یک فضیلت و این همه زیبایی

معمولاً همه می گویند حرف زدن آسان و عمل کردن مشکل است, امّا اگر دقت کنیم, حرف زدن هم به این آسانی نیست که ما فکر می کنیم, ولی چون برای ما به صورت عادتی درآمده, بسیار ساده و سهل جلوه می کند

معمولاً همه می‌گویند حرف زدن آسان و عمل کردن مشکل است، امّا اگر دقت کنیم، حرف زدن هم به این آسانی نیست که ما فکر می‌کنیم، ولی چون برای ما به صورت عادتی درآمده، بسیار ساده و سهل جلوه می‌کند؛ به‌عنوان مثال اینکه انسان بر زبان جاری کند که شخص صادقی است کفایت نمی‌کند، بلکه داشتن زندگی‌ای به شیوه‌ای اصیل و بر پایه راستی را هم شامل می‌گردد. منظور از صداقت داشتن و درستکاری چیزی بیش از گفتن حقیقت به دیگران است، منظور از آن نشان دادن خود حقیقی، مقاصد و تعهدات انسان به خود و دیگران به شیوه‌ای بی‌ریا و خالصانه است و این هم حرف و هم عمل انسان را توأم با هم فرا می‌گیرد. راستگویی از چنان جایگاهی برخوردار است که پیاده کردن آن در زندگی چنان مزیت‌هایی برای انسان دارد که آدمی‌را به آن وا می‌دارد. در اینجا برآنیم که چند پیامد این فضیلت را بیان نماییم.

● برطرف شدن اندوه‌

وجود صداقت در زندگی، اندیشه، گفتار و کردار انسان‌ها، مبنای سامان‌یافتن امور، برطرف شدن اندوه‌ها و شداید می‌شود. امام علی (علیه‌السلام) در این زمینه می‌فرماید:«وَ لَوْ أَنَّ النَّاسَ حِینَ تَنْزِلُ بِهِمُ النِّقَمُ وَ تَزُولُ عَنْهُمُ النِّعَمُ فَزِعُوا إِلَی رَبِّهِمْ بِصِدْقٍ مِنْ نِیَّاتِهِمْ وَ وَلَهٍ مِنْ قُلُوبِهِمْ لَرَدَّ عَلَیْهِمْ کُلَّ شَارِدٍ وَ أَصْلَحَ لَهُمْ کُلَّ فَاسِد.» اگر مردم هنگامی که بلا بر آنان فرود آید، و نعمت ایشان راه زوال پیماید، فریاد خواهند از پروردگار، با نیت درست و دلهایی از اندوه و بیم سرشار هر رمیده را به آنان بازگرداند، و هر فاسد را اصلاح و بساز. ابن میثم در شرح سخن امام آورده است: «این سخنان گویای این است که با نیّت راست و قلب مشتاق به خدا پناه بردن، و از هر چه جز اوست گسستن، انسان را آماده می‏کند که خداوند خواستهای او را بر آورد، خواه این که مطلوب او برگشت نعمت از دست رفته یا درخواست نعمتهایی تازه باشد یا خواهان این باشد که سختی و بدبختی از او دور شود یا بخواهد اینها بر دشمنش فرود آید، مراد از ردّ شارد برگشت نعمت از دست رفته، و منظور از اصلاح فاسد، به صلاح آوردن سایر احوال است».

● گشایش امور

راست‌کرداری و راست‌گفتاری اساس و پایه تحول و اصلاح گرفتاری‌ها و مشکلات انسان است. خداوند عنایت خاص و ویژه‌ای بر آنهایی دارد که مبنای امور زندگی‌شان را بر اصل راست گفتاری و راست کرداری بگذارند و پیامد این توانمندی در زندگی اساساً باب گشایش امداد‌های الهی است.امام علی (علیه السلام) رمز موفقیت مسلمانان در صدر اسلام را صداقتشان دانسته است.سنت الهی بر این است که هرکه صداقت را در تمامی‌اعمالش جلوه‌گر باشد خداوند یار و مددکارش بوده و همواره از تمامی‌نعمات برخوردار است، زیرا در جود و بخشش الهی هیچ بخل و تنگی نیست و از جانب ذات اقدس الهی مانعی وجود ندارد و بخشش و الطاف خدا هر انسان مستعد رحمتی را فرا می‌گیرد؛ انسان راستگو در مقابل مردم دارای اعتماد و محبت و احترام و ابهت خاصی است.امام علی (علیه السلام) در این زمینه می‌فرماید: «یَکْتَسِبُ‏ الصَّادِقُ بِصِدْقِهِ ثَلَاثاً حُسْنَ الثِّقَةِ بِهِ وَ الْمَحَبَّةَ لَهُ وَ الْمَهَابَةَ عَنْهُ.»مرد راست‌گفتار با راست گفتنش سه چیز را به دست می‌آورد، خوبی اعتماد مردم را بر او و محبت را برای خودش و نیز شکوه و گرفتن مردم را از وی.آنچه مایه بالندگی و موفقیت آدمی‌در زندگی این جهانی است صداقتی است که در شئون مختلف زندگی حاکم باشد و همین اسباب سعادت، سربلندی و سرافرازی اخروی است.

● کسب موفقیت

راستگویی بهترین وسیله برای هدایت انسان‌ها به سوی کامیابی و پیروزی است. امام علی (علیه السلام) می‌فرماید: «وعلیکم بالصدق فهو النجاه و المنجاه» از این روست که بهترین رسم در زندگی و زیباترین و نیکوترین شیوه حیات اجتماعی راستی و صداقت است. حضرت در جای دیگر در ارتباط صداقت انسان و کسب موفقیت وی می‌فرماید: لا یغلب من یحتجّ بالصّدق. شکست ناپذیر است کسی که با صدق و راستی به احتجاج کند. صداقت در زندگی از چنان ارزش والایی برخوردار است که از اوصاف شیعیان امام علی (علیه السلام) شمرده شده است.امام کاظم (علیه السلام) می‌فرماید: «إِنَّمَا شِیعَةُ عَلِیٍ‏ مَنْ صَدَّقَ قَوْلَهُ فِعْلُهُ» شیعه امام علی علیه السلام فقط کسی است که کردارش گفتارش را تصدیق کند.

فاطمه زین الدینی

منابع در دفتر روزنامه موجود است