كوكی ها چطور كار می كنند

كوكی ها برنامه هایی هستند كه سایت های وب آن را بر روی هارددیسك شما می گذارند این برنامه ها در كامپیوتر شما می نشینند و اطلاعاتی راجع به شما و هر كاری كه در اینترنت انجام می دهید, گرد می آورند و هر گاه كه آن سایت وب بخواهد, می تواند تمام اطلاعاتی را كه كوكی جمع آوری كرده, دانلود كند

كوكی ها برنامه هایی هستند كه سایت های وب آن را بر روی هارددیسك شما می گذارند. این برنامه ها در كامپیوتر شما می نشینند و اطلاعاتی راجع به شما و هر كاری كه در اینترنت انجام می دهید ، گرد می آورند و هر گاه كه آن سایت وب بخواهد ، می تواند تمام اطلاعاتی را كه كوكی جمع آوری كرده ، دانلود كند.

مشكل تعاریفی از این قبیل این است كه درست نیست. كوكی ها برنامه نیستند و نمی توان آنها را مثل برنامه اجرا كرد. بنابراین خودشان نمی توانند اطلاعات جمع كنند پس بنابراین نمی توانند هیچ نوع اطلاعات شخصی از كامپیوتر شما گردآورند.

وكی در حقیقت یك قطعه متن است كه سرور وب می تواند روی هارد دیسك ذخیره كند. كوكی‌ها ، سایت وب را قادر می سازد كه اطلاعاتی را روی دستگاه كاربر ذخیره و بعدها آن را ذخیره كند.این قطعه های اطلاعات ، به شكل زوج های اسم – مقدار ذخیره می شوند.

برای مثال ، سایت وب می تواند یك ID منحصر بفرد برای هر كسی كه از آن سایت بازدید می كند ایجاد كند و این ID را درون یك فایل كوكی ، روی كامپیوتر آن فرد نگه دارد.

اگر از مرورگر INTERNET EXPLORER مایكروسافت استفاده می كنید می توانید تمام كوكیهایی را كه در دستگاهتان ذخیره شده بیبینید. این كوكی ها معمولا در شاخه C:\WINDOWS\COOKIES نگه داشته می شوند و گاهی تعدادشان به صدها فایل می رسد. این فایلها كه از نوع متنی هستند محتوی زوج های اسم – مقدار است و از هر سایتی كه كوكی در كامپیوتر شما قرار می دهد یك فایل می توانید بیابید.

همانطور كه در این شاخه می توانید بینید این فایلها فایلهای متنی معمولی و ساده ای بیش نیستند. با نگاه كردن به اسم این فایلها می توان فهمید كه به كدام وب سایتها تعلق دارند و با كلیك كردن بر روی آنها می توانید آنها را باز كنید و محتوای آنها را ببینید.

برای مثال، من از سایت GOTO.COM بازدید كرده ام و این سایت یك كوكی در دستگاه من قرار داده است. فایل كوكی این سایت محتوی اطلاعات زیر است.

USER ID A۹A۳BECE۰۵۶۳۹۸۲D WWW.GOTO.COM/

سایت GOTO.COM یك زوج اسم – مقدار روی ماشین من ذخیره كرده است.

اسم همان USER ID است. نخستین باری كه از این سایت بازدید كرده ام وب سایت یك ID یگانه به من داده است كه مشخص است.

اغلب سایت ها فقط یك یك اطلاعات روی دستگاه شما ذخیره می كنند كه آنهم USER ID است اما یك وب سایت می تواند بسیاری از این زوج های اسم – مقدار را در فایا كوكی شما ذخیره كند.بعنوان مثال می تواند یك USER ID اصلی و یك ID برای هر جلسه كه شامل تاریخ و ساعت ورود به سایت است در فایل كوكی ذخیره كند.

این زوج اسم – مقدار صرفا یك قطعه داده است و به هیچ وجه برنامه نیست و نمی تواند هیچ كاری انجام دهد. وب سایتها تنها می تواند اطلاعاتی را كه در این فایل ذخیره كرده بازیابی كند و نمی تواند به اطلاعات كوكی های دیگر و نیز به هر نوع دیگری از اطلاعات كه در كامپیوتر شما وجود دارد دست یابد.

زوج های اسم – مقدار درون فایل كوكی به شكل زیر جابجا می شوند.

مثال وقتی كه یك URL خاص را در مرورگر خود وارد می كنیم ، مرورگر یك درخواست برای دریافت آن به صفحه به سایت می فرستد. در هنگام این كار ، مرورگر به دنبال فایل كوكی كه مرتبط با URL خواسته شده می گردد. اگر كوكی ورد نظر را پیدا كرد زوج های اسم –مقدار درون فایل را به همراه URL به سرور وب سایت مورد نظر ارسال می كند. اگر هم فایل كوكی را نیافت داده ای نمی فرستد.

سرور وب سایت داده های كوكی را به همراه درخواست صفحه دریافت می كند و استفاده لازم را از آنها می برد.

