آثار مثبت نگری

▪ پرسش:
خوش بینی و مثبت نگری چه آثار و فوایدی در زندگی فردی و اجتماعی انسان دارد؟
ـ پاسخ:
یکی از آفات جوامع انسانی، وجود بدبینی و نگاه بدبینانه آحاد جامعه نسبت به یکدیگر است که …

پرسش:

خوش بینی و مثبت نگری چه آثار و فوایدی در زندگی فردی و اجتماعی انسان دارد؟

ـ پاسخ:

یکی از آفات جوامع انسانی، وجود بدبینی و نگاه بدبینانه آحاد جامعه نسبت به یکدیگر است که موجب سلب اعتماد و از هم گسیختن وحدت و انسجام ملی می گردد. بنابراین باید رویکرد خوش بینانه و مثبت نگری را در جامعه تقویت کرد و از آثار و کارکرد آن استفاده نمود.

آثار مثبت نگری

خوش بینی و مثبت اندیشی آثار و پی آمدهای فراوانی دارد که مهم ترین آنها عبارت اند از:

۱) امنیت فکری: یکی از عوامل اضطراب و ناآرامی، بدبینی است، اما با خوش بینی و اعتمادورزی، ترس درونی زایل می گردد و آرامش جایگزین آن می شود. امام علی

علیه السلام می فرماید:

حسن الظن راحه القلب و سلامه الدین؛ (غررالحکم و دررالکلم، ج۵، ص۲۴۴)

خوش بینی، مایه آرامش قلب و سلامت دین است.

۲) غم زدایی: یکی از آثار سازنده مثبت اندیشی، زدودن غبار غم و اندوه از صفحه دل است. امام علی علیه السلام می فرماید:

حسن الظن یخفف الهم؛

(همان ج۳ ص ۵۸۳)

خوش بینی، اندوه را سبک می کند.

۳) محبت زایی: مثبت نگری، در ایجاد محبت نقش اساسی دارد. امام علی

علیه السلام می فرماید:

من حسن ظنه بالناس حاز منهم المحبه ؛ (غررالحکم و دررالکلم، ج۵، ص۹۷۳)

کسی که به مردم خوش گمان باشد، محبت آنها را به سوی خود جلب خواهد کرد.

۴) پیش گیری از گناه: بدبینی، هم خود گناه است و هم عامل بعضی از گناهان، مانند: غیبت، تهمت، تجسس و... می باشد؛ اما خوش بینی مصونیت از گناه ایجاد می کند. امام علی علیه السلام می فرماید:

حسن الظن ینجی من تقلد الاثم؛

(همان، ج۳، ص۰۹۳)

خوش گمانی، پیرو گناه را نجات می بخشد.

۵) سلامت روان: اگر افراد در برخوردهای خود خوش بین باشند، گفتار و رفتار دیگران را خوب تفسیر می کنند و کمتر دچار سوء تفاهم هایی می گردند که زمینه را برای بروز درگیری و تنش فراهم می نمایند. در فضای بدگمانی، رفتارها و گفتارها به گونه ای خاص تفسیر می شوند؛ مثلا احترام گزاردن به دیگران به چاپلوسی و تملق ، سکوت به

مخفی کاری، حرف زدن ملایم به بی اعتنایی و سردی، قاطعیت به استبداد، صراحت به پررویی، صداقت به ساده لوحی و صمیمیت به خود شیرینی تفسیر می شود.

۶) شادی و نشاط: اگر بپذیریم آن چه مایه خوش بختی و شادی انسان می شود درون اوست، نه عوامل بیرونی، ارتباط بین نگرش خوش بینانه و شادکامی، روشن می گردد. روان شناسان، شادی را احساس مثبتی می دانند که از حس ارضا و پیروزی به دست آمده است. (ابوالفضل طریقه دار، شرع و شادی، ص۴۲)

۷) شکیبایی: به نظر روان شناسان، هر اندازه والانس های مثبت قوی باشد تحمل شداید و ناکامی آسان تر می گردد. اشیاء و امور یا موقعیت هایی که جنبه داعیه دارند، دارای والانس مثبت و اشیاء و اموری که دفع کننده اند، والانس منفی دارند. (اصول روان شناسی، ترجمه ساعتچی، ج۱ ص ۹۵۴)