پنجشنبه, ۲۷ دی, ۱۴۰۳ / 16 January, 2025
مجله ویستا

جایگاه بنگاههای کوچک و متوسط در کانادا


جایگاه بنگاههای کوچک و متوسط در کانادا

توفیق کانادا در توسعه بنگاههای کوچک و متوسط موردتوجه سایر کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه قرار گرفته است یک چهارم بنگاههای کوچک و متوسط کانادا در تولید کالا و بقیه در بخش خدمات فعال هستند

توفیق‌ کانادا در توسعه‌ بنگاههای‌ کوچک‌ و متوسط‌ موردتوجه‌ سایر کشورهای‌ توسعه‌یافته‌ و درحال‌ توسعه‌ قرار گرفته‌ است. یک‌ چهارم‌ بنگاههای‌ کوچک‌ و متوسط‌ کانادا در تولید کالا و بقیه‌ در بخش‌ خدمات‌ فعال‌ هستند. در سال‌ ۲۰۰۱ حدود پنج‌ میلیون‌ نفر معادل‌ ۴۷ درصد کل‌ نیروی‌ انسانی‌ شاغل‌ در بخش‌ خصوصی‌ کانادا در بنگاههای‌ با کمتر از ۱۰۰ نفر و ۶/۱ میلیون‌ نفر دیگر معادل‌ ۱۶ درصد برای‌ بنگاههای‌ متوسط‌ کار می‌کردند. شورای‌ تحقیقات‌ ملی‌ کانادا بازوی‌ موثر در توسعه‌ نوآوریهاست‌ و با انجام‌ تحقیقات‌ هدفمند و همکاری‌ با دانشگاهها به‌ تهیه‌ توصیه‌های‌ استراتژیک‌ مبادرت‌ می‌ورزد. سایت‌ اطلاعاتی‌ وزارت‌ صنایع‌ کانادا معتبرترین‌ منبع‌ کارآفرینان‌ و مدیران‌ بنگاههای‌ صنعتی‌ و خدماتی‌ است.

در هر فصل‌ در کانادا نمایشگاهی‌ برای‌ اطلاع‌رسانی‌ به‌ بنگاههای‌ کوچک‌ و متوسط‌ برپا می‌شود. شرکت‌ تیم‌ کانادا که‌ توسط‌ دولت‌ تاسیس‌ شده‌ است، نیاز شرکتهای‌ کانادایی‌ برای‌ ورود به‌ بازارهای‌ خارجی‌ را فراهم‌ می‌سازد.

‌توسعه‌ کسب‌وکار کوچک‌ و متوسط‌(SMEs) در کانادا همواره‌ محوریت‌ استراتژیک‌ خود را در برنامه‌های‌ کلان‌ توسعه‌ اقتصادی‌ دولت‌ کانادا داشته‌ است. این‌ اولویت‌ بویژه‌ در دهه‌ اخیر به‌ شکلی‌ نظام‌ یافته‌ در حوزه‌های‌ تحقیقاتی، آموزشی، سیاستگذاری‌ و اجرایی‌ موردتاکید دولت‌ فدرال‌ و مقامات‌ استانی‌ قرار گرفته‌ و در ایجاد و تقویت‌ موسسات، نهادها و برنامه‌های‌ حمایتی‌ تبلور یافته‌ است.

‌توفیق‌ برنامه‌ توسعه‌SMEs در کانادا مورد توجه‌ سایر کشورهای‌ توسعه‌ یافته‌ و درحال‌ توسعه‌ قرار گرفته‌ و بعضاً‌ دولت‌ کانادا برای‌ انتقال‌ این‌ تجربه‌ با کشورهای‌ درحال‌ توسعه‌ همکاری‌ دارد. به‌نظر می‌آید که‌ توسعه‌ کسب‌وکار کوچک‌ و متوسط‌ در کشور ما نیز به‌عنوان‌ راهکار اصلی‌ جهت‌ حل‌ مشکل‌ اشتغال‌ و درنهایت‌ ساماندهی‌ توسعه‌ اقتصادی‌ موردتاکید مسئولان‌ و برنامه‌ریزان‌ اقتصادی‌ قرار گرفته‌ و در این‌ رهگذر قطعاً‌ مطالعات‌ تطبیقی‌ و ارزیابی‌ تجربه‌ سایر کشورها باید مطمح‌ نظر باشد. نگارنده‌ توفیق‌ این‌ امر را داشته‌ است‌ که‌ در یک‌ سال‌ گذشته‌ تجربه‌ توسعه‌SMEs در کانادا را از نزدیک‌ مورد مطالعه‌ و ارزیابی‌ قرار داده‌ و در این‌ راستا مقاله‌ حاضر به‌ عنوان‌ چکیده‌ و مطلع‌ بحث‌ نگاشته‌ شده‌ است. خوشبختانه‌ سازمان‌ مدیریت‌ صنعتی‌ امر مطالعات‌ تطبیقی‌ در حوزه‌ توسعه‌SMEs را مورد توجه‌ قرار داده‌ و انشأا... در مراحل‌ بعدی، معرفی‌ کاملتر تجربه‌ SMEs در کانادا و نیز در کشورهای‌ دیگر را شاهد خواهیم‌ بود.

