چهارشنبه, ۱۰ بهمن, ۱۴۰۳ / 29 January, 2025
اوقات فراغت مادر خلاقیت و هنر
اوقات فراغت ساعاتی است كه به خود شخص تعلق دارد. یعنی زمانی دور از مشغله‌ها و وظایف روزانه كه كاملا در اختیار خود فرد است و او خود تصمیم می‌گیرد كه چگونه و با چه روشی این ساعات را سپری كند.ساعاتی كه نمی‌توان آن را محدود به هیچ قشر و سن خاصی كرد. اما نگاهی به گذشته نشان می‌دهد از زمانی كه عبارت «اوقات فراغت» وارد فرهنگ ایرانی شده است عموما فقط در ایام تابستان و بعد از تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها ناگهان به یاد این عبارت افتاده‌ایم و همیشه نیز تنها نوجوانان و جوانان را در زمره واجدین این اوقات دانسته‌ایم.همیشه با شروع فصل تابستان همه به خاطر می‌آورند كه حالا باید فكری به حال ۳ ماه بیكاری بیش از ۲۰ میلیون نوجوان و جوان بكنند. میلیون‌ها ساعاتی كه عمدتا به بطالت می‌گذرند و حداكثر كاری كه برایشان می‌شود برگزاری چند كلاس درسی، هنری یا ورزشی است. اما هیچ‌كس نیست كه بگوید نمی‌توان اوقات فراغت را محدود به زمان یا قشر خاصی كرد. اوقات فراغت شامل تمام ساعاتی است كه یك فرد خارج از كار روزانه‌اش آنگونه كه می‌خواهد به آن می‌پردازد.
بنابراین همه افراد یك جامعه چه زن و چه مرد از كودكان زیر سن دبستان تا بازنشستگان را شامل می‌شود.این اوقات را به سه ماه تعطیلی، ایام نوروز یا روزهای آخر هفته نیز نمی‌توان محدود كرد. تمام ساعات بیكاری روزانه كه افراد بعد از اتمام كار روزانه‌شان دارند جزو این اوقات است.به این ترتیب هر چند تا به حال زیاد از این اوقات و روش‌های بهتر سپری كردنش شنیده‌ایم، اما هنوز بخش عمده‌یی از این اوقات و افراد را نادیده گرفته‌ایم.اكثر بزرگسالان ما چه زن و چه مرد بعد از پایان ساعات كار روزانه و ساعات اضافه‌كاری وقتی خسته و كوفته به خانه باز می‌گردند، بعد از انجام كارهای شخصی روزانه عموما كاری ندارند جز اینكه جلوی تلویزیون لم بدهند و شبكه‌های مختلف تلویزیونی را دور بزنند.در حالی كه كارشناسان معتقدند بسیاری از ناهنجاری‌های اجتماعی، رفتاری و فرهنگی ریشه در بی‌توجهی به اوقات فراغت افراد جامعه دارد جامعه‌شناسان معتقدند اگر به اوقات فراغت افراد مختلف جامعه توجه نشود آنها در اثر خستگی‌های روزمره و یكنواختی زندگی بزودی دچار فرسودگی می‌شوند. فرسودگی‌یی كه نه تنها كیفیت كار و فعالیت آنها را كاهش می‌دهد بلكه باعث می‌شود واكنش‌ها و روش‌های رفتاری آنها كم‌كم از رفتارهای عقلانی فاصله بگیرد. در نتیجه كم‌كم افراد تبدیل به اشخاص حساس، زودرنج و هیستریك می‌شوند و به این ترتیب شاهد كاهش بهره وری و كیفیت در روند كاری و اجتماعی افراد خواهیم بود.دكتر محمدرضا فرزین، مدیر گروه مدیریت جهانگردی دانشگاه علامه‌طباطبایی نیز در این زمینه می‌گوید: «اوقات فراغت دامنه وسیعی دارد. این اوقات ساعاتی را شامل می‌شود كه انسان‌ها می‌توانند در آن توانمندی‌های ذاتی و جنبه‌های مختلف شخصیتی خود را بروز دهند. در نتیجه این اوقات تاؤیر مهمی در روند شكل‌گیری شخصیت افراد دارد. به همین دلیل است كه دولت انگلیس وزارتی تحت عنوان مدیریت «اوقات فراغت و توریسم» تشكیل داده است.چرا كه اگر نتوانیم اوقات فراغت افراد یك جامعه را به نحو مناسبی تامین كنیم شرایطی را ایجاد كرده‌ایم كه افراد به سمت ناهنجاری‌های مختلف اجتماعی بروند.دكتر فرزین یكی از علل افزایش آمار اعتیاد را بی‌توجهی به این ساعات می‌داند. او می‌گوید: «آمار اعتیاد نشان می‌دهد درصدبالایی از افراد به صورت تفننی از مواد مخدر استفاده می‌كنند. یعنی اوقات فراغتی دارند كه چون نمی‌دانند چگونه می‌توانند آن را با روش مناسبی پر كنند به سمت مواد مخدر و روانگردان به عنوان یك تفنن و تفریح می‌روند و به این ترتیب خود را سرگرم می‌كنند. و بعد همین استفاده تفننی است كه افراد را تبدیل به معتادانی حرفه‌یی می‌كند.»دكتر محمدعلی الستی، جامعه‌شناس نیز در این زمینه معتقد است: تفریح مناسب، ساعات فراغت تفریحی است كه بتواند خستگی افراد را رفع كند و به آنها آرامش دهد.در واقع افراد از این اوقات باید به گونه‌یی استفاده كنند كه علاوه بر رفع خستگی جسمی و تمدد اعصاب چیز جدیدی نیز بیاموزند و از نظر علمی و روحی ارتقا یابند. اما متاسفانه شاهدیم این اوقات با روش‌های غلطی پر می‌شود و با انتخاب رفتارهای پرخطری مانند سوءمصرف مواد یا هرزگی‌های مختلف تحت عنوان تفریح نه تنها خستگی روحی و جسمی افراد رفع نمی‌شود بلكه این ساعات خود علتی می‌شوند برای خستگی بیشتر.»
