیننده یک همذات پنداری گرم و مداوم تا آخر مجموعه پدید آورد و بالاخره تعجیل و سرعت عملی که در اکثر بخش های آن دیده می شود و این عجله برای ساخت و رفتن روی آنتن از فضای حاکم بر کار هویداست. به عبارت دیگر باید گفت نوعی التهاب و شتابزدگی مضر و دافعه برانگیز در کلیت کار مشهود است که باعث می شود تماشاگر نتواند آن طور که باید و شاید بر قصه و مجموعه عوامل بصری سریال تمرکز نماید و حظ کامل و جامعی از آن ببرد.

ضمن آنکه در مورد سریال چک برگشتی موضوع مهم دیگری هم به لحاظ درام و مضمون مطرح است و آن اینکه سریال نتوانست از تم سیاسی انتخابات مجلس و تمام وجوه اجتماعی و فرهنگی آن برای ارتقای بار مضمونی اش بهره ببرد و این تم مهم و غنی در حد یک ایده آفرینی و استفاده های جزئی از آن، باقی ماند و متوقف گشت.

با این حال می توان گفت چک برگشتی به عنوان بهترین و قابل تحمل ترین مجموعه تلویزیونی فروردین، تکیه اصلی اش بر بازی و دیالوگ خوب و ماهرانه اش بود و در عین حال که از ضعف فیلمنامه و التهاب ناشی از تعجیل و سرعت کار در آن که صدمات قابل توجهی به کلیت اثر وارد کرده بود نباید صرفنظر کرد اما بایستی این نکته را هم در نظر داشت که کار سیروس مقدم در مقایسه با سایر آثار تلویزیونی امسال که خیلی ضعیف و نازل و بی هویت بودند، اثر قابل دفاعی از آب درآمده بود.

محمد قمی