۱ - جایگاه‌SMEs در کانادا از نگاه‌ آمار

‌۱-۱ تعریف‌ «کوچک» و «متوسط»: راههای‌ مختلفی‌ برای‌ تعریف‌ اندازه‌ یک‌ بنگاه‌ و یا یک‌ کسب‌وکار وجود دارد: مقدار فروش‌ سالیانه‌ و یا درآمد خالص‌ و ناخالص‌ میزان‌ داراییها و یا تعداد کارکنان‌ ازجمله‌ معیارهای‌ متعارف‌ این‌ تعریف‌ هستند. وزارت‌ صنایع‌ کانادا(INDUSTRY CANADA) معیار تعداد کارکنان‌ را به‌ کار می‌گیرد و بر این‌ اساس:

- یک‌ بنگاه‌ تولید کالا با کمتر از یکصد نفر کوچک‌ تلقی‌ می‌شود، حال‌ آنکه‌ برای‌ بنگاههای‌ خدماتی‌ نقطه‌ تمایز کمتر از ۵۰ نفر است. بیشتر از معیار فوق‌ تا مرز ۵۰۰ نفر بنگاه‌ متوسط‌"MEDIUM" تلقی‌ شده‌ و عبارت‌SMALL AND MEDIUM ENTERPRISES به‌ کلیه‌ بنگاههای‌ مشمول‌ دو معیار مزبور اطلاق‌ می‌گردد.

‌ ‌۲-۱ جمعیت‌SMEs در کانادا: در دسامبر ۲۰۰۱، تعداد کسب‌وکارهای‌ ثبت‌ شده‌ و اعلام‌ شده‌ توسط‌ سازمان‌ آمار کانادا (STATISTICS CANADA) حدود ۲/۲ میلیون‌ بوده‌ است. حدود نیمی‌ از این‌ تعداد بنگاههایی‌ بوده‌اند که‌ دارای‌ حداقل‌ یک‌ حقوق‌بگیر رسمی‌ بوده‌ و تعداد کارکنان‌ بقیه‌ در چارچوب‌ آمار رسمی‌ قابل‌ ارائه‌ نبوده‌ و احتمالاً‌ آنها از کارگران‌ موقت‌ استفاده‌ کرده‌اند.‌ ‌از نظر توزیع‌ جغرافیایی، ۵۸ درصد بنگاهها در ایالتهای‌ اونتاریو(ONTARIO) و کبک‌۵۳ (QUBEC) درصد در ایالات‌ غربی‌ و ۶ درصد بقیه‌ در ایالات‌ شرقی‌ فعالیت‌ دارند. ‌از یک‌ میلیون‌ بنگاه‌ شناسایی‌ شده‌ دارای‌ حقوق‌بگیر، حدود ۳۰۰۰ یا ۳/۰ درصد دارای‌ بیش‌ از ۵۰۰ نفر، ۹۸ درصد دارای‌ زیر یکصدنفر، ۷۵ درصد زیر ۱۰ نفر و ۵۹ درصد دارای‌ یک‌ تا ۴ نفر کارمند بوده‌اند.

‌یک‌ چهارم‌ بنگاههای‌ کانادا در تولید کالا و بقیه‌ در بخش‌ خدمات‌ فعال‌ هستند. بنگاههای‌ تولیدی‌ دارای‌ زیر یکصد نفر دربرگیرنده‌ ۹۷ درصد کل‌ بنگاههای‌ تولیدی‌ و بنگاههای‌ ارائه‌دهنده‌ خدمات‌ دارای‌ نیروی‌ انسانی‌ کمتر از ۵۰ نفر ۹۵ درصد از کل‌ را تشکیل‌ می‌دهند.

‌۳-۱ میزان‌ ورودی‌ و خروجی‌:SMEs عمدتاً‌ در طول‌ دو دهه‌ ۱۹۸۰، سالیانه‌ حدود ۰۰۰ر۱۵۰ بنگاه‌ کوچک‌ و متوسط‌ جدید (با نیروی‌ انسانی‌ زیر ۵۰۰ نفر) وارد بازار شده‌ و درهمین‌ برهه، میزان‌ خروجی‌ این‌ بنگاهها از بازار ۰۰۰ر۱۲۰ تا ۰۰۰ر۱۴۰ بوده‌ است. این‌ میزان‌ خروجی‌ به‌تدریج‌ افزایش‌ یافته‌ است، به‌طوری‌ که‌ در مقطع‌ ۹۱-۱۹۹۰ از میزان‌ ورودی‌ فراتر رفته‌ است. پس‌ از رکود سالهای‌ اول‌ دهه‌ ۹۰ مجدداً‌ میزان‌ ورود از مرز ۰۰۰ر۱۵۰ بنگاه‌ در سال‌ گذشته‌ و به‌تدریج‌ آمار خروجی‌ از بازار تقلیل‌ یافت. در نگاه‌ کلی‌ در شرایط‌ توسعه‌ اقتصادی‌ میزان‌ ورود و تولد بنگاههای‌ جدید افزایش‌ یافته‌ و در شرایط‌ رکود پایین‌ می‌آید، حال‌ آنکه‌ آمار خروج‌ از بازار درجهت‌ عکس‌ وضعیت‌ اقتصادی‌ نوسان‌ دارد.

‌۴-۱ آمار ورشکستگی: تنها بخش‌ کوچکی‌ از بنگاههای‌ خروجی‌ از بازار، پرونده‌ ورشکستگی‌ تشکیل‌ می‌دهند. به‌طور متوسط‌ در طول‌ ۱۲ سال‌ گذشته‌ میزان‌ سالیانه‌ ورشکستگی‌ بنگاهها در کانادا حدود ۰۰۰ر۱۲ بنگاه‌ بوده‌ است. این‌ آمار از میزان‌ ۰۰۰ر۱۱ در سال‌ ۱۹۹۰ به‌ عدد ۰۰۰ر۱۴ در ۱۹۹۶ رسید و از آن‌ پس‌ به‌تدریج‌ روبه‌ کاهش‌ گذاشت‌ و به‌ سطح‌ ۰۰۰ر۱۱ در سال‌ ۲۰۰۱ رسید. در مورد طول‌ عمر یا میزان‌ بقاBUSINESS ) SURVIVAL) به‌طورکلی‌ می‌توان‌ گفت‌ که‌ احتمال‌ شکست‌ در سه‌ سال‌ اول‌ فعالیت‌ خصوصاً‌ برای‌ بنگاههای‌ خیلی‌کوچک‌ (MICRO BUSINESS) که‌ دارای‌ زیر ۵ نفر نیرو هستند بالاتر است.

‌۵-۱ میزان‌ اشتغال‌ در:SMEs در سال‌ ۲۰۰۱، حدود ۵ میلیون‌ نفر معادل‌ ۴۷ درصد کل‌ نیروی‌ انسانی‌ شاغل‌ در بخش‌ خصوصی‌ در بنگاههای‌ با کمتر از ۱۰۰ نفر شاغل‌ بوده‌ و ۶/۱ میلیون‌ دیگر معادل‌ ۱۶ درصد برای‌ بنگاههای‌ متوسط‌ (۴۹۹-۱۰۰ نفر) کار می‌کردند. درمجموع‌ بنگاههای‌ کوچک‌ و متوسط‌ کانادا ۶۲ درصد کل‌ شاغلان‌ در بخش‌ خصوصی‌ یعنی‌ ۶/۶ میلیون‌ نفر را در استخدام‌ داشتند. توزیع‌ اشتغال‌ برحسب‌ اندازه‌ بنگاه‌ در صنایع‌ مختلف‌ تفاوت‌ دارد. در ده‌ صنعت‌ که‌ بنگاههای‌ کوچک‌ نقش‌ فراگیرتری‌ دارند بیش‌ از نیمی‌ از نیروی‌ انسانی‌ شاغلند. مثلاً‌ سهم‌ بنگاههای‌ کوچک‌ (با زیر یکصد نفر) در کل‌ اشتغال‌ صنعت‌ ساخت‌ و ساز ۷۸ درصد، در صنعت‌ توزیع‌ عمده‌ ۵۵ درصد، در خرده‌فروشی‌ ۵۰ درصد، در صنایع‌ مربوط‌ به‌ جنگل‌ ۵۹ درصد، در بخش‌ معدن‌ ۲۶ درصد و در صنایع‌ تولیدی‌ ۳۷ درصد است. ازنظر کل‌ اشتغال‌ حاصله‌ در حوزه‌ بنگاههای‌ کوچک، بیش‌ از ۶۰ درصد متعلق‌ به‌ بخشهای‌ توزیع‌ کوچک‌ و توزیع‌ عمده، تولید صنعتی، ساخت‌ و ساز، و هتل‌داری‌ و غذا است.