اوقات فراغت و رونق اقتصادی
آمارهای جهانی نشان می‌دهد میزان اوقات فراغت افراد در جوامع مختلف رابطه‌یی مستقیم با درآمد سرانه آن جامعه دارد.
یعنی هر چقدر درآمد سرانه افراد یك جامعه بیشتر است میزان اوقات فراغت افراد آن جامعه نیز بیشتر است.از سوی دیگر بسیاری از كارشناسان معتقدند اگر ساعات كاری را كاهش بدهیم، فعالیت‌های اقتصادی افراد در اوقات فراغت آنها افزایش خواهد یافت و به این ترتیب درآمد سرانه و تولید نیز در جامعه افزایش نشان خواهد داد.دكتر فرزین در این زمینه می‌گوید: هنگامی كه افراد ساعات بیشتری از روز را به عنوان اوقات فراغت مخصوص خود بدانند، زمان بیشتری خواهند داشت تا به فعالیت‌های اقتصادی مورد علاقه خود بپردازند. از سوی دیگر نباید فراموش كنیم كه اوقات فراغت خود ما در بسیاری از صنایع مختلف است. صنایعی مانند سینما و توریسم.فراموش نكنید بسیاری از فعالیت‌های فرهنگی، هنری و ورزشی كه جنبه تفریحی هم دارند مانند سینما، تئاتر، اپرا، كنسرت‌های موسیقی، جشنواره‌ها و مسابقات ورزشی و... همه و همه در اوقات فراغت افراد مورد استفاده قرار می‌گیرند و در نتیجه بیشتر بودن اوقات فراغت افراد یك جامعه باعث رونق این صنایع و بخش‌ها خواهد بود و حتی به نوبه خود می‌تواند باعث اشتغال‌زایی در بخش‌های مختلف اقتصادی شود.بنابراین توجه ویژه به این اوقات در میان اقشار مختلف و در تمام ایام سال هم از بسیاری ناهنجاری‌های اجتماعی جلوگیری خواهد كرد و هم رونق و شكوفایی اقتصادی را به همراه خواهد داشت.»
اوقات فراغت، مادر هنر و خلاقیت
بسیاری از فعالیت‌های هنری معمولا در ساعات فراغت افراد و اوقاتی صورت می‌گیرد كه افراد از فعالیت‌های روزانه و دغدغه‌های مالی و اقتصادی فارغ شده‌اند. در واقع جامعه‌شناسان معتقدند این اوقات، زمانی است كه افراد جنبه‌های مختلف شخصیت خود را بروز دهند و فرصت بیشتری دارند برای اینكه دست به خلاقیت بزنند.دكتر فرزین معتقد است: این اوقات را می‌توان مادر خلاقیت و هنر دانست.
او می‌گوید: هر چه اوقات فراغت افراد یك جامعه بیشتر باشد میزان خلاقیت و بهره‌وری در آن جامعه بالاتر می‌رود.او معتقد است مسوولان و كارشناسان موظفند به الگوسازی در این زمینه برای گروه‌های مختلف سنی و اقشار مختلف جامعه بپردازند.او می‌گوید: این اوقات می‌توانند زمینه‌ساز بهترین حركت‌ها و فعالیت‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی باشند و با الگوسازی مناسب در این زمینه می‌توان از بسیاری كجروی‌ها و ناهنجاری‌ها در عرصه‌های یاد شده جلوگیری كرد.
اوقات فراغت بخشی از فرهنگ ما است و ما اگر نتوانیم آن را بطور مناسب پوشش دهیم، نشان دهنده ضعف فرهنگی و اجتماعی ما است كه بالطبع باید منتظر آثار روحی و روانی آن در سطح جامعه باشیم.
رویا كاكاوند
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست