در مصرف گیاهان دارویی دقت کنیم

گیاهان دارویی‌ در طول تاریخ، نجات‌بخش انسان از بیماری‌های کشنده بوده است. امروزه نیز استفاده از گیاهان دارویی جایگاه بسیار مهمی در سیستم بهداشت و درمان دارد و جالب است بدانید …

گیاهان دارویی‌ در طول تاریخ، نجات‌بخش انسان از بیماری‌های کشنده بوده است. امروزه نیز استفاده از گیاهان دارویی جایگاه بسیار مهمی در سیستم بهداشت و درمان دارد و جالب است بدانید بسیاری از داروهای شیمیایی طب مدرن از جمله آسپرین نیز دارای منشأ گیاهی است.

گیاهان دارویی به آن دسته از گیاهان گفته می‌شود که تمام یا قسمتی از گیاه حاوی مواد موثری است که به‌تنهایی یا در ترکیب با سایر گیاهان می‌تواند تأثیرات شیمیایی و زیستی مفیدی روی بدن داشته باشد و با تنظیم فعالیت ارگان‌های مختلف بدن به درمان مشکلات و بیماری‌ها بپردازد.

گیاهان دارویی به اشکال مختلف مانند: تازه، خشک‌شده یا پودر، دم‌شده، جوشانده، شربت، روغن‌های گیاهی و فرآوری‌شده مصرف می‌شود.

برای تهیه این ترکیبات می‌توان قسمتی از یک گیاه یا کل گیاه را مورد استفاده قرار داد یا آن که برحسب خواص و نیاز بیمار چند گیاه مختلف را با هم ترکیب کرد.

نحوه تهیه یک ترکیب گیاه دارویی بسیار مهم است و چه بسا خواص آن را تغییر می‌دهد.

به عنوان مثال بسیاری از گیاهان دارویی باید به صورت دم‌‌کرده استفاده شود و اگر بر اثر ندانستن یا غفلت مصرف‌کننده جوشانده شود، خاصیت آن تغییر می‌کند و چه بسا موادی از گیاه آزاد می‌شود که دارای عوارض خواهد بود. یک نمونه قابل اشاره «جینسینگ» است که حتما باید به صورت دم‌کرده استفاده شود و جوشانده آن می‌تواند مضر باشد و برعکس بعضی از گیاهان دارویی‌ را باید به صورت جوشانده مصرف کرد و مصرف دم‌کرده آن فاقد اثرات دارویی‌ مورد انتظار است.

مثال دیگر نحوه تهیه نوشیدنی خاکشیر است که اگر با آب گرم تهیه شود، می‌تواند مسهل بسیار خوبی باشد و اگر با آب سرد مصرف شود قابض است.

تاثیرات گیاهان دارویی‌ به علت مواد موثر شیمیایی موجود در گیاه یا به علت تاثیر ترکیبات مختلف این گیاه روی ارگان‌های مختلف بدن و تنظیم فعالیت و بازگرداندن تعادل به بدن است. اینجاست که باید عوارض احتمالی گیاهان دارویی‌ یا تداخل اثر آن با سایر گیاهان دارویی‌ و داروهای شیمیایی و حتی مواد غذایی مصرف شده از سوی بیمار را مورد توجه قرار داد. بنابراین تجویز گیاهان دارویی‌ و داروهای گیاهی مانند سایر شاخه‌های پزشکی باید از سوی کسی انجام شود که علم و مهارت کافی داشته باشد.

دکتر امیرهومن کاظمی

متخصص طب سنتی و گیاهان دارویی