اگر سرور وب سایت مورد نظر هیچ زوج اسم - مقدار دریافت نكند ، می فهمد كه قبلا از سایت بازدید نشده است. بنابراین یك ID ‌جدید در پایگاه داده خود برای شما ایجاد می كند و سپس زوج‌های اسم – مقدار را در HEADER صفحه وبی كه درخواست كرده اید می فرستد. ماشین شما هم این زوج ها را در هارد دیسك ذخیره می كند.

هربار كه از سایتی بازدید كنید و یا صفحه ای از آن درخواست كنید سرور وب می تواند زوج های اسم – مقدار ذخیره شده را تغییر دهد و یا زوج های تازه به آن بیفزاید.

گاهی سرور اطلاعات دیگری هم با زوج اسم – مقدار می فرستد. یكی از این اطلاعات تاریخ انقضا است. یكی دیگر از این اطلاعات ‌، مسیر است. بنابراین سایت می تواند مقادیر متفاوتی را برای بخش های گوناگون سایت در نظر بگیرد.

شما می توانید بر این فرآیند نظارت داشته باشید. می توانید مرورگر خود را به گونه ای تنظیم كنید كه در موقع دریافت زوج های اسم – مقدار از شما كسب تكلیف كند.

كوكی ها برای این بوجود آمدند كه مشكل بزرگی را از جلوی پای سازندگان وب سایتها بردارند بدین صورت كه كوكی نوعی اطلاعات وضعیت درباره كامپیوتر شما ذخیره می كند. با این اطلاعات وب سایت وضعیت مرورگر شما را به یاد می آورد. یك بخش از اطلاعات وضعیت ، ID شماست.

اگر ID روی كامپیوتر شمل موجود باشد سایت می فهمد كه قبلا از آن بازدید كرده اید و ID شما را از بازدید قبلی می داند.

وب سایتها به شكلهای مختلفی از كوكی ها استفاده می كنند كه به شرح آنها می پردازیم.

سایت می تواند به دقت تعداد بازدیدكنندگان سایت را بشمارد. به علت وجود پروكسی سرورها ، CACHING و متمركز كننده ها تنها راهی كه یك سایت می تواند بازدید كنندگانش را بشمارد ، ایجاد یك كوكی با یك ID منحصر بفرد برای هر یك از بازدید كنندگانش است.

وب سایتها با استفاده از كوكی ها می توانند كارهای زیر را انجام دهند.

▪ تعداد بازدید كنندگان را بشمارند.

▪ بدانند كه چه تعداد از بازدید كنندگان جدید و چه تعدادی قدیمی هستند.

▪ بدانند كه هر كس چند بار از سایت دیدن كرده است.

سایت ها از طریق پایگاه داده یا بانك اطلاعاتی خود این كارها را انجام می دهند.با اولین بازدید فرد ، سایت یك ID جدید در بانك اطلاعاتی خود برای وی ایجاد می كند و آن را به شكل كوكی به كامپیوتر وی می فرستد.دفعه بعد كه كاربر از سایت بازدید كرد ، سایت می تواند به شمارشگر مربوط به آن ID در بانك اطلاعاتی خود یكی اضافه كند.

سایت ها همچنین می توانند سلایق و ترجیحات بازدید كنندگان را نیز ذخیره كنند. به نحوی كه سایت برای هر فردی به نحوه دلخواه وی نمایش داده شود.

برای مثال در وب سایت MSN امكان تغییر محتوا ، آرایش صفحه ، رنگ پیش بینی شده است.

همچنین با وارد كردن كد پستی خود می توانید اخبار و اطلاعات هواشناسی را دریافت كنید.

برای این كار وقتی كه كد پستی خود را وارد می كنید وب سایت یك زوج اسم – مقدار به كوكی MSN كامپیوتر شما اضافه می كند.

البته اغلب سایتها اطلاعات مربوط به سلایق كاربران را در سایت خود ذخیره می كنند و جز ID چیزی در كوكی كامپیوتر كاربر ذخیره نمی كنند.ولی این روش نیز قابل استفاده می باشد.

سایت های تجاری نیز می توانند از كوكی ها استفاده جالبی نمایند. بدین صورت كه می تواندد چیزهایی چون سبد خرید و گزینه هایی چون QUICK CHECKOUT را به كمك كوكی ها كار گذاری كنند.كوكی ها حاوی یك ID هستند و سایت را قادر می سازد كه در موقع افزودن كالا به سبد خریدها ، فعالیت شما را دنبال كند.هر قلم جنسی كه خریداری می شود در پایگاه داده وب سایت به همراه ID ثبت می شود.وقتی گزینه ها را انتخاب یا علامت گذاری می كنید سایت با استخراج اطلاعات شما از پایگاه داده می فهمد كه چه چیزهایی درون سبد خرید شماست.

كوكی ها هم كامل و خالی از عیب نیستند. اما مطمئنا كارهایی را انجام می دهند كه در صورت عدم وجود آنها غیر ممكن می بود.در زیر چندین مورد را كه از نقاط ضعف كوكی ها به حساب می آید را بر می شماریم.

