فرستادن کودک به مهد، فرزند شما آماده است؟

شهرزاد: مهدهاي كودك روابط اجتماعي را در بچه‌ها تقويت مي‌كند، به آنها استقلال فكري و روحي مي‌دهد و اجازه نمي‌دهد به والدين وابسته باشند.

 

 

شنيدن اين جملات اغلب پدرومادرهاي جوان را قانع مي‌كند كه حتما دختر يا پسر كوچولوي‌شان را به مهد بسپارند؛ غافل از اینکه مهدکودک زمانی می‌تواند از کودک آن‌ها فردی مستقل بسازد که اولا  3 سالش شده باشد و دوم اینکه آمادگی رفتن به فضایی جدید را داشته باشد.

 

در اين گزارش «حسن عسگري‌فر» کارشناسی ارشد روانشناسي عمومي  به شما مي‌گويد كه كودكان‌تان را در چه سني و چگونه به مهد بفرستيد. به عبارت دیگر چطور کودک 3 ساله‌تان را که تا به حال در کانون گرم خانواده بوده  برای فرستادن به مهد آماده کنید.

 

رشد اجتماعي يا امنيت دروني؟!

 

بچه‌ها در هر دوره‌ سني نيازهايی دارند، نيازهايي كه بايد تامين شوند، اغنا شوند و بعد وارد مرحله بعدي شوند. نياز كودكان زير 3 سال بيش از هر چيز نياز حمايتي است.

 

بچه‌ها براي رسيدن به حس استقلال  در بزرگسالي به اين حس حمايتي نياز دارند.  وقتي ما كودك زير 2 سال را به مهدهاي كودك مي‌سپاريم ممكن است در مقايسه با كودكان ديگر زودتر به رشد اجتماعي برسد، رشد و حركات سريع‌تري داشته باشد با ديگران بهتر ارتباط برقرار كند و... اما اين بدان معنا نيست كه عملا از درون هم به پختگي رسيده باشد.

 

پختگي و احساس آرامشي كه براي كودك به مراتب ارزشمندتر از تمام مهارت‌هايي است كه با گذشت زمان و به وقتش خواه‌ناخواه آن را فرا مي‌گيرد.

 

كودك در اين شرايط در ازاي  تمام آموزش‌هايي كه بدست مي‌آورد احساس اعتماد و اطمينان به منبع را از دست مي‌دهد و اين آغاز گسست روابط گرم و صميمانه خانوادگي است.

 

يك نگاه اجمالي به آمار مراكز مشاوره نشان مي‌دهد بچه‌هايي كه در دوران نوجواني در مقابل پدر و مادر خود مي‌ايستند و از آنها تبعيت نمي‌كنند، معمولا كودكاني هستند كه در سال‌هاي اوليه زندگي حمايت ‌خانوادگي را از دست داده‌اند.

 

آنها چون حمايت نديده‌اند خيال تبعيت هم ندارند! در حقيقت ما همان بذري را در  دراز مدت برداشت مي‌كنيم كه از پيش كاشته‌ايم. حالا اگر سراغ بذرهايي كه از نظر ژنتيك تغيير يافته‌اند هم برويم ممكن است زودتر عمل بيايند، ولي  بدون شك بدون عارضه هم نيستند.

 

قبل از 3 سالگي مهدها انتخاب مناسبي نيستند

 

در پاسخ به سوال بسیاری از شما مادران که آیا باید بچه‌ها را به مهدکودک بفرستیم یا خیر  يا اصلا چه سنی براي فرستادن بچه‌ها به مهد مناسب است؟ بايد گفت با وجود اینکه مهد کودک، اولین قدم ورود به جامعه است، اما تا پیش از 3 سالگی سپردن كودكان به آن، روش مناسبی نیست و توصیه هم نمی‌شود که بچه را قبل از 3 سالگی به مهد بفرستید.

