تحریم ایران سیاستی از پیش باخته

سیاست اعمال تحریم علیه ایران یك سیاست پیش باخته است حتی در صورت تصویب چنین تحریم هایی از سوی سازمان ملل, احتمال زانو زدن ایران در برابر این تحریم ها ناچیز است و از سوی دیگر, شرایط فعلی جامعه جهانی اجماع و پذیرش چنین تحریمی علیه ایران را ناچیز می سازد

سیاست اعمال تحریم علیه ایران یك سیاست پیش باخته است. حتی در صورت تصویب چنین تحریم هایی از سوی سازمان ملل، احتمال زانو زدن ایران در برابر این تحریم ها ناچیز است و از سوی دیگر، شرایط فعلی جامعه جهانی اجماع و پذیرش چنین تحریمی علیه ایران را ناچیز می سازد.

گرچه برای جهان غرب ثابت شده است كه تحریم ایران همواره با نتیجه عكس همراه بوده، اما تدابیر لازم برای مقابله با هرگونه تحریم های احتمالی علیه اقتصاد ایران اتخاذ شده است و ایران در این زمینه هیچگونه نگرانی عمده ندارد.

یك مقام آگاه كشورمان ضمن بیان این مطلب افزود: در حالی كه برخی كشورهای غربی و آمریكا مسئله تحریم احتمالی اقتصاد ایران را در قبال موضوع هسته ای كشورمان مطرح كرده اند، ایران نیز تدابیر جدیدی در شرایط اضطرار را اتخاذ كرده است.

این مقام مطلع افزود: یكی از دستگاه های ذیربط در این خصوص جلسه ای تشكیل و تصمیمات مهمی نیز برای مقابله با تحریم احتمالی اقتصاد ایران در بخش های مختلف از جمله انرژی، صنعت و كشاورزی گرفته شده است.

وی گرچه تایید كرد كه ایران در صورت اعمال تحریم متوجه زحمات و خسارت هایی خواهد شد، اما افزود: اكنون نتیجه محاسبات و گزارشات دستگاه های اطلاعاتی و موسسه های مطالعات اقتصادی در سطح جهان ثابت كرده است كه خسارت ایران اندك ولی خسارتی كه جهان صنعتی و در حال توسعه از تحریم ایران متحمل می شود بسیار سنگین خواهد بود و اتفاقا هر چه در رده بندی كشورهای صنعتی بالا برویم آنها به مراتب هزینه های بدون جایگزین و هنگفتی را متحمل می شوند.

البته آغاز تدوین بودجه سایه در سازمان مدیریت و برنامه ریزی را می توان با مشخص شدن فرضیات حدود تحریم احتمالی ایران همچون میزان واردات و درآمدهای كشور از جمله نفت توسط دستگاه های مسئول آغاز كرد.

سال ۳۸۳۱نیز با توجه به مسائل هسته ای كشور، دستور تدوین بودجه سایه برای تحریم های احتمالی ایران صادر شد و سازمان مدیریت و برنامه ریزی نیز محاسباتی در این خصوص انجام داد، بدین ترتیب مقدمات تدوین بودجه سایه در شرایط فعلی وجود دارد.

در همین حال، یك نماینده كنگره آمریكا، وابستگی فراوان ایران به واردات بنزین را تنها نقطه ضعف اقتصادی ایران دانست كه آمریكا می تواند از آن به عنوان اهرم موثر فشار علیه ایران استفاده نماید.

«استیو اسرائیل» عضو كنگره آمریكا در مقاله ای كه شنبه در پایگاه خبری «نیوزدی» منتشر كرد با بررسی راهكارهای مختلف تحت فشار قرار دادن ایران برای كنار گذاشتن فعالیت های هسته ای، تنها نقطه ضعف بزرگ اقتصادی ایران را كه آمریكا می تواند از آن به عنوان اهرم فشار استفاده كند، وابستگی شدید ایران به واردات بنزین اعلام كرد.

«اسرائیل» كه عضو كمیته خدمات تسلیحاتی كنگره آمریكا است گزینه حمله همه جانبه نظامی علیه ایران را بعید می داند زیرا تجربه عراق نوید دهنده عواقب ناگوار جنگ برای آمریكا است. از سوی دیگر، ایران سه برابر عراق جمعیت دارد، چهار برابر مساحت دارد، و پنج برابر مخاطره آمیزتر است. وی می افزاید، آنچه كه جنگ در عراق به ما نشان داد این است كه هر چند آغاز جنگ آسان به نظر می رسد، اما تداوم آن بسیار دشوار و غیرقابل پیش بینی است.

وی با رد طرح آزاد گذاشتن ایران در توسعه انرژی هسته ای در چارچوب مقررات بین المللی و نظارت بازرسان آژانس بین المللی انرژی، می نویسد: در صورتی كه ایران امكان توسعه انرژی هسته ای را پیدا كند، كشورهای همسایه آن همچون مصر، عربستان و سوریه نیز به تدریج خود را در دستیابی به انرژی هسته ای محق می دانند.

استیو اسرائیل گزینه حمله هوایی و موشكی به سایت های هسته ای یاران را نیز به علت پراكنده و زیرزمینی بودن آنها غیرممكن می داند، بعلاوه اینكه «ایران برای تلافی می تواند از موشك های با برد هزار و ۲۰۰مایلی خود استفاده نماید.»

