آفتاب سوزان و خطر سوختگی

هر ساله بسیاری از افراد در نتیجه قرار گرفتن در معرض نور شدید خورشید جان می‌دهند و میلیون‌ها نفر دچار آفتاب‌سوختگی می‌شوند. آفتاب ‌سوختگی برخلاف سوختگی حرارتی فورا نمود بیرونی …

هر ساله بسیاری از افراد در نتیجه قرار گرفتن در معرض نور شدید خورشید جان می‌دهند و میلیون‌ها نفر دچار آفتاب‌سوختگی می‌شوند. آفتاب ‌سوختگی برخلاف سوختگی حرارتی فورا نمود بیرونی پیدا نمی‌‌کند، بنابراین هنگامی که دردناکی و قرمزی پوست شروع می‌شود، آسیب پوستی از قبل رخ داده است.

آفتاب سوختگی نوعی التهاب پوستی است که خارجی‌ترین لایه پوست را درگیر می‌کند و بر اثر قرار گرفتن در معرض تابش مستقیم نور خورشید یا سایر منابع اشعه ماورای بنفش رخ می‌دهد و اغلب موجب سوختگی‌های درجه ۳ می‌شود.

قرمزی‌، تورم‌، درد و گاهی‌ تاول‌ زدن‌ پوست‌، تب‌، تهوع‌ و استفراغ‌، دلیریوم (یک وضعیت ناگهانی از گیجی و پریشانی) و تیره‌ شدن‌ یا ورآمدن‌ پوست‌ پس‌ از بهبود‌، بسته‌ به شدت‌ سوختگی‌ از علائم آفتاب سوختگی است.

عوامل تشدید‌کننده

آفتاب سوختگی، اغلب افرادی که به ساحل می‌روند، ماهیگیران، باغبانان یا هر کسی که در محیط بیرون و سر باز کار می‌کند را درگیر می‌کند.

عوامل‌ ژنتیک‌ بویژه‌ پوست‌ روشن‌، استفاده از روش‌های برنزه ‌کردن، استفاده‌ از داروها از جمله‌ داروهای‌ گوگرددار، تتراسایکلین‌ها، آموکسی‌سیلین یا قرص‌ ضد بارداری‌ خوراکی‌، عفونت‌ زمینه‌ای‌، اختلالات‌ متابولیک‌ مثل‌ دیابت‌ شیرین‌ یا بیماری‌ تیرویید، مواجهه‌ با منابع‌ صنعتی‌ نور مثل‌ قوس‌ جوشکاری و... از عوامل تشدیدکننده آفتاب سوختگی هستند.

عوارض‌ احتمالی‌

یک بار آفتاب سوختگی همراه با تاول زدن پوست احتمال سرطان سلول‌های رنگی پوست را ۲ برابر می‌کند. تماس مزمن و طولانی مدت با نور آفتاب و سایر منابع نور ماورای بنفش موجب ایجاد پیری پوست می‌شود که علائم آن شامل شلی پوست، چین و چروک و از دست‌ رفتن‌ خاصیت‌ الاستیکی‌ پوست‌ و سرطان‌های پوستی می‌شود. اگر پس‌ از آفتاب‌ سوختگی‌ موارد تب‌ ۳‌/‌۳۸ درجه‌ سانتی‌گراد یا بیشتر، استفراغ‌ یا اسهال‌ و درد و تبی‌ که‌ بیش‌ از ۴۸ ساعت‌ طول‌ کشیده‌ باشد، پیش‌ بیاید، بیمار باید به پزشک مراجعه کنید.

پیشگیری

اگر اصرار بر آفتاب‌ گرفتن‌ دارید، مواجهه‌ خود را با آفتاب‌ در روز اول‌ به‌ ۱۰ ـ‌۵ دقیقه‌ در هر طرف‌ بدن‌ محدود کنید و هر روز ۵ دقیقه‌ به‌ این‌ زمان‌ اضافه‌ کنید. قرار نگرفتن در معرض آفتاب در ساعات اوج پراکنش اشعه فرابنفش (۱۰ صبح تا ۳ بعدازظهر) خصوصا در نوزادان و کودکان که نسبت به بزرگسالان پوست حساس‌تری دارند، استفاده از کرم‌های ضدآفتاب، لباس‌های پوشاننده و عینک‌های آفتابی ضد اشعه ماورای بنفش، همگی برای پیشگیری از قرار گرفتن در برابر نور مستقیم خورشید توصیه می‌شوند.

درمان‌

بهبود خود به‌ خود در عرض‌ ۳ روز تا ۳ هفته‌ بستگی‌ به‌شدت‌ آفتاب‌ سوختگی دارد، اما برای تسکین درد می‌توانید دوش یا حمام آب سرد بگیرید و یا پارچه مرطوب و سرد روی سوختگی قرار دهید، اگر تاول پوستی به وجود آمده است، پانسمان خشک ممکن است از عفونت جلوگیری کند، اگر پوستتان تاول نزده است از کرم‌های مرطوب‌کننده برای تسکین ناراحتی استفاده کنید، برای‌ تسکین‌ درد و کاهش‌ تب‌ از داروهای‌ مسکن بدون‌ نیاز به‌ نسخه‌ استفاده‌ کنید و یادتان باشد داروهای‌ ضد سوختگی‌ بدون‌ نیاز به‌ نسخه‌ که‌ محتوی‌ بی‌حس‌کننده‌های‌ موضعی‌ باشند، مثل‌ بنزوکائین یا لیدوکائین، ممکن‌ است‌ مفید باشند، ولی‌ در برخی‌ از افراد واکنش‌های آلرژیک‌ ایجاد می‌کنند. پس قبل از مصرف هر نوع دارویی با پزشک مشورت کنید.

سعید کریمی