 

چون بچه‌های زیر 3 سال بيش از هر چيز نیازمند توجه متمرکزتر در خانواده هستند. اين در حالي است كه وقتي به  مهدهاي کودک سپرده مي‌شوند مربی آنها باید توجه خودش را بین همه تقسیم کند، يعني نه تنها خبري از توجه خانوادگي نيست بلكه توجه متمركز هم وجود ندارد!

 

پس تا 3 سالگی بهترين گزينه ماندن در خانه و در كنار مادر است اما اين گزينه در مورد مادران شاغل  به اقوام نزديك مثل مادربزرگ، خاله و... تخفيف پيدا مي‌كند.

 

وقتی کودک‌تان مستقل می‌شود

 

پس از قطع بندناف دوره‌اي از استقلال نسبي آغاز مي‌شود که کودک با اينکه بيشتر در آغوش والدين است، هر روز به سمت ايجاد استقلال بيشتر پيش مي‌رود.

 

به کودکان بايد کمک کرد که اين روند را طي کنند و درنهايت خودشان بتوانند بالغاني باکفايت شوند. مهدکودک مکان مناسبي براي ايجاد اين فضاست و رفتار والدين از بدو تولد کودک مي‌تواند در شکل‌گيري خاطره خوش از اولين مراحل استقلال کودک موثر باشد.

 

براي اينکه کودک آماده رفتن به مهدکودک باشد نياز است از قبل به تنهايي به خواب برود، خودش غذايش را بخورد و در نتيجه توانايي عملکرد مستقل خود را تا حدود 3 سالگي کسب کرده باشد.

 

  با در نظر گرفتن اين فاكتورها کودکان به‌خصوص کودکان بالاي 3 سال را مي‌توان با خيال آسوده به مهد فرستاد و انتظار داشت در اين فضا تعامل با ديگران را ياد بگيرند و مهارت‌هاي اجتماعي كسب كنند.

 

چطور بفهمیم کودک‌مان اجتماعی شده است؟ 

                                                  

یکی از فاکتورهایی که نشان می‌دهد کودک شما برای رفتن به مهد آماده است علاقه او به بازی با هم‌سن و سالانش است. در سنین 3 تا 4 سالگی اغلب کودکان در شرایطی هستند که می‌توانند زمان بیشتری را در کنار هم‌سالان و در میان جمع بگذرانند و اگر توانایی مستقل بودن از والدین‌شان را داشته باشند، مهدکودک و پیش دبستان می‌تواند برای آنها مفید باشد.

 

اجتماعی شدن کودک بهترین مشخصه‌ای است که می‌تواند نشان دهد فرزند شما آمادگی رفتن به مهدکودک را دارد یا نه. اگر او واقعا دوست دارد با کودکان دیگر باشد و با آنها بازی کند پس ظرفیت اجتماعی شدن و جدایی از مادرش را دارد.
 

هنوز وقتش نرسیده!

آمادگی، کلید اصلی حسن و عیب ماجراست. شاید باور نکنید که فضای مناسبی مثل مهدکودک می‌تواند مضر هم باشد؛ اما ممکن است شروع زود هنگام مهدکودک برای فرزندتان استرس‌آور باشد.

 

ممکن است کودک شما از دوری‌تان دچار اضطراب شود، اما علائم حادی از خودش نشان ندهد. در این شرایط  بهتر است او را مجبور نکنید که به مهدکودک برود.

 

اگر اضطراب جدایی برای کودک شما بسیار استرس‌آور باشد، مهدکودک نه تنها مفید نخواهد بود بلکه زمینه ایجاد استرس در او را فراهم خواهد کرد.

 

نکته دیگری که نشان عدم آمادگی فرزند شما برای مهدکودک است این است که او آموزش توالت رفتن را ندیده باشد. این شرایط هم برای او استرس و اضطراب ایجاد می‌کند چون بقیه کودکان در مهد پوشک ندارند و معلم پوشک آنها را عوض نمی‌کند و این تنها فرزند شماست که چنین نیازی دارد.

