کودکان در محاصره دوستان مجازی

تالار گفت وگو فضایی در اینترنت است که مردم در آن می توانند با دیگر افراد در سراسر دنیا صحبت کرده و برای خود دوستان مجازی پیدا کنند

حتما همه شما تاکنون نام Yahoo Messenger یا سرویس‌های مشابه که در آن امکان ارتباط مجازی کاربران با یکدیگر فراهم می‌شود به گوشتان خورده است. این سرویس‌ها معمولا به‌صورت رایگان عرضه می‌شوند و همین امر موجب شده تا اقبال کاربران نسبت به آن‌ها افزایش یابد. چند وقتی است که دو شرکت مایکروسافت و گوگل هم اقدام به ارایه خدمات مشابه کرده‌اند تا از این طریق مخاطبان خود را بالا برند. اما با همه این توضیحات آیا کاربران به درستی می‌دانند که تالار گفت‌وگو (chatroom) چیست؟ آیا این ابزار مجازی می‌تواند خطراتی را برای کودکان به‌همراه داشته باشد؟ آیا این ابزار ارتباطات دنیای واقعی را کمرنگ‌تر خواهد کرد؟

● تالار گفت‌وگوی اینترنتی چیست؟

تالار گفت‌وگو فضایی در اینترنت است که مردم در آن می‌توانند با دیگر افراد در سراسر دنیا صحبت کرده و برای خود دوستان مجازی پیدا کنند. سایت‌ها یا مراکزی که این خدمات را ارایه می‌کنند معمولا چندین chatroom دارند که به گروه‌های تخصصی مجزا تقسیم می‌شود تا هر یک از کاربران با توجه به سلایق شخصی خود وارد آن‌ها شوند و از آن‌ها استفاده کنند. امروزه صدها هزار تالار گفت‌وگو در اینترنت وجود دارد که در هر لحظه پذیرای میلیون‌ها نفر از سراسر جهان است.

در بیشتر مواقع کاربران موظفند که پیش از ورود به این قبیل فضاها ثبت‌نام کنند. با این ثبت‌نام آن‌ها نوعی نام اینترنتی برای خود انتخاب می‌کنند و خود را با این نام به دیگران معرفی می‌کنند. این نام شامل یک شناسه کاربری و رمز عبور می‌شود و در صورتی که فرد هر دوی این موارد را به درستی در قسمت مشخص وارد کند، اجازه ورود به chatroom را خواهد گرفت.

تنها یک بار ثبت‌نام کافیست تا فرد مجوز ورود به تالار گفت‌وگو را برای همیشه دریافت کند و از این طریق بتواند علاوه بر ارسال پیام‌های نوشتاری، صدای دوست مجازی خود را شنیده و تصویر او را ببیند. Chatroom در اصل پل ارتباطی میان دنیای حقیقی و دنیای مجازی است. زمانی که کاربر اقدام به ارسال یک پیام نوشتاری می‌کند، در همان لحظه پیام او به دست فرد مقابل می‌رسد و این اتفاق در زمان حقیقی می‌افتد. در عین حال، چون ارسال این پیام در فضای مجازی صورت گرفته به نوعی دنیای مجازی و حقیقی با یکدیگر ادغام شده‌اند.

به‌هر حال، برخی تالارهای گفت‌وگو هم وجود دارند که نیازی به ثبت‌نام ندارند و تنها با یک اسم مستعار می‌توان وارد آن‌ها شد.

● این تالارهای گفت‌وگو تا چه اندازه می‌توانند برای کودکان خطرآفرین باشند؟

من به همه مردم هشدار می‌دهم که هیچ تالار گفت‌وگویی بی‌‌خطر نیست. امروزه روش‌های گوناگونی در اختیار کودکان است تا بتوانند با هم‌سن و سالان خود در سراسر دنیا صحبت کنند و با آن‌ها دوست شوند، اما این کار باید با دقت فراوان صورت گیرد و جلوی تمامی خطرات احتمالی گرفته شود. در حالی که تعداد معدودی از تالارهای گفت‌وگو با توجه به سیاست‌های گردانندگان آن ایمن شده‌اند، بخش زیادی از آن‌ها برای کودکان خطرناک هستند. این مسئله به آن معنا خواهد بود که کودکان در هر محیط مجازی که وارد می‌شوند باید مراقب باشند و خود را برای دریافت پیام‌های نامناسب و خطرناک آماده کنند.

ساخت Chatroom در اینترنت کار بسیار ساده‌ای است و به همین خاطر معمولا کودکان نمی‌دانند که چه افرادی مسؤول این تالار گفت‌وگو هستند و ایمنی در این مکان تا چه اندازه رعایت شده است. هر کاربر در هر موقعیت و کشوری که قرار دارد می‌تواند یک تالار گفت‌وگو را با اهداف مختلف برای خود ایجاد کند.

تالارهای گفت‌وگوی ایمن‌تر فضاهایی هستند که مسؤولان آن‌ها مشخص هستند و اهداف آن‌ها برای راه‌اندازی این مکان به‌درستی مشخص شده است. گردانندگان این فضاها همه پیام‌ها و ارتباطات را به‌دقت زیر نظر می‌گیرند تا در صورت بروز هرگونه تخلف با فرد خاطی برخورد شود و در صورت لزوم، فرد از Chatroom اخراج شود.

بسیاری از کارشناسان و تحلیل‌گران فناوری معتقدند که باید دسترسی کودکان به تالارهای گفت‌وگو محدود شود تا جلوی بروز خطر احتمالی برای آن‌ها گرفته شود، این در حالی است که برخی دیگر از محققان معتقدند محدود کردن اطلاعات شخصی ارسال شده از جانب کاربران کم‌سن و سال می‌تواند ایمنی بیشتری را برای آن‌ها به همراه بیاورد. کودکان معمولا در این قبیل فضاها می‌توانند افرادی را که از نظر سن و دیگر مشخصات شباهت زیادی به ‌آن‌ها دارند پیدا کنند و با او دوست شوند. با این وجود ممکن است پس از گذشت چند ماه مشخص شود که فرد مقابل تمامی مشخصات خود را نادرست اعلام کرده است.

برای جلوگیری از این مشکل، دولت بریتانیا به تازگی اقدام به اجرای طرحی کرده که به موجب آن افراد به‌طور دقیق دسته‌بندی می‌شوند و هر یک از آن‌ها تنها می‌توانند در گروه مربوط به خود به گفت‌وگوهای اینترنتی بپردازند.

● آیا می‌توان در دنیای بی‌پایان اینترنتی تالارهای گفت‌وگویی را ایمن‌تر از بقیه Chatroomها پیدا کرد؟

امروزه صدها هزار Chatroom در اینترنت وجود دارد و پیدا کردن آن‌ها برای کاربران کار بسیار ساده‌ای است. اما باید یک بار دیگر اعلام کنم که برخی از این تالارهای گفت‌وگو با سیاست‌های معتدلی که دنبال می‌کنند ایمن‌تر از نمونه‌های مشابه هستند. تا کنون هیچ قانونی برای نحوه اداره تالارهای گفت‌وگو تصویب نشده است، اما با این وجود برخی مراکز اینترنتی بزرگ دنیا دستورالعمل‌هایی را منتشر کرده‌اند تا به این وسیله وظایف مدیران Chatroom نمایان شود.

دولت بریتانیا در طرح جدید خود اقدام به بررسی تمام تالارهای گفت‌وگوی فعال در این منطقه کرده تا به این وسیله میزان امنیت در هر یک از آن‌ها را مشخص کند. قرار است که در این اقدام دستورالعمل‌های لازم به گردانندگان این قبیل‌فضاها داده شود تا در صورت بروز هر گونه تخلف با این افراد برخورد قانونی شود.

در حال حاضر بیشتر تالارهای گفت‌وگویی که از داخل بریتانیا اداره می‌شوند باید آخرین برنامه‌ها و سیستم‌های امنیتی را مورد استفاده قرار دهند تا کاربران به این وسیله احساس امنیت بیشتری کنند. بریتانیا برای جلوگیری از بروز هر گونه خطر برای کاربران در سنین مختلف اقدامات زیر را انجام می‌دهد:

▪ ارایه اطلاعات شفاف و دقیق در مورد تالارهای گفت‌وگویی که کاربران پس از ورود به آن‌ها با مشکلی مواجه نخواهند شد.

▪ ارایه اطلاعات شفاف و دقیق امنیتی و آموزش روش‌های امنیتی برای جلوگیری از بروز خطرات احتمالی

▪ استفاده از ابزارهای امنیتی نظیر کلید ignore برای محدود کردن افراد موجود در Chatroom و فیلتر کردن افرادی که کلمات نادرست و غیراخلاقی به‌کار می‌برند.

▪ تعدیل تمامی تالارهای گفت‌وگو و نظارت دقیق بر آن‌ها و ارسال پیام‌های هشدار به افراد در صورت بروز مشکلات مختلف

▪ لزوم ثبت‌نام برای حضور در همه تالارهای گفت‌وگو و جلوگیری از انتشار اطلاعات شخصی کاربران

سیدمیثم لطفی

---