۱ اکتبر ۱۹۴۹ ـ تاسیس جمهوری توده ای چین

اول اکتبر سال ۱۹۴۹مائو تسه تنگ (دونگ) در میدان «صلح آسمانی» در پکن (بی ژینگ) در برابر صدها هزار چینی تاسیس جمهوری توده ای چین را اعلام داشت که امروز از نظر جمعیت ربع جهان، از لحاظ …

اول اکتبر سال ۱۹۴۹مائو تسه تنگ (دونگ) در میدان «صلح آسمانی» در پکن (بی ژینگ) در برابر صدها هزار چینی تاسیس جمهوری توده ای چین را اعلام داشت که امروز از نظر جمعیت ربع جهان، از لحاظ نیروی نظامی سوم، از جهت اقتصاد در مرز سوم و ظرفیت صنعتی پنجم است و پیش بینی شده است که در پایان دهه دوم قرن جاری (حد اکثر ۱۲ سال دیگر) از همه لحاظ ابر قدرت بدون چون و چرای کره زمین خواهد بود. نظام چین، نوعی سوسیالیستی ملی است که قانون سال ۱۹۸۲ آن را انعطاف پذیر ساخته است.

مائو در نطق اول اکتبر ۱۹۴۹ خود که از روی نوشته می خواند گفته بود: این دولت آماده است با همه دولتهایی که تمامیت، حاکمیت و حقوق چین را بپذیرند و اصل احترام متقابل و رفتار برابر در مناسبات را قبول کنند؛ روابط دیپلماتیک برقرار سازد. وی افزوده بود که گام بعدی تلاش برای به دست آوردن کرسی چین در شورای امنیت سازمان ملل خواهد بود. وی تاکید کرده بود که نظام اجتماعی ـ اقتصادی چین را با توجه به فرهنگ چینیان بر پایه مارکسیسم بنا خواهد نهاد و ....

مائو که روز پیش از این به عنوان «چرمن» جمهوری توده ای چین تعیین شده بود، پیش از ایراد این نطق، "چو ئن لای" همرزم دیرین خودرا به سمت نخست وزیر چین منصوب کرده بود. ساختار حکومتی و تشکیلات دولتی چین و شرح وظایف آنها یک هفته پیش از اول اکتبر تنظیم و حکومت به حزب کمونیست منتقل شده بود.

شوروی (دولت مسکو) نخستین دولتی بود که نظام تازه چین را برسمیت شناخت که بعدا باهم قرارداد دوستی امضاء کردند.

چین تا سال ۱۹۱۱ پادشاهی بود که با انقلاب دکتر "سون یات سن" جمهوری شده بود. چینی ها کشور خود را ژونگوئو (Zhongguo ) می خوانند. ایرانیان از اواخر قرن دوم پیش از میلاد (دوران اشکانیان که از خراسان بزرگتر برخاسته بودند) این کشور را به خاطر خاندان سلطنتی اش (Qin) که تلفظش "چین = شین" است کشور «چین» خوانده اند که این اسم از طریق ایران (کشور پارسیان) به روم منتقل و جهانگیر شده است.

شش سال پس از فوت مائو، دولت وقت چین با هدف پیشرفت در امور اقتصادی و ورود به صحنه رقابت های بازرگانی بین المللی با تصویب یک قانون، اقتصاد سوسیالیستی این کشور را به صورت انعطاف پذیر درآورد و برخی از روش های اقتصاد کاپیتالیستی از جمله اخراج کارگران زائد و غیر مفید را پذیرفت.

در همان روز اعلام تاسیس جمهوری توده ای چین، در تایپه (تایوان) هم چیانکایشک و فراریان دیگر از خاک اصلی، بر این جزیره نام «جمهوری چین» گذاردند. دولت چین همچنان به تایوان به چشم یک جزیره یاغی خود می نگرد، ولی هنوز راه مسالمت آمیز را برای بازگرداندن آن به خاک اصلی از دست نداده و چندی قبل پیشنهاد کرده است که اگر از یاغی گری دست بردارد آماده است که تا مدتی معین (فرمول هنگ کنگ) در آنجا جاری و نظام اقتصادی آن (کاپیتالیستی) را تحمل کند.

در یکم اکتبر ۱۹۹۳ در واشنگتن اسنادی از طبقه بندی خارج شد که نشان می دهد در سالهای ۱۹۵۳ و ۱۹۵۴ مقامات وقت دولت آمریکا جدا به فکر بمباران اتمی چین برآمده بودند تا به قول خودشان اژدها را پیش از آن که کاملا از خواب بیدار شود نابود سازند.

دولت آمریکا در پی دیدار نیکسون رئیس جمهوری وقت از پکن در سال ۱۹۷۲ و دیدار با مائو و اعلام این که در جهان تنها یک چین وجود دارد با پکن روابط سیاسی بر قرار کرد و طولی نکشید که چین در صدور کالا به آمریکا، در موارد متعدد، جای ژاپن را گرفت.