طرز محافظت از پوست در برابر شوینده‌ها

شوینده‌ها به دلیل اینکه باید بسیاری از مواد موجود در آلاینده‌ها را پاک کنند لازم است اسیدیته بالایی داشته باشند (قلیایی باشند) که این برای پوست، مضر و نامناسب است...
در شوینده‌های …

شوینده‌ها به دلیل اینکه باید بسیاری از مواد موجود در آلاینده‌ها را پاک کنند لازم است اسیدیته بالایی داشته باشند (قلیایی باشند) که این برای پوست، مضر و نامناسب است...

در شوینده‌های پوست از اسیدیته حدود ۵ تا ۵/۵ استفاده می‌شود. این میزان قلیایی بودن برای شوینده‌هایی که مصرف پوستی ندارند بالاتر و حدود ۶ است که برای پوست بسیار مضر است. لایه شاخی پوست که لایه اصلی آن نیز محسوب می‌شود، محافظ اولیه پوست است. وقتی این لایه توسط تحریک‌کننده‌هایی مثل مواد شوینده قلیایی آسیب می‌بیند، مواد تحریک‌کننده و حساسیت‌زا می‌توانند به راحتی وارد پوست شوند. مواد تحریک‌کننده موادی هستند که همه افراد ( افراد دارای حساسیت و افراد عادی) را تحت تاثیر قرار می‌دهند و اصطلاحا حساسیت پوستی تحریکی ایجاد می‌کنند. در استفاده از شوینده‌ها باید دقت کرد چون هر یک از آنها دارای یک دستورالعمل هستند. بسیاری از این مواد هستند که باید بدون تماس مستقیم دست به کار گرفته شوند ولی ما همچنان می‌بینیم که بسیاری از افراد بدون توجه به این موضوع با این مواد تماس دارند و در نزدیکی ایامی مثل عید بخش زیادی از مراجعان متخصصان پوست را همین افراد تشکیل می‌دهند. استفاده از ابزاری که بتواند در این موارد تماس مستقیم دست و مواد شوینده را کم کند، ضروری است. یکی از این ابزار‌ها دست‎کش است.

البته باید توجه داشت که ماده شوینده نباید به هیچ طریق به درون دست‎کش نفوذ کند زیرا در غیر این صورت به دلیل رطوبتی که در خود این دست‎کش‌ها ایجاد می‌شود، ممکن است به دلیل تسهیل نفوذ این ماده به پوست آسیب بیشتری به پوست برسد. باید حتی‌المقدور از تماس پوست بدن با این مواد جلوگیری کرد. استفاده از دست‎کش و چکمه‌های بلند در هنگام کار و استفاده از دست‎کش‌های نخی در زیر دست‎کش کار می‌تواند کمک زیادی در جلوگیری از آسیب پوست داشته باشد. اگر در حین کار با مواد شوینده متوجه شدیم که دست‎کش‌ها سوراخ بوده یا مقداری از ماده شوینده به درون آن نفوذ کرده باید بلافاصله دست را از دست‎کش خارج کرده و با آب بشوییم. ماده شوینده باید با رقیق شدن از سطح پوست پاک شود ولی نباید برای اطمینان از این کار از ماده شوینده دیگری استفاده کرد زیرا این ماده جدید، خود می‌تواند آسیب را تشدید کند.

حساسیت‌های تحریکی به صورت قرمزی و سوزش و متعاقب آن خشکی پوست خود را نشان می‌دهند. این موارد اگر ادامه پیدا کنند می‌توانند در افرادی که زمینه حساسیت دارند، نفوذ هوا و حساسیت‌زایی را تسهیل کنند، بنابراین در روزهای بعد علاوه بر حساسیت تحریکی، یک حساسیت آلرژیک هم ایجاد می‌شود. افراد باید با مشاهده این علایم به پزشک مراجعه کنند که درمان‌های لازم برای کم کردن تحریک و کمک به محافظت بیشتر از پوست را تجویز کند. همان‌طور که گفتم، مهم‌ترین اتفاقی که در استفاده از شوینده‌ها می‌افتد این است که لایه شاخی پوست که لایه اصلی محافظ پوست است آسیب می‌بیند و باید با کرم‌های ترمیم‌کننده به این لایه کمک کرد و تماس پوست را کاهش داد. نرم نگه‌داشتن پوست با کرم‌های ساده وازلین پیش از رسیدن به پزشک کافی است.

دکتر منصور نصیری‌کاشانی

متخصص پوست و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران