رهایی از نگرانی و دیگر هیچ

نگرانی، از بزرگترین دشمنان خلق و خوی نیکوی آدمی است.
گاه، بسیاری از اوقات خود را صرف نگرانی درباره موضوعاتی می‌کنیم که هرگز در زندگی ما رخ نخوهند داد و یا در صورت بروز هیچ‌گاه …

نگرانی، از بزرگترین دشمنان خلق و خوی نیکوی آدمی است.

گاه، بسیاری از اوقات خود را صرف نگرانی درباره موضوعاتی می‌کنیم که هرگز در زندگی ما رخ نخوهند داد و یا در صورت بروز هیچ‌گاه آنقدر که ما تصور می‌کرده‌ایم، ناگوار، مخرب و خانمانسوز یا کشنده نبوده‌اند.

"نگرانی"، پیش‌درآمد اضطراب است. نگرانی و اضطراب، به جان خریدن تألمات و بلایا، پیش از بروز آنهاست.

نگرانی و عوارض آن

نگرانی موجب اختلال در تمرکز حواس است، قدرت تصمیم‌گیری و اراده را سلب می‌کند.

نگرانی و اضطراب، اعتمادبه‌نفس را ضعیف می‌کند و ارتباط مؤثر با دیگران و توانایی حل مسأله را از بین می‌برد. قدرت مقابله با بیماری ضعیف می‌شود، خوابمان به هم می‌ریزد و احساس خستگی، افسردگی و سردرد، درد قفسه سینه، درد دست یا پا، درد شکم یا سوءهاضمه و کم اشتهایی به سراغمان می‌آید. آیا می‌توان از این همه عوارض رهایی یافت؟ چگونه؟

شیوه‌هایی برای رهایی از نگرانی

بهتر است موضوع را با مثالی توضیح دهیم:

اگر زندگیتان را مانند یک گلدان شیشه‌ای فرض کنید و در ابتدا سنگهای درشت در آن بریزید و بعد سنگ‌ریزه، باقیمانده فضاهای خالی شیشه را هم با ماسه پر کنید، سنگهای درشت مهمترین چیزهای زندگی شما هستند مثل خانواده و سلامتی شما.

سنگ‌ریزه‌ها چیزهای قابل اهمیت زندگی شما هستند مثل شغل و خانه‌ای که در آن زندگی می‌کنید و ماسه‌ها هم مسائل ساده و پیش‌پا افتاده زندگی شما هستند. مثل اینکه درباره شما نظر بدی بدهند یا حرف ناشایستی به شما بزنند.

اگر شیشه را در ابتدا با ماسه پر کرده بودید، دیگر جایی برای سنگ‌ریزه‌ها و سنگهای درشت باقی نمی‌ماند. اگر انرژی و زمانی را که در اختیار دارید، برای چیزهای ساده صرف کرده و تلف کنید، دیگر جایی برای مسائل مهم باقی نخواهد ماند و آنها را به‌سادگی از دست می‌دهید. پس همین حالا تصمیم بگیرید که اگر شیشه زندگیتان را پر از ماسه کردید، آن را خالی کنید تا با هم شروع کنیم به پر کردنش....

در مرحله اول موضوعهای بی‌اهمیت و بعید و نامحتمل را از جریان فکر خود حذف کنید. سعی کنید موضوعاتی که رخ نداده را از دایره ذهنی خود خارج کنید. البته از حرف تا عمل، فاصله بسیار است و برای جامه‌ عمل پوشاندن به یکایک آنها نیاز به تمرین، حضورذهن، تشویق و پیگیری دارد.

پیشنهادهای عملی برای رهایی از نگرانی

۱) آنچه را یقین و آشکار است باور کنید و احتمالات فرعی را دور بریزید.

۲) از خود بپرسید: از چه چیز نگرانید.

آیا کاری در مورد آن از دستتان بر‌می‌آید؟ اگر جواب بله بود، فهرستی تهیه و تمام راه‌حلهای ممکن را برای حل مشکل یادداشت کنید. و اگر جواب نه بود به نگرانی خاتمه دهید.

در ذهن خود موضوع نگران‌کننده را بر روی کاغذ بنویسید و آن را به یک زباله‌دان یا یک رودخانه بسپارید و به تماشای آنها بنشینید که همراه آب دورتر و دورتر می‌شوند تا اینکه برای همیشه ناپدید گردند.

با نوشتن موضوع نگران‌کننده بر روی کاغذ، آن سوژه از فکر به ورق منتقل می‌شود و می‌توانید آن را برای همیشه نابود سازید. و از نگرانیها رها شوید.

در مرحله بعد از خود بپرسید: آیا اکنون کار مثبتی می‌توانم انجام دهم؟‌

برای عملی‌تر شدن رهایی از نگرانی، تنها به مورد اخیر پرداخته می‌شود. در این روش، تمریناتی معرفی می‌شود تا افکار منفی را از ذهن خارج سازید.

رهایی از افکار نگران کننده منفی

هشت روش در پی می‌آید تا به شما کمک کند افکار منفی را از خود دور کنید.

