کلاس را به میل من رنگ بزن

رنگ به‌عنوان عنصر تفکیک‌ناپذیر معماری، تاثیر فراوان بر روح و رفتار کارکنان فضاها و ساختمان‌ها دارد و حالات روانی و عاطفی آنان را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد.
انسان پدیده‌های …

رنگ به‌عنوان عنصر تفکیک‌ناپذیر معماری، تاثیر فراوان بر روح و رفتار کارکنان فضاها و ساختمان‌ها دارد و حالات روانی و عاطفی آنان را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد.

انسان پدیده‌های اطراف خویش را همراه با رنگ مشاهده می‌کند و نسبت به آنها واکنش نشان می‌دهد. رنگ‌ها هر یک حاوی پیامی خاص به بینندگان هستند که این موضوع از قدیم‌الایام مورد بررسی و تحقیق روان‌شناسان بوده است. در مدارس، رنگ فضاها و تجهیزات آموزشی به دلیل شرایط سنی و روحی کودکان و نوجوان از حساسیت بیشتری برخوردار است زیرا این امر در شادابی، نشاط، آرامش روانی، تحرک و تلاش دانش‌آموزان تاثیرگذار بوده و فرآیند یادگیری را افزایش می‌دهد. همچنان که می‌تواند زمینه کسالت، خمودگی، بی‌تحرکی، عصبانیت، اضطراب و افسردگی آنان را فراهم آورد.

چه محیطی، چه رنگی؟

برای بهره‌وری مطلوب از رنگ باید شرایط سنی، جنسیت و کارکرد هر یک از فضاها مورد توجه قرار گیرد. پیشنهاد استفاده از یک رنگ خاص برای مدارس سراسر کشور امکان‌پذیر نیست زیرا شرایط اقلیمی گوناگون و تفاوت وضعیت آب و هوایی در استان‌ها و مناطق، ضرورت استفاده از رنگ‌های گوناگون را اجتناب‌ناپذیر می‌سازد. برای رنگ‌آمیزی دیوارهای داخلی کلاس‌ها اغلب از رنگ‌های آرام مانند کرم و بژ استفاده می‌شود. برای راهروها و راه‌پله‌ها می‌توان از رنگ‌های سرد و آرام مانند آبی و سبز کم‌رنگ استفاده کرد. این رنگ‌ها در کنترل هیجانات روحی تاثیر به سزایی دارند و علاوه بر آرامش محیط، از حوادث احتمالی دانش‌آموزان نیز می‌کاهند.

در سالن‌ها، فضاهای ورزشی و اماکن صرف غذا باید از هماهنگی رنگ‌های کرم مانند (قرمز، نارنجی و زرد) استفاده شود. در سرویس‌های بهداشتی به لحاظ ویژگی‌های فضای آموزشی، استفاده از رنگ سفید مناسب‌تر است. وجود این رنگ و لطمه‌پذیری آن در اثر کم‌ترین آلودگی حداقل هشداری است که مسوولان نظافت فضاهای آموزشی را مجبور به کنترل و نظافت مستمر خواهد کرد. مدرسه، محیطی برای شکوفایی استعداد دانش‌آموزان و خودشناسی است و علایق و استعدادهای دانش‌آموزان متفاوت است. محیط آ‌موزشی باید به گونه‌ای باشد تا این استعدادها شکوفا شده و معنی تعلیم و تربیت واقعی مشخص شود.

تاثیر رنگ بر فرآیند یادگیری

با آنکه معلم، کتاب، دانش‌آموز، روش‌های تدریس، مدیریت آموزشی و خانواده از جمله عواملی هستند که اغلب در فرآیند یادگیری موثراند، در تعلیم و تربیت جدید، فضای فیزیکی و رنگ‌آمیزی محیط مدارس به عنوان عاملی زنده در کیفیت فعالیت‌های آموزشی و پرورش دانش‌آموزان نقش ایفا می‌کند. در بررسی شاخص‌های توسعه، سرانه فضاهای فیزیکی و تجهیزات آموزشی اهمیت خاصی دارد. در مجامع جهانی، برخورداری از فضاهای فیزیکی مناسب حق کودکان دانسته شده و بیشتر کشورهای جهان از جمله کشور خودمان ایران به این امر متعهد هستند. از طرفی در آموزش و پرورش نوین فضاهای آموزشی، به عنوان عامل زنده و پویا در فرآیند آموزش و پرورش دانش‌آموزان مطرح است. دیدگاه دست‌اندرکاران تعلیم و تربیت به مدرسه ‌آن است که مدارس تنها جایگاه تعلیم نیستند بلکه مکان‌های تربیتی نیز به شمار می‌روند بنابراین باید به گونه‌ای تلاش کرد که مدرسه بتواند به کلیه نیازهای آموزشی و تربیتی دانش‌آموزان پاسخ دهد. همان‌گونه که ما در فرآیند یادگیری و فعالیت‌های ‌آموزشی به کلاس، دفتر، میز و نیمکت و تجهیزات آموزشی نیازمندیم، برای فعالیت‌های تربیتی جسمی، روانی و عاطفی دانش‌آموزان به تهویه، رنگ، نور و محیط سالم نیازمندیم و مدارس باید به گونه‌ای رنگ‌آمیزی شوند که قابلیت تحقق اهداف و برنامه‌های تربیتی و آموزشی را داشته باشند.