جمعه, ۸ تیر, ۱۴۰۳ / 28 June, 2024
رماتیسم مفصلی و راه های درمان آن
![رماتیسم مفصلی و راه های درمان آن](/web/imgs/16/157/637pp1.jpeg)
شاید در طول روز به این حالت دچار شده باشید که در ناحیه زانو یا دستهایتان احساس خستگی و سستی کنید. باید بدانید رماتیسم مفصلی، بیماری است که در ابتدا نشانههای کوچکی از درد در نواحی دست یا پا و مفاصل دارد اما به مرور زمان این درد جزیی به معضلی بزرگتر تبدیل میشود. آقای دکتر احمدرضا جمشیدی فوقتخصص و رماتولوژی و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و همچنین رییس مرکز تحقیقات رماتولوژی ما را با توضیحات کاملی درباره رماتیسم مفصلی راهنمایی میکند. با ما در خواندن مطالب زیر همراه شوید تا جواب سوالاتتان را بگیرید.
● رماتیسم مفصلی چیست؟
بیماری رماتیسم مفصلی یا در اصطلاح آرتریت روماتویید در میان بیماریهای رماتیسمی تقریبا جزو شایعترین بیماریهای التهابی رماتیسمی است. به طور کلی بیماریهای رماتیسمی را به دو دسته تقسیم میکنیم. بیماریهای مکانیکی و بیماریهای التهابی. در مورد بیماری مکانیکی ناراحتیهایی مثل آرتروز، کمردرد و چنین نمونههایی در این دسته نام برده میشوند و رماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتویید نیز سر دسته بیماری التهابی قرار دارند. شیوع این بیماری در دنیا حدود یک درصد کل جمعیت اعلام شده و بر اساس مطالعاتی که در مرکز تحقیقات رماتولوژی دانشگاه علومپزشکی تهران انجام شده شیوع این بیماری در ایران ۳۵ درصد ذکر شده است که تقریبا نسبت به آمار در کل دنیا در رده پایینترین قرار دادیم و با دیگر کشورهای شرقی مثل هندوستان در یک سطح هستیم.
● علایم رماتیسم مفصلی چه مواردی هستند؟
همانطور که اشاره کردیم این بیماری جزو بیماریهای التهابی رماتیسمی محسوب میشود و درد و تورم در مفاصل کوچک شروع میشود. معمولا این درگیری به صورت درد قرینه در مفاصل دو دست ایجاد میشود. این درد در مفاصل کوچک شامل مفاصل بینانگشتی مچ، دست، آرنج و انگشتان پا شروع میشود و به تدریج میتواند به تمام بدن گسترش پیدا کند و در نتیجه باعث تورم و درد در این نواحی شود و به کمر، لگن و زانو نیز سرایت پیدا میکند. یکی از خصوصیتهای این بیماری این است که بیمار با خشکی صبحگاهی و احساس درد روبهرو شده؛ یعنی وقتی بیمار از خواب بیدار میشود نمیتواند به راحتی مفاصلاش را تکان دهد و احساس سفتی و خشکی شدید در این نواحی میکند که ممکن است تا یک ساعت بعد هم طول بکشد. معمولا بیماران به همراه این بیماری احساس ضعف و خستگی و همچنین دردهای عضلانی هم میکنند.
● رماتیسم مفصلی بیشتر افراد را در چه گروه سنیای درگیر میکند؟
شایعترین سن شیوع این بیماری دوره جوانی تا میانسالی است، اما باید به این نکته مهم نیز اشاره کنیم که رماتیسم مفصلی حتی در بین کودکان هم اتفاق میافتد که آن را رماتیسم مفصلی نوجوانان مینامیم که معمولا در افراد بسیار جوان و حتی کودکان نیز دیده میشود. البته به طور کلی در همه سنین رماتیسم مفصلی دیده میشود اما شایعترین سن همان دوران میانسالی است و در افراد بالای ۵۰ یا ۶۰ سال، کمتر شاهد شروع بیماری رماتیسم مفصلی هستیم.
● دلیل اصلی رماتیسم مفصلی چه چیزی است؟
در اینجا میتوان گفت که علت اصلی این بیماری موضوع ژنتیکی است. در حقیقت در زمینه ژنتیکی سیستم ایمنی بدن نسبت به محرکهای خاصی که از محیط میگیرد پاسخ نامناسب میدهد. سیستم ایمنی بهطور خودکار علیه عوامل خارجی واکنش نشان میدهد و میکروب، ویروس و نظیر این عوامل خارجی را از بدن دفع میکند، در مورد بیماران رماتیسمی سیستم بدنی آنها دچار نقصی میشود که نمیتواند عوامل خارجی را بهخوبی تشخیص دهد. بنابراین وقتی عوامل خارجی مثل ویروس و میکروب حتی استرس یا هر عامل دیگری وارد بدن فرد میشوند، سیستم ایمنی بهطور طبیعی میخواهد به چنین عواملی واکنش نشان دهد اما بهطور همزمان به یکسری عوامل خودی که بهطور مشخص در بیماری رماتیسم مفصلی مزمن بافتهای مفاصل هستند برخورد میکند و برای آنها ایجاد مشکل میکند.
● درمان رماتیسم مفصلی به چه صورت است؟
اشاره به این نکته بسیار مهم است که بیماران در چنین مواردی حتما باید به متخصص روماتولوژی یا حداقل متخصص داخلی مراجعه کنند و با توجه به تشخیص آنها از داروهای موردنیاز استفاده کنند. داروهای مختلفی در این زمینه تجویز میشود. داروهای تنظیم کننده سیستم ایمنی یکی از داروهایی هستند که برای رماتیسم مفصلی به کار میرود. یکی از این داروها هیدروکسیدکلروکین یا کلروکین نام دارد که البته این دارو برای درمان مالاریا استفاده میشود؛ اما تحقیقات نشان داده که این دارو باعث تنظیم سیستم ایمنی بدن در بیماران رماتیسمی نیز میشود. استفاده از کورتون به میزان و دز پایین پیشنهاد میشود و در کنار آن داروهای دیگری مثل پتروتکلساد نیز توصیه میشود البته این دارو برای درمان سرطان نیز به کار میرود اما برای بیماران رماتیسم مفصلی نیز در دزهای خیلی پایین و به صورت مصرف هفتگی تجویز میشود.
● تغذیه و رژیمهای غذایی چه تاثیری روی بیماران رماتیسم مفصلی دارد؟
این سوال خوبی است چون خیلی از بیماران از ما میپرسند که چه غذاهایی برای ما خوب است اما باید بگویم در اصل خود غذا در این موضوع تاثیر ندارد البته به جز روغن کبد ماهی که در بهبود وضعیت بیماری موثر است. از سوی دیگر خود بیماری رماتیسم مفصلی و عوارض دارویی که دارد، ممکن است مشکلاتی را برای بیمار ایجاد کند. برای مثال بیماری که از کورتون استفاده میکند، ممکن است افزایش قند پیدا کند؛ بنابراین در چنین مواردی توصیه میکنیم از خوردن قند بیش از حد اجتناب کنند یا در مواردی مصرف دارو باعث افزایش فشار خون بیماران میشود بنابراین به آنها توصیه میکنیم کمتر از نمک استفاده کنند. باید این مساله را هم اضافه کنم که در مواردی بیماران در اثر مصرف دارو یا خود بیماری دچار ضعف یا پوکی استخوان مواجه میشوند، بنابراین استفاده از ویتامینها، مکملهای غذایی، لبنیات و مواد غذایی که حاوی کلسیم هستند مثل ماهی که دارای ویتامین «D» نیز هست را تاکید میکنیم.
● آیا درست است که سیگار روند بیماری را بدتر میکند؟
مصرف سیگار یکی از علل اصلی پیشرفت بیماری رماتیسم مفصلی است. همانطور که میدانید همه کسانی که زمینه ژنتیکی دارند، به رماتیسم مفصلی مبتلا نمیشوند اما در مورد کسانی که زمینه ژنتیکی مثبت دارند، وقتی سیگار مصرف میکنند احتمال ابتلا به بیماری رماتیسم مفصلی در آنها چندین برابر میشود. با توجه به آزمایشهایی که در این رابطه صورت گرفته، رابطه علت و معلولی سیگار با بیماری رماتیسم ثابت شده است؛ بنابراین به افرادی که به صورت ژنتیکی زمینه مساعدی یا سابقه خانوادگی برای این بیماری دارند، تاکید میکنیم از مصرف سیگار پرهیز کنند.