۱) تمرین حسها: به آنچه در یک لحظه می‌بینید، می‌شنوید و یا احساس می‌کنید کاملاً توجه کنید و تمام حواس خود را به آن معطوف نمایید و از آن لذت ببرید.

۲) یک شی را در پیرامونتان انتخاب کنید و در مورد آن برای خودتان توضیحاتی دهید. این کار باعث می‌شود جریان فکر به جای آنکه به درون شما نفوذ کند به خارج از بدن شما هدایت شود.

۳) خود را به کار مشغول کنید: فعالیت‌هایی نظیر باغبانی، بافندگی، بازی یا ورزش یا مطالعه بخوبی می‌تواند شما را از افکار منفی به‌دور سازد.

۴) شعر یا آوازی بخوانید. گفته شده چنین رفتاری، یکی از مهمترین و رایج‌ترین مکانیسمهای دفاعی انسان در برابر انواع مشکلات از جمله نگرانی و اضطراب و افسردگی است.

۵) شمارش کنید.

۶) می‌توانید برای کمک به آرامش خود به افکار مثبت خوشایند فکر کنید. مثلاً به یک منظره دلپذیر، یا به یک رویداد خوشایند مربوط به یک موفقیت کاری خود یا دستیابی به یکی از آرزوهایتان یا برآوردن آرزوی یکی از اطرافیان خود فکر کنید.

۷) پیش‌بینی‌های منفی خود را بر روی کاغذ بنویسید. به این ترتیب می‌توانید موضوع نگران کننده را واضح ببینید و بفهمید و از ارزیابی بیش از اندازه کاذب آن بکاهید. بدین رو می‌توانید با استراتژی بهتری با آن مبارزه کنید و نتیجه بگیرید. رفته رفته اضطراب و نگرانی ناپدید می‌شود.

۸) تصور ذهنی خود را ارزیابی کنید، و ارزیابی مثبت را جایگزین کنید.

هر انسان در مورد خود یک برداشت و تصور شخصی دارد. اگر کمی در مورد خود تمرکز کنید متوجه می‌شوید از خودتان یک تصویر ذهنی دارید.

هرگاه تصور شما از خودتان، فردی ژولیده، ضعیف و ناتوان، خجالتی و بی‌دست و پا باشد، در جامعه و رفتار خود نیز چنین خواهید بود و در برابر مشکلات به‌ویژه اختلالاتی از قبیل اضطراب، افسردگی و وسواس به سهولت تسلیم خواهید شد.

اگر تصور شما از خودتان، فردی نیرومند، آراسته، نظیف، توانا، مدیر، مقتدر و مطمئن و محکم باشد، نه تنها بسیار کمتر دچار اضطراب و مشکلات روانی خواهید شد بلکه، به سهولت می‌توانید دستورالعملهای روان‌درمانی را به کار ببندید و اختلالات را برطرف نمایید.

۹) شاد باشید و بر شادیهای خود بیفزایید. سعی کنید همیشه شاد باشید، روحیه خود را حفظ کنید. برای این کار به تفریحهای سالم، دیدار دوستان و خنده‌رو، رفتن به پارک، سینما و میهمانی بیفزایید.

۱۰) با آگاهان گفتگو کنید. مشکل را با دیگران در میان بگذارید البته هرچه آگاهتر همانقدر بهتر، احساسهای منفی را نزد خود نگه ندارید. با بیان آن، بخشی از بار مشکلات کاهش می‌یابد. آنها را رها سازید و به سوی فاجعه‌ها پل نزنید. و فشار کاریتان را کم کنید.

۱۱) آسوده‌سازی یا مدیتیشن را بیاموزید که یک روش روان‌درمانی جالب است که طی آن تنشها و فشارهای عصبی از انسان زدوده می‌شود و در او آرامش مفرطی ایجاد می‌شود به طوری که ممکن است کاملاً به خواب برود.

صرفاً برای اطلاع بیشتر، یکی از روشهای آسان تشریح می‌شود.

در یک اتاق تاریک و آرام به‌راحتی دراز بکشید. اتاق نباید بیش از حد، گرم یا سرد باشد. شخص دیگری نباید در آنجا حضور داشته باشد. در بستری نرم و راحت دراز بکشید. لباس راحتی بر تن داشته باشید. آنگاه چند نفس عمیق و راحت بکشید. سپس حواس خود را به روی انگشتان پاهایتان متمرکز نمایید و انگشتان پاها را منقبض و سپس آنها را شل کنید. حال احساس گرمی و راحتی می‌کنید. همین کار را برای عضلات ساق پا انجام دهید تا ساقها نیز گرم و راحت‌تر شود. سپس رانها، لگن، شکم، سینه، گردن، انگشتان دستها، ساعد، بازو و سپس برای عضلات صورت انجام دهید و سرانجام در آخر تمرینات، احساس می‌کنید خستگی و فشار از تمام بدنتان دفع شده است.

حالا به صفحه‌ایی زیبا و آرام و دوست داشتنی از قبیل ساحل یک رودخانه زیبا یا مهتابی دل‌انگیز فکر کنید و به خواب بروید. گفتنی آنکه، پوشیدن لباسهای آبی یا نارنجی و پرتوی نور این دو رنگ در خانه سبب آرامش شما خواهد شد.