▪ مردم غالبا ار كامپیوترها به صورت مشترك استفاده می كنند:

هر دستگاهی كه در مكان های عمومی استفاده می شود (كتابخانه ها و ادارات و…) به صورت مشترك استفاده می شود. حال اگر از چنین كامپیوتری برای خرید استفاده شود سایت فروشگاه یك كوكی بر روی كامپیوتر ایجاد می كند و مدتی بعد شخص دیگری از همان ACCOUNT برای خرید استفاده می كند.

البته در ماشین هایی كه به سیستم عاملی چون یونیكس و یا ویندوز NT مجهزند و از ACCOUNT ها به صورت درست استفاده می كنند چنین مشكلی رخ نمی دهد.زیرا ACCOUNT ها كوكی‌های تمام كاربران از هم جدا هستند اما در مابقی سیستم عاملها این مشكل وجود دارد.

▪ كوكی ها را می توان پاك كرد :

در مواقعی كه مرورگر به مشكل برمی خورد اولین كاری كه ممكن است هر كاربر انجام دهد ، پاك كردن تمام فایلهای موقت است كه در این صورت تمام فایلهای كوكی روی سیستم نیز پاك می شود. حال اگر مجدد به سایتی كه قبلا به آن مراجعه ای داشته اید ، آن سایت شما را به عنوان یك كاربر جدید خواهد شناخت و یك ID جدید به كاربر اختصاص می دهد و دوباره تنظیم وب سایت بر اساس سلایق كاربر كمی زمانگیر خواهد بود.

بدلیل وجود این مشكل است كه سایت ها معمولا از كاربران خود می خواهند كه رجیستر شوند.

اگر در یك وب سایت ثبت نام كنید و نام كاربر و رمز عبوری را دریافت نمائید می توانید در آن سایت LOGIN ‌نمائید.(حتی اگر تمام فایلهای كوكی نیز از سیستم پاك شوند در این صورت تمامی انتخابها دست نخورده باقی خواهد ماند. به همین دلیل است كه اكثر سایتها كاربران را رجیستر می كنند و اطلاعات آنها را در یك پایگاده داده در وب سایت نگهداری می كنند و تنها ID كاربر را برمی گردانند.

▪ تعداد كامپیوترهای مورد استفاده هر فرد :

مردم غالبا در روز با بیش از یك كامپیوتر برای كارهایشان استفاده می كنند ، پس به طور طبیعی هر فرد ممكن است چندین كوكی مختلف و همچنین ID متفاوت از یك وب سایت داشته باشد و وب سایت یك نفر را در حكم ۳ نفر می داند. با رجیستر كردن نام كاربر این مشكل نیز حل خواهد شد.

● واكنش منفی مردم در قبال كوكی ها

دو عامل سبب شده كه مردم واكنش تندی در قبال كوكی ها داشته باشند.

▪ فرض كنید كه كاربر كالایی را با استفاده از یك كاتالوگ پستی معمولی خریده باشد.شركت مزبور اسم و آدرس و شماره تلفن شما و اقلامی را كه كاربر خریداری نمویده است را در اختیار دارد و می تواند این اطلاعات را به كسان دیگری كه كالاهای مشابهی را عرضه نموده اند بفروشد. وب سایتها از این طریق می توانند نه تنها از خرید كاربر بلكه تبلیغاتی را كه در صفحه كلیك كرده اید و اطلاعات آنها را ارزیابی كرده اید مطلع شوند.البته برخی سایت ها اطلاعات شخصی كاربران خود را در اختیار سایت های دیگر قرار نمی دهند مگر اینكه خود كاربر درخواست نماید.

▪ دومین عامل مختص اینترنت است.بسیاری از شركت های عرضه كننده زیر ساختهای اینترنتی می توانند كوكی هایی ایجاد كنند كه در چند سایت مختلف قابل مشاهده باشد.مانند شركت DOUBLE CLICK.

بسیاری از شركتها از DOUBLE CLICK برای گذاشتن تابلوهای تبلیغاتی در سایت خود استفاده می كنند. DOUBLE CLICK می تواند فایل های GIF كوچكی را در سایت قرار دهد با استفاده از آنها كوكی هایی را روی كامپیوتر كاربران بسازد. سپس می تواند حركات كاربر را در سایت های مختلف دنبال نماید. حتی كلمه ای را كه نیز در موتور جستجو وارد نموده اید. چون بدین طریق به اطلاعات زیادی راجع به هر فرد از چندین سایت مختلف دست یافت. DOUBLE CLICK می تواند اطلاعات ارزشمندی در رابطه با هر كاربر ارائه نماید. شركتهایی مانند DOUBLE CLICK كه خدمات زیر ساختی اینترنتی انجام می دهند قابلیت انجام این كار را دارند ولی سایت های منفرد كه از تابلوهای تبلیغاتی استفاده نمی نمایند از این قائده مستثنی هستند زیرا كوكی های هر سایت ، مختص خود آن سایت است.