● آیا حرکات ورزشی برای بیماران رماتیسم مفصلی مناسب است؟
از آنجا که بعد از مرحله حاد بیماری رماتیسم مفصلی منجر به تغییر شکل و بدفرمی مفصلها میشود، تمرینات ورزشی باید زیرنظر فیزیوتراپ یا پزشک مربوطه انجام شود. پیادهروی برای بیمارانی که دچار پوکی استخوان شدهاند، بسیار مفید است؛ البته اگر رماتیسم جزو دسته التهابی باشد، از آنجا که مفاصل متورم میشود یا آب میآورند، حرکات ورزشی سنگین اصلا مجاز نیست بلکه حرکات ورزشی که در اصطلاح به آن محدوده حرکت میگوییم و بیشتر به صورت نرمش هستند، توصیه میشود. بیماری رماتیسم مفصلی اگر در مرحله حاد نباشد، ورزشی مثل شنا نیز میتواند مفید واقع شود.
● رماتیسم در اطفال هم به وجود میآید؟
خوشبختانه حدود سه سال است که رشته روماتولوژی اطفال در ایران راهاندازی شده است ولی از آنجا که تعداد آنها به حدی نیست که تمام بیماران را تحت پوشش قرار دهند، به والدینی که کودکانشان دچار این بیماری شدهاند، پیشنهاد میکنیم در صورت بروز علایم به روماتولوژیست یا متخصص اطفال مراجعه و کودکشان را تحت نظر چنین متخصصانی درمان کنند.
● و حرف آخر؟
بیماری رماتیسم مفصلی، بیماریای است که باید به آن توجه بسیاری شود، چون در صورت عدم درمان باعث تخریب و تغییر شکل خاص میشود؛ بنابراین درمان در این نوع بیماری از اهمیت ویژهای برخوردار است. باید توجه داشته باشید که در صورت بروز هرگونه علایم به متخصص روماتولوژی یا متخصص داخلی مراجعه و درمان را تحت نظر آنها شروع کنید. قطع ناگهانی درمان باعث عود بیماری و پیشرفت آن شده و در نتیجه درمان بیماری نیز سنگینتر میشود، البته با توجه به آنچه در چند سال اخیر دیده شده، عوارض بیماری رو به کاهش است.
شیوا بامداد
![](/imgs/no-img-200.png)
انتخابات ریاست جمهوری انتخابات شهدای خدمت ایران علیرضا زاکانی سعید جلیلی انتخابات ریاست جمهوری 1403 مسعود پزشکیان انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم قالیباف محمدباقر قالیباف مناظره انتخاباتی
سیل هواشناسی بارش باران سوادکوه قتل قوه قضاییه تهران سیلاب سازمان هواشناسی محیط زیست شهرداری تهران افزایش حقوق بازنشستگان
دولت سیزدهم قیمت خودرو هوش مصنوعی قیمت دلار قیمت طلا دلار حقوق بازنشستگان بازنشستگان نهضت ملی مسکن مسکن قیمت سکه خودرو
جوکر فضای مجازی احسان علیخانی تلویزیون سینمای ایران رسانه ملی سریال سینما تئاتر
ماهواره دانش بنیان
رژیم صهیونیستی آمریکا غزه فلسطین دونالد ترامپ بولیوی جنگ غزه چین اتحادیه اروپا اوکراین ترکیه حزب الله لبنان
پرسپولیس فوتبال استقلال یورو 2024 باشگاه پرسپولیس تیم ملی فوتبال ایران لیگ برتر عبدالکریم حسن کریستیانو رونالدو جام ملت های اروپا جواد نکونام لیگ برتر ایران
نمایشگاه الکامپ همراه اول عیسی زارع پور وزیر ارتباطات فناوری ایلان ماسک گوشی
دیابت سازمان غذا و دارو کاهش وزن سرطان زوال عقل سلامت روده