‌۶-۱ اشتغالزایی: در دوره‌ ۲۰۰۰-۱۹۹۴، نسبت‌ سهم‌ تولید شغل‌ توسط‌ بنگاههای‌ کوچک‌ و متوسط‌ و بزرگ‌ متغیر بوده‌ است. در سالهای‌ ۹۵-۱۹۹۴ بیشتر تولید شغل‌ توسط‌ بنگاههای‌ کوچک‌ و در سالهای‌ ۹۷-۹۶ بنگاههای‌ متوسط‌ میدان‌دار بودند. در سه‌ سال‌ آخر دهه‌ گذشته، بنگاههای‌ کوچک‌ حدود ۱۴ مشاغل‌ جدید را ایجاد کردند، درحالی‌ که‌ بیش‌ از نیمی‌ از اشتغال‌ توسط‌ بنگاههای‌ بزرگ‌ صورت‌ گرفت. براساس‌ آمار در سال‌ ۲۰۰۱، نرخ‌ افزایش‌ شغل‌ آهسته‌تر شد به‌طوری‌ که‌ در سه‌ ماهه‌ اول‌ به‌ ۰۰۰ر۴۰۰ شغل‌ و در سه‌ ماهه‌ آخر به‌ حدود ۰۰۰ر۱۰۰ رسید.

‌۷-۱ میزان‌ درآمد شاغلین‌ در بنگاههای‌ کوچک‌ و متوسط: در سال‌ ۲۰۰۱، متوسط‌ دریافتی‌ شاغلان‌ در بخش‌ خصوصی‌ کانادا حدود ۶۷۶ دلار کانادا در هفته‌ بوده‌ است. دریافتی‌ کارکنان‌ بنگاههای‌ کوچک‌ (با کمتر از ۱۰۰ نفر) زیر این‌ متوسط‌ بوده‌ است‌ درحالی‌ که‌ متوسط‌ دریافتی‌ حقوق‌ بگیران‌ بنگاههای‌ متوسط‌ (۵۰۰-۱۰۰ نفر) ۷۰۱ دلار کانادا در هفته، و در بنگاههای‌ بزرگ‌ بالغ‌ به‌ ۷۵۳ دلار کانادا در هفته‌ گزارش‌ شده‌ است. قابل‌ ذکر است‌ که‌ به‌طور متوسط‌ در سال‌ ۲۰۰۱ شاغلان‌ بخش‌ تولید کالا ۲۴۲ دلار در هفته‌ بیشتر از افراد شاغل‌ در بخش‌ خدمات‌ دریافتی‌ داشتند.

‌۸-۱ سهم‌SMEs در تولید ناخالص‌ ملی‌ کانادا: براساس‌ تخمین‌ سازمان‌ توسعه‌ و همکاریهای‌ اقتصادی‌۳۴ (OECD) درصد تولید ناخالص‌ داخلی‌ متعلق‌ به‌ بخش‌ خصوصی‌ کانادا از آن‌SMEs است.

۹-۱ خوداشتغالی‌:(SELFE-EMPLOYMENT) در کانادا حدود ۳/۲ میلیون‌ نفر از جمعیت‌ فعال‌ به‌عنوان‌ «SELF-EMPLOYED» شناسایی‌ می‌شوند. اینها در استخدام‌ بنگاهی‌ ثبت‌ شده‌ نبوده‌ و اصطلاحاً‌ خویش‌فرما هستند. نسبت‌ دقیقی‌ بین‌ این‌ نیروی‌ فعال‌ و تعداد ۲/۲ میلیون‌ کسب‌وکار ثبت‌ شده‌ در کانادا نمی‌توان‌ تعریف‌ کرد. در ۲۵ سال‌ گذشته‌ خویش‌فرما(SELFE-EMPLOYMENT) سالیانه‌ با نرخ‌ متوسط‌ ۳ درصد رشد داشته‌ و در سال‌ ۲۰۰۱ تعداد کل‌ شاغلان‌ در این‌ طبقه‌بندی‌ بالغ‌ بر ۱۵ درصد نیروی‌ کار کانادا بودند. جالب‌ است‌ بدانیم‌ که‌ سهم‌ زنان‌ در این‌ حوزه‌ از ۲۵ درصد در سال‌ ۱۹۷۶ به‌ ۳۳ درصد در سالهای‌ اخیر رسیده‌ و این‌ گویای‌ حمایت‌ همه‌جانبه‌ای‌ است‌ که‌ از کارآفرینی‌ زنان‌ می‌شود. به‌طورکلی‌ گرایش‌ روزافزون‌ به‌سمت‌ خویش‌فرما (SELFE-EMPLOYMENT) در کانادا موجب‌ حمایت‌ از رشد اشتغال‌ شده‌ است.


شما در حال مطالعه صفحه 1 از یک مقاله 3 صفحه ای هستید. لطفا صفحات دیگر این مقاله را نیز مطالعه فرمایید.