این نماینده كنگره آمریكا هر گونه اقدام برای تغییر حكومت در ایران را نیز به علت نفوذ این كشور در بازار نفت، رد كرده و معتقد است: ایران قدرت بستن شریان حیاتی نفت جهان یعنی تنگه هرمز را دارد كه این امر موجب افزایش شدید قیمت نفت و تشدید كسری بودجه آمریكا خواهد شد.

وی در پایان تنها نقطه ضعف اقتصادی ایران را در شرایط حاضر وابستگی فراوان این كشور به واردات بنزین می داند. به نظر من ایران با اینكه چهارمین تولیدكننده نفت جهان است اما ۴۰درصد بنزین مصرفی خود را وارد می كند. از سوی دیگر، مردم ایران شدیداً به قیمت بنزین حساس هستند و اقتصاد بی ثبات ایران با افزایش قیمت بنزین با رشد شدید نرخ تورم مواجه خواهد شد.

●كنار رفتن دلار از مبادلات نفتی

از سوی دیگر مركز تحقیقات استراتژیك آكسفورد هم در تحلیلی از تحریم احتمالی علیه ایران اعلام كرد: تحریم نفتی ایران موجب كنار رفتن دلار از مبادلات نفتی، كاهش ارزش دلار و افزایش كسری بودجه آمریكا خواهد شد.

مركز تحقیقات استراتژیك آكسفورد كه منعكس كننده نظرات بیش از یكهزار كارشناس و استاد دانشگاه آكسفورد و دیگر دانشگاه ها و مؤسسات تحقیقاتی معتبر جهان است، در گزارشی به بررسی ابعاد تحریم اقتصاد احتمالی ایران پرداخته است.

براساس این گزارش، آمریكا و اروپا به دنبال اعمال تحریم های اقتصادی علیه ایران به منظور تحت فشار قرار دادن این كشور برای كنار گذاشتن برنامه هسته ای آن هستند. در حالی كه مخالفت روسیه و چین با اعمال تحریم اقتصادی و در تنگنا قراردادن ایران موجب كند شدن شدید روند بررسی پرونده ایران شده است، هرگونه تحریم علیه ایران تأثیر بسیار ناگواری بر بازارهای نفت خواهد داشت.

مؤسسه آكسفورد در ادامه این گزارش به بررسی ابعاد مختلف تحریم اقتصادی ایران پرداخته است و تحریم های ممكن علیه ایران را این گونه تقسیم بندی می كند:

●تحریم صادرات بنزین:

در حالی دولت مجدانه در پی كاهش مصرف بنزین است كه ایران ۴۰درصد بنزین مصرفی خود را وارد می كند. قطع واردات بنزین موجب دشواری های اقتصادی در كوتاه مدت خواهد شد. با این حال، تهران می تواند قیمت های سوخت را شدیداً افزایش دهد كه این امر كاهش فراوان مصرف را به دنبال خواهد داشت. بعلاوه، تضمینی وجود ندارد كه تحریم صادرات بنزین به ایران كه عمدتاً از كشورهای همسایه است، در عمل رنگ واقعیت به خود بگیرد.

●تحریم خدمات نفتی:

محدود ساختن دسترسی ایران به شركت های خدمات نفتی و فناوری های نفت و پتروشیمی می تواند نتایجی برای آمریكا به دنبال داشته باشد. اما واقعیت این است كه اكثر شركت های نفت و گاز جهان به آمریكا تعلق دارند و ایران سال ها است كه مورد تحریم این شركت ها است، بنابراین از این لحاظ، ایران خللی را احساس نخواهد كرد. اما در صورتی كه اروپایی ها نیز در تحریم خدمات نفتی ایران مشاركت كنند، كار ایران دشوار خواهد شد، چرا كه در شرایط كنونی ایران فناوری مورد نیاز نفت و گاز خود را از اروپا وارد می كند.

موسسه تحقیقات استراتژیك آكسفورد نهایتا تحریم خدمات نفتی علیه ایران را نیز ناكام می داند زیرا ایران، چین و هند را از دست نخواهد داد و این دو كشور با توجه به نیاز انرژی به ایران چندان ازتحریم ایران متابعت نخواهند كرد.

●قطع سرمایه گذاری مستقیم خارجی:

یكی از راهكارهای آمریكا اعمال ممنوعیت سرمایه گذاری مستقیم خارجی در ایران است. آكسفورد تحریم سرمایه گذاری مستقیم خارجی در ایران از سوی آمریكا را «از پیش باخته» می داند زیرا بخش قابل توجه سرمایه گذاری های صورت گرفته در ایران توسط كشورهای آسیایی عمدتا واردكننده نفت ایران انجام می گیرد. این گزارش می افزاید، اثربخشی هرگونه تحریم علیه ایران به محاسبات كشورهای آسیایی و ترجیحات آنها نسبت به وابستگی به انرژی ایران و یا داشتن روابط مناسب با آمریكا بستگی دارد.

موسسه تحقیقات استراتژیك آكسفورد در ادامه این گزارش برگ های برنده ایران در مناقشه هسته ای و اعمال تحریم های اقتصادی را قدرت انحصاری ایران در تنگه هرمز، تغییر مبادلات ارزی از دلار به یورو، تاثیر ایران در بازار نفت و احتمال صعود شدید بهای نفت می داند.

منبع: روزنامه كیهان

---