بلوچ ها از دولت روحانی چه میخواهند

بلوچستان ایران دومین منطقه وسیع و پهناور ایران است بلوچ ها به جز ایران در بسیاری از مناطق جهان به خصوص پاکستان, افغانستان, ترکمنستان, کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و همچنین ممالک آفریقایی سکونت دارند بلوچ ها از اقوام دیرپا و کهن ایرانی هستند که در باروری و غنای تمدن ایرانی و اسلامی مانند سایر اقوام این سرزمین باستانی نقشی ماندگار از خود بر جای نهاده اند

بدون شک در میان اقوام ایرانی، قومیت بلوچ از همه کمتر شناخته شده است. این کمترشناختگی عوامل سیاسی، اجتماعی و تاریخی خاص خود را دارد. هرگاه این کمترشناختگی را در کنار اطلاعات مخدوش از قوم بلوچ در جامعه ایرانی در نظر بگیریم، می توان گفت تصور عمومی از بلوچستان و مردم آن با قاچاق مواد مخدر و خشونت پیوند خورده است. این جفایی است که بلوچ به دلیل همسایگی اش با افغانستان به عنوان مهم ترین تولیدکننده مواد مخدر باید تحمل کند. در این میان صداوسیما و بعضی از سینماگران با تولید و پخش برنامه ها و فیلم های خاص بر این تصور شدت می بخشند. بلوچ ها در طول تاریخ همیشه در مقابل هجوم فرهنگی و نظامی بیگانگان به میهن عزیز ایستادگی و مقاومت کرده اند. زبان بلوچی یکی از باستانی ترین زبان های ایرانی بوده و اهل نظر آن را منطبق با متون اوستا (قدیمی ترین سند ادبیات ایران) می دانند. زبان بلوچی در بعضی موارد مقدار بیشتری از خصوصیات زبان های ایرانی قدیم را نسبت به دیگر زبان های ایرانی نو مانند فارسی نو حفظ کرده است و همچنین توانسته است بسیاری از واژه های اصیل ایران قدیم را تاکنون بدون تغییر حفظ کند. بعد از ظهور اسلام این قوم با جان و دل این دین ضدطبقاتی و آزادگر را پذیرفته و (سیاه سوار بلوچ) که یکی از امرای یزدگرد بوده، بعد از پذیرش اسلام و ملحق شدن به سپاه مسلمانان، نقش مهمی در گسترش این دین و سرنگونی حکومت طبقاتی ساسانیان داشته است. در زمان قبل از انقلاب به ویژه رژیم پهلوی، بلوچستان محروم ترین منطقه ایران بوده و وضعیت نابسامان و میلیتاریستی حاکم و ژاندارم ها همه کاره امور بودند. با توجه به موقعیت جغرافیایی، بلوچستان می توانست منطقه ای آسیب پذیر برای نظام نوپای انقلاب باشد. ولی بلوچ ها هرگز نخواستند مسیر خود را از ایرانیان جدا و نهال نوپای انقلاب را ضربه پذیر کنند و در هر مقطع حساسی مانند جنگ تحمیلی خالصانه شرکت کردند. پس از جنگ با شروع دوران سازندگی، مردم بلوچستان انتظار داشتند دولت های وقت درصدد رفع محرومیت، برقراری عدالت اجتماعی و توسعه منطقه برآیند اما با وجود همه خدمات و زحمات دولت های مختلف آمار فقر، بی کاری، بی سوادی، بازماندگی تحصیلی، اعتیاد و تبعیضات رو به تزاید و افزایش گذاشت. بلوچستان سرزمینی است با استعدادهای بالقوه انسانی و طبیعی که متأسفانه به محروم ترین نقطه کشور پهناور ما بدل شده است و اما اکنون نسل جوان بلوچ وارث کوه، دریا و دشت هایی است که کار زیربنایی و اساسی در آنها در حداقل ممکن انجام شده است و بی کاری به معنای واقعی کلمه در این دیار بیداد می کند و این معضل وحشت زا در کنار معضلات اجتماعی مانند اعتیاد، جوانان بلوچ را درو می کند. اگر اندک فرصت مرزهای زمینی و دریایی در همسایگی نبودند، خدا می دانست مردمان این مرز و بوم چگونه روزگار به سر می آوردند. جوان های بلوچ گروه گروه به آن سوی مرزها کوچ می کنند تا شاید لقمه نانی به چنگ آورند. کوچ بلوچ قصه ای است پرغصه، داستان هجرتی حزن آور. هزاران نفر از بلوچ های ایران به علت بی کاری به آن سوی مرزها رفته و در آن نواحی مشغول به کارهای سخت و توان فرسا شده اند. در این میان گروه کثیری را هم به مشاغل کاذب واداشته است. بعد از حماسه ٢٩ اردیبهشت ٩٦ و انتخاب مجدد دکتر روحانی، امیدی در دل جوانان بلوچ جوشید و هنوز این امید در جوشش است. تحصیل کردگان بلوچ باور کرده اند که جایگاهی برای آنها در نظر گرفته شده است. هرچند تاکنون نمادهای بسیار کم سویی از این نور امید را در عمل مشاهده کرده اند. آرای ٧٣,٢درصدی مردم بلوچستان به رئیس جمهور روحانی در شرایطی که رقیب انتخاباتی از دادن یارانه چندصد هزار تومانی سخن می گفت و رنج ها و گرفتاری های فراوان مردم این خطه از کشور را دربر گرفته بود، نشان دهنده امید مردم به تعمیق تغییر و تحول و بهبود زندگی در مناطق مرزی است. مهم ترین خواسته و مطالبه بلوچ های ایران اجرای کامل قانون اساسی به عنوان میثاق ملی خصوصا فصل حقوق ملت به ویژه اصول ١٢، ١٥ و ١٩ است که در واقع همان رفع تبعیضات در استخدام ها و انتصابات ، آزادی و حرمت فرهنگی، تأمین حقوق شهروندی، تدریس زبان و ادبیات بلوچی در مدارس و دانشگاه های استان، مشارکت در برنامه توسعه سواحل مکران و همچنین توزیع عادلانه بودجه، امکانات و فرصت هاست. مردم بلوچستان مرزبانان ایران اسلامی هستند، بلوچستان عضو پیکره ایران است. امیدواریم با برآوردن خواسته های این قوم شاهد مشارکت دادن بلوچ ها در تصمیم گیری ها و تصمیم سازی ها و مدیریت کلان استانی و کشوری و توسعه پایدار و همه جانبه منطقه باشیم.

مهراب طوقی . مدرس دانشگاه