آشنایی با سازمان جهانی حفاظت از منابع طبیعی

سازمان جهانی حفاظت از منابع طبیعی یکی از بزرگترین و مهمترین شبکه‌‌های حفاظت از محیط‌زیست جهانی است.
این سازمان اتحادی است متشکل از ۸۳ کشور، ۱۱۰ آژانس دولتی، بیش از ۸۰۰ تشکل …

سازمان جهانی حفاظت از منابع طبیعی یکی از بزرگترین و مهمترین شبکه‌‌های حفاظت از محیط‌زیست جهانی است.

این سازمان اتحادی است متشکل از ۸۳ کشور، ۱۱۰ آژانس دولتی، بیش از ۸۰۰ تشکل غیر‌دولتی و ۱۰هزار دانشمند و کارشناس از ۱۸۱ کشور که به صورت مشارکت جهانی فعالیت می‌کنند.

ماموریت اصلی این سازمان جهانی تحت تاثیر قرار دادن، تشویق و ترغیب جوامع دنیا است تا علاوه بر حفظ تنوع زیستی، روند استفاده از منابع طبیعی را بر اساس معیارهای اکولوژیک متعادل کند.

سازمان جهانی حفاظت از منابع طبیعی بر پایه یک سازمان چند فرهنگی و چند زبانی بنا شده است. این سازمان ۱۱۰۰ ستاد در ۴۰ کشور دنیا دارد و دفتر مرکزی این سازمان در کشور سوییس است.

نام کامل این سازمان" The International Union for the Conservation of Nature and Natural Resources" است اما بسیاری از سال ۱۹۹۰ به آن " سازمان جهانی حفاظت از محیط زیست"”IUCN” گفته‌اند.

این سازمان در سال ۱۹۴۸ با عنوان اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت “IUPN” به دنبال کنفرانس بین‌المللی در فرانسه بوجود آمد اما در سال ۱۹۵۶ به نام سازمان جهانی حفاظت از محیط زیست تغییر نام داد.

تا هنگامی که ایده حفاظت از محیط زیست در دهه‌های گذشته با سعی و کوشش و در جهت حفظ منافع سیاسی انجام می‌شد، ملت‌ها تمایل کمتری برای همکاری با این سازمان داشتند.

حدود ۱۶ هزار گونه از حیوانات و گیاهان در خطر انقراض‌اند و بسیاری از اکو‌سیستم‌ها، تالاب‌ها، جنگل‌ها در حال انحطاط و تخریب هستند در حالی که ما می‌دانیم اکو‌سیستم‌های طبیعی منابعی با ارزش در اختیار انسان قرار می‌دهند.

مهمترین کارکردهای اکوسیستم کمک به کاهش فقر و افزایش فرصت‌های توسعه اقتصادی برای جوامع است. گسترش این تفکر نیازمند یکپارچگی در تصمیم‌ها و عملکرد‌های منطقه‌ای، ملی و بین‌المللی سیاستگذارها در همه رده‌ها و همچنین در رهبران اقتصادی است.

سازمان جهانی حفاظت از منابع طبیعی (IUCN) به دنبال افزایش درک علمی فرصت‌هایی است که طبیعت در اختیار انسان قرار می‌دهد. اما این سازمان جهانی می‌داند این درک تنها از طریق راه‌های عملی چون همراهی دانشمندان، سیاستگزاران، رهبران اقتصادی و NGها و تغییر ارزش‌های جهانی و نحوه استفاده از منابع طبیعی تحقق خواهد یافت.

این سازمان از طریق حمایت و توسعه علوم جدید حفظ محیط زیست، استفاده این علوم در پروژه‌های بین‌المللی و برقراری ارتباط بین نتایج بدست آمده در تحقیق‌ها با سیاست‌های منطقه‌ای، ملی و بین‌المللی از طریق گفت‌وگوی بین دولت‌ها و جوامع شهری و بخش خصوصی به دنبال حفظ محیط زیست است.

اولویت برنامه فعلی سازمان جهانی حفاظت از محیط زیست (۲۰۰۸-۲۰۰۵) بازشناسی راه‌های امرار معاش -به خصوص برای فقرا- از طریق مدیریت پایدار منابع طبیعی است.

این سازمان در پروژه‌هایش، مفهوم مدیریت اکوسیستم جهت حفظ تنوع زیستی و معیشت پایدار وابسته به منابع طبیعی مستقیم را به کار می‌برد و سازمان تلاش می‌کند تا اکوسیستم‌ها را مدیریت و بازسازی کند و همچنین نحوه زندگی اجتماعی و اقتصادی مردم را بهبود بخشد.

این سازمان به عنوان بزرگترین شبکه دانش زیست محیطی تا کنون به ۷۵ کشور برای حفظ منابع طبیعی و تدوین استراتژی‌های تنوع زیست محیطی کمک کرده‌است.

از دیگر اقدامات سارمان جهانی حفاظت از محیط زیست می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

دیده‌بانی گونه‌های گیاهی و جانوری کشورهای جهان برای قرار دادن در فهرست قرمز سازمان جهانی حفاظت از محیط زیست (IUCN Red List)

همکاری و حمایت ارزیابی اکوسیستم هزاره [مفاهیم:

اهداف توسعه هزاره چیست؟]

تشکیل جلسات و همایش‌های بین‌المللی برای اتفاقات زیست محیطی به مانند کنگره پارک جهانی در سال ۲۰۰۳

انتشار دستاورد‌های علمی سازمان و کارشناسان در زمینه محیط زیست در سراسر جهان

ارائه توصیه‌ و پشتیبانی فنی دولت‌ها، سازمان‌ها و کمیسیون‌های بین‌المللی و دیگر گرو‌های سیاسی مانند G۸ و G۷۷.

ارزیابی و معرفی تمامی سایت‌های فعال در زمینه میراث طبیعی جهان.

همکاری فنی برای ایجاد تنوع زیستی و برنامه عمل کشور‌ها

آماده سازی زمینه‌های حمایت کشورها در زمینه قوانین حمایت از محیط زیست و تدوین استراتژی‌های مدیریت منابع طبیعی

عضویت ایران در IUCN:

۱) هیات وزیران در جلسه مورخ ۴ اسفند ۱۳۵۲، بنا به پیشنهاد شماره ۱۸/ ۷۵۸۸، مورخ ۳ آذر ۵۲ وزارت امور خارجه اجازه داد اقدام‌‌های لازم از طرف وزارت امور خارجه برای عضویت ایران در سازمان بین‌المللی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی به عمل آید.

۲) پس از یک دوره تعلیق چند ساله، ادامه عضویت ایران در اتحادیه مذکور در تاریخ ۳ آذر ۱۳۷۰ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید.

زهرا رفیعی