غول سینمای ایران بیدار شده است

سینمای ایران زنده است اصلا این مملکت زنده است

سینمای ایران زنده است. اصلا این مملکت زنده است. به خاطر تمام این کشمکش‌ها و بحث‌ها و حرف و حدیث‌ها که بر سر بودن یا نبودن فیلم‌ها وجود دارد. همین که فیلمسازها به هر شکل مدعی حضور در جشنواره‌اند و جشنواره‌ای که مسئولان‌اش تمام تلاش‌شان را به خرج می‌دهند تا فیلم‌ها در جشنواره به نمایش دربیایند؛ و می‌توانند یا نمی‌توانند. جشنواره‌ای که می‌کوشد صورت خودش را با سیلی هم که شده، سرخ نگه دارد و فرهنگ کشوری که به بهانه‌ چنین جشنواره‌ای، متمرکز می‌شود، انرژی می‌گیرد و بین نخبه‌ها و مخاطب‌هایشان پل می‌زند.

از قبیل جشنواره فجر در طول سال باید بیش‌تر داشته باشیم، که فعلا نداریم. باید فرصت‌های بیشتری برای مردم باشد تا با اشتیاق در صف رویدادهای فرهنگی بایستند. برای هنرمندان، تا تریبون داشته باشند. برای مسئولان، تا سفره بچینند و راه باز کنند برای مملکت تا نفس بکشد. تا فرصت‌های بیش‌تری برای زنده بودن فرهنگ یک مملکت مهیا شود.

جشنواره فیلم فجر خیلی‌ها را درگیر کرده است. امروز بیش‌تر از همیشه. از راننده‌های وسایل نقلیه عمومی که از مسافران‌‌شان می‌خواهند تا فیلم خوبی برای دیدن به‌شان پیشنهاد کنند، و دانشجوها و علاقه‌مندانی که چند روز پیش مثل همیشه به صف پیش فروش بلیت‌ها در سینما فلسطین رونق دادند، تا هنرمندان و نویسندگان و تئوری‌پردازان این سینما و مسئولانی که می‌دانند دیر یا زود خواهند رفت، اما این سینما زنده و آگاه خواهد ماند و آن چه می‌ماند، خاطره خوب یا بد حضورشان است. و بالاخره مسئولان سطح بالای مملکت که از طریق شورای عالی سینما هم که شده، برای اولین بار به طور مستقیم با جشنواره درگیر شده‌اند و تمام اوج و فرودهای جشنواره را تجربه می‌کنند. چه دوست داشته باشید یا نه؛ حالا جشنواره فیلم فجر، در بیست و نهمین دوره‌اش، بیش‌تر از همیشه کل فضای فرهنگی کشور را تحت تاثیر قرار داده است.

حالا می‌شود به‌ام بگویید کدام کشور دنیا در چنین روزهایی چنین شرایطی پیدا می‌کند؟ که کدام جشنواره سینمایی جهان، این طور صفحه‌ اول و تیترهای یک و اصلی رسانه‌های کشورش را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟ که چنین، سطوح مختلف قدرت سیاسی و نفوذ اجتماعی را در اختیار می‌گیرد؟ بیست‌و‌نهمین دوره جشنواره فیلم فجر می‌تواند یک پدیده هنری بی سابقه، نه فقط محدود به مقیاس‌های سینمای ایران باشد. در شرایطی که برای اولین بار قرار است «سینمای سیاسی» هم داشته باشیم. تجربه این اتفاق البته نگرانی‌ها و ابتلائات خاص خودش را دارد. روزهای آینده در این باره خواهیم نوشت. امروز اما نکته اصلی، تلاش هنرمندان و مسئولان برای گسترش نفوذ سینمای ایران در دل قشرهای مختلف جامعه است. سینمایی که هر چه باشد، دیگر ارتباط محدود سال‌های گذشته‌اش را نخواهد داشت. به این فکر می‌کنم که نقطه آغاز این نفوذ و گسترش، همین جشنواره بیست و نهم خواهد بود. جشنواره‌ای که می‌تواند در تاریخ فرهنگی این مملکت بماند، و امیدوارم که این شور و اشتیاق و آگاهی، گسترش پیدا کند. با این فیلم‌ها و این جشنواره، قربانی داشته باشیم یا نه، سینمای ایران یک قدم بزرگ به جلو برخواهد داشت.

مخاطب‌های این سینما، پرده‌های بزرگ را به زندگی‌های خود نزدیک‌تر خواهند دید. که فرصت‌های بیش‌تری برای ابراز واکنش خواهند یافت که سینما را به عنوان بخشی از زندگی روزمره‌ پر تب و تاب خود خواهند پذیرفت. خوشحال‌ام که امروز و در آغاز چنین جشنواره مهمی، به عنوان یک مخاطب‌های پیگیر، اینجا هستم و از نزدیک تجربه‌اش خواهم کرد. حالا از این به بعد هر اتفاقی ممکن است روی دهد: امکان‌اش هست جایزه‌ها را بین فیلم‌های مورد علاقه فارابی پخش کنند یا این که به حق تقسیم شود. آثاری که تا به امروز امکان نمایش نداشته‌اند، ممکن است اجازه پخش پیدا کنند یا نه. واکنش‌ها نسبت به فیلم‌ها می‌تواند همان چیزی باشد که می‌پسندیم یا مورد علاقه‌مان نیست. نکته اصلی اما این است که این جشنواره یک گام بزرگ به پیش برای سینمای ایران خواهد بود. حرف‌هایی زده خواهد شد که تا به حال گفته نشده، سینما حضوری در جامعه پیدا خواهد کرد که تا پیش از این نداشته.

این جشنواره‌ای است که در آن نسل‌های مختلف فیلمساز حضور دارند. بیش از آن که منتظر فیلم‌ها باشم، منتظر حرف‌ها و واکنش‌ها هستم. می‌خواهم ببینم جامعه ما در سطوح گوناگون، چنین ضریب نفوذی را از سوی سینمای ایران تاب خواهد آورد یا نه. اما این جشنواره‌ای است که اگر برگزار شود، دیگر نمی‌تواند به عقب بازگردد. این طوری شاید فاصله‌ای که بین سینمای ایران و مخاطب‌هایش افتاده کمتر شود. اشتباه نکنید. این همان بحث قدیمی نیست: که گروه‌های مرجع در برج عاج نشسته‌اند و به توده مردم نزدیک نمی‌شوند. مشکل الان برعکس است. مشکل پیش افتادن مخاطب‌های این سینما از ساختارها و ذهن‌ها و روش‌ها و هدف‌های کهنه این سینماست... این گونه بود، تا بیست و نهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر آغاز شد.

امیر قادری