هارپ

هارپ نام سازی است که در ایران به آن چنگ می گوییم چنگ یکی از قدیمترین سازها و متعلق به حدود۱۲۰۰ سال قبل از میلاد است

هارپ نام سازی است که در ایران به آن چنگ می گوییم چنگ یکی از قدیمترین سازها و متعلق به حدود۱۲۰۰ سال قبل از میلاد است اولین بار مصری ها و ایرانی ها و دیگر ملل متمدن دنیا آن را مورد استفاده قرار دادند.

ولی بعدها نواختن این ساز متروک شد تا دوباره در قرن ۱۵ و۱۶ در آلمان استفاده شددر گذشته ، این ساز، به صورت چنگی قابی بود که بین قرن هشتم و دهم میلادی ظاهر شد و تا اواسط قرن پانزدهم میلادی به وسیله نوازندگان دوره گرد در تمام اروپا مورد استفاده قرار می گرفت.

در قرن ۱۸ میلادی هوخ بروکر در باویر به فکر تکمیل و از بین بردن نقص های هارپ افتاد. او چند دستگاه هارپ پدال دار را که وسعت صدای آنها۳ اکتاو بود، ساخت.

پس از آن گویفرد ، لورت و نادرمان و دیگران تلاش کردند تا ساخته بروکر را کاملتر کنند؛ اما موفقیت چندانی به دست نیاوردند، علت آن هم تعداد پدالهای این ساز بود که نواختن آن را برای نوازندگان دشوار می کرد بنابراین گوزینو در سال ۱۷۸۲ برای این که تعداد پدال ها را کم کند، پدال دوبله دو تایی را طراحی کرد.

اما اجل مهلتش نداد.در سال ۱۸۱۱ سباستیان ارارد موسیقیدان فرانسوی اختراع هارپ هوخ بروکر را تکمیل کرد و به شکلی ساخت که نمونه آن امروز همه جا متداول است و “تن ” درخشان و مطبوع دارد.ارارد ساخته خود را با پدال های دوبله اولین بار در لندن به معرض نمایش گذاشت که مورد اقبال و تشویق مردم قرار گرفت.

او پس از این موفقیت به پاریس بازگشت و شروع به ساختن هارپهای جدیدی کرد.اما با کمی تعداد آنها قیمت این ساز به قدری زیاد بود که فقط توانگران می توانستند آن را بخرند آن هم نه برای نواختن بلکه برای زینت سالنها و به همین علت تاتا سالهای نخستین قرن بیستم مردم تصور می کردند که هارپ، سازی تجملی است.

از سال ۱۹۱۰ به بعد، مردم بتدریج برای نواختن و یاد گرفتن هارپ عشق و علاقه پیدا کردند و اکنون در تمام کنسروارتوارهای بزرگ دنیا کلاس هارپ وجود دارد و شاگردان زیادی مشغول فرا گرفتن این ساز هستند.چنگ ، امروزه یک ساز دائمی ارکسترهای سمفونیک و اپرایی است و بعضی مواقع در گروههای مجلسی بسیار کارآمد است.

این ساز در انواع چنگ ، وراکروز، سانگ ، گاک ، ایرلندی ، کرار، کورا و بریمبو در نقاط مختلف جهان استفاده می شود که بریمبو تنها یک سیم دارد اما برخی از انواع آن بسیار پیچیده است.

اغلب اشخاص گمان می کنند که سیمای هارپ را مثل ویولون پیزیکاتو می نوازند در صورتی که باید برای نواختن آن انگشت را فشار داد و بعد آن را رها کرد و تمام شیرینی لحن هارپ مربوط به همین قسمت است.

تکنیک هارپ بسیار سریع است ولی تا نوازنده طرز فشار انگشتها را یاد نگیرد نباید بیهوده برای تکنیک بکوشد.چنگ ، سازی با وسعت صدای شش و نیم اکتاو است که معمولا۴۶ سیم و هفت پدال دوبله دارد و مثل گام دیاتونیک پیانو کوک می شود، که به وسیله همین پدال ها می توان گامها را عوض کرد.قدرت کششی این ساز ۷/۱ متری ، که به وسیله زه ها بر روی قاب چنگ دوکاره یا کنسرتی اعمال می شود تا۶۸۰ کیلوگرم است.