چرخه های زندگی

چرخه های زندگی چیست آیا می دانید, عدم آگاهی از چرخه های زندگی بوجود آورنده بسیاری از تنش ها و مشكلات خانواده هایی است كه برای مشاوره به كلینیك ها مراجعه می كنند و آیا می دانید از بدو تولد تا زمان مرگ, زندگی مجموعه ای از دوران های انتقالی است كه هر دوره یا مرحله پلی است بین دو دوره متفاوت از زندگی

توجه داشته باشید كه شما ابتدا همسر هستید بعد والد. پس با آمدن بچه به زندگی مواظب باشید كه از توجه و علاقه و صمیمیت شما نسبت به همسرتان كاسته نشود. همه اوقات خود را صرف بچه نكرده و اوقاتی را هم به همسرتان اختصاص دهید. این موضوع به خصوص برای مادران دارای اهمیت است. زیرا یكی از موارد تنش زدایی كه مستقیم یا غیرمستقیم وارد خانواده می شود همین مورد است

چرخه های زندگی چیست؟ آیا می دانید، عدم آگاهی از چرخه های زندگی بوجود آورنده بسیاری از تنش ها و مشكلات خانواده هایی است كه برای مشاوره به كلینیك ها مراجعه می كنند؟ و آیا می دانید از بدو تولد تا زمان مرگ، زندگی مجموعه ای از دوران های انتقالی است كه هر دوره یا مرحله پلی است بین دو دوره متفاوت از زندگی. در این دوران انتقالی فرایند تغییر و تحول با پایان یافتن یك مرحله و آغاز شدن مرحله ای دیگر دیده می شود، هر تغییر و ورود به مرحله جدید با خود نقش ها، وظایف و خطرات و آسیب های خاصی را به همراه دارد. دوره های عقلانی، هیجانی كه خود از دوران كودكی تا سال های بازنشستگی به عنوان عضوی از خانواده می گذراند، چرخه زندگی خانواده نامیده می شود. در هر مرحله فرد با چالش هایی در زندگی خانوادگی اش مواجه می شود، كه باعث می شود تا مهارت های جدیدی را كسب و یا رشد دهد. گسترش و رشد این مهارت ها به فرد كمك می كند تا بر تغییراتی كه هر خانواده ای (سنتی و غیرسنتی) با آن روبه رو خواهد شد، مؤثر باشد. گذر از مرحله تجرد به مرحله تأهل، گذر از دهه سوم زندگی به دهه چهارم و... همه و همه دوران های انتقالی هستند. در طول زندگی، این مجموعه از دوران های انتقالی برای تبدیل به بحران از امكان بالقوه برخوردارند. وقوع بسیاری از وقایع در زندگی شخص به راحتی قابل پیش بینی بوده و شخص باید خود را برای رویارویی با آنها آماده كند. دوران های انتقالی ممكن است تدریجی و ناگهانی باشند و ممكن است تأثیری مثبت یا منفی بر زندگی اشخاص برجای گذارند. با وجود این با توجه به شخصیت افراد دوران های انتقالی، بالقوه امكان تبدیل به بحران را دارند. در این دوران تغییر و انتقال، شخص، باید نحوه نگرش و عملكرد خود را نسبت به الگوهای قدیمی خویش در زندگی تغییر دهد و برای زندگی در بحبوحه تغییرات برنامه هایی را طرح ریزی نموده و به الگوهای نوینی دست یابد.

به نظر یكی از درمانگران (فیشمن) هر خانواده در محیطی دائم التغییر به سر می برد و مراحل انتقالی، مراحل كلی و جهانشمول هستند. اینكه خانواده تا چه حدی به سلامت از یك مرحله با مرحله دیگر مواجه شود، تأثیر بسزایی بر توانایی آن خانواده در اجرای تكالیف مراحل بعدی خواهد داشت. در هر مرحله، رشد و تحول خانواده به اجرای تكالیف خاصی وابسته است. اگر قسمتی از این مجموعه تكالیف، ناقص، سركوفته یا مختل باشد تحول خانواده به تأخیر افتاده و این مشكلات به مرحله بعدی رشد خانواده نیز وارد می شوند.

شناخت این دوره های انتقالی و آگاهی از نقش ها و تكالیف مربوط به آن موجب خواهد شد كه خانواده ها برخورد با این مراحل را فراگرفته و با انجام آنها از بروز بسیاری از تنش های خانوادگی جلوگیری كنند. تنش هایی كه گاه به بروز اختلاف های عمیق و حتی جدایی زوجین منجر می شود. این آگاهی و آمادگی افراد از طریق مطالعات فراوان و كمك گرفتن از مشاوره های پیش از ازدواج می تواند صورت گیرد.اگر چه می توان مراحل انتقالی را به گونه ای متفاوت تقسیم بندی كرد اما درمقاله زیر به بررسی نوعی ازاین مراحل می پردازیم .

●استقلال و انتخاب همسر

این مرحله كه در فرهنگ ما به دوران خواستگاری و نامزدی یاد می شود یكی از مهمترین و همچنین بهترین دوره های زندگی فرد است. در این مرحله فرد از خانواده خود جدا