 

گاهی یک کلاس کافی است

 

کودکانی که با سرو صدا و سطح بالای تحریکات محیطی هم مشکل دارند، ممکن است در مهدکودک دچار مشکل شوند. مثلا اگر کودک شما از موسیقی، صداهای بلند، خنده زیاد و تغییر سریع شرایط خوشش نمی‌آید، بهتر است به جای مهدکودک که در طول روز ادامه دارد تنها او را در یک کلاس که به آن علاقه دارد نام‌نویسی کنید.

 

اگر کودک‌تان زمانی که شما تصمیم گرفته‌اید او را به مهدکودک بفرستید هنوز برای رفتن آماده نیست، زیاد خودتان را ناراحت نکنید. فکر نکنید که اگر فرزندتان به مهد نرود هیچ‌گاه مهارت‌های اجتماعی، خواندن و نوشتن را یاد نخواهد گرفت!
 

یک معرفی تمام و کمال لازم دارید!

 

بهتر است مهدکودک را از قبل به فرزندتان معرفی کنید و به او توضیح دهید که در آنجا با دوستان و مربی آشنا خواهد شد و چیزهای تازه‌ای یاد خواهد گرفت.

 

می‌توانید برنامه روزانه مهد را هم  برای او  توضیح بدهید.کودکان اگر بدانند چه چیزهایی در انتظار آنهاست بهتر با شرایط کنار می‌آیند و احساس ایمنی بیشتری دارند.

 

حتی بهتر است کودک‌تان قبل از شروع کلاس‌ها فضای کلاس را ببیند تا بداند قرار است به چه مکانی برود. اگر امکانش وجود دارد با معلمش ملاقات بکند و حتی همکلاسی‌هایش را هم بشناسد.

 

خود شما هم می‌توانید درباره اتفاقاتی که در مهد می‌افتد با فرزندتان صحبت کنید  و با یادآوری خاطرات‌تان به او بگویید که در چنین فضایی چقدر به بچه‌ها خوش می‌گذرد و می‌تواند دوستان زیادی پیدا کند. تمام این حرف‌ها و تلاش‌ها باید برای این هدف باشد که کودک ذهنیت مثبتی نسبت به مهدکودک خود پیدا بکند.

 

 کنجکاوی کودک را تحریک کنید

 

یادتان باشد وقتی می‌خواهید کودک را به مهد یا پیش دبستان می‌فرستید همه وسایل و امکانات مورد نیاز  او را خودتان به تنهایی تهیه نکنید.

 

اجازه دهید کودکتان خودش کیفش را آماده کند و خوراکی‌های مخصوص و مورد علاقه‌اش را در کیفش بگذارد. اگر کودک‌تان کم سن‌وسال‌تر است از او بخواهید تا به شما کمک کند و وسایل مورد نیازش را با هم آماده کنید.

 

این کمک کردن نه تنها برای کودک جذابیت ایجاد می‌کند و حس همکاری او را بر می‌انگیزد، بلکه موجب می‌شود تا  او به دید یک ماجراجویی به این برنامه نگاه کند و علاقه بیشتری برای رفتن به آنجا پیدا کند.

 

حین آماده شدن شما می‌توانید او را برای یادگیری هم آماده کنید. می‌توانید به شکل‌ها و رنگ‌های موجود در مسیر اشاره کنید و ماشین‌ها را بشمارید. هر چه بیشتر با فرزندتان صحبت کنید و برایش بخوانید دایره لغات او کامل‌تر شده و در مهد کودک آماده‌تر خواهد بود.
بچه‌ها براي ورود به مهد آماده هستند اگر بتوانند:

 

 

۱- به راحتي از والدين جدا شوند.

۲- به خوبي با ديگر بچه‌های دیگر بازي کنند به آن‌ها احترام بگذارند.

۳- به تنهايي حمام بروند.

۴- قوانين و دستورهاي ساده را دنبال کنند.

۵- به طور مستقل حداقل براي ۵ دقيقه کارکنند.

۶- بنشينند و حداقل براي ۱۰ دقيقه به داستان گوش کنند.

۷ -جمله هاي کامل را در صحبت کردن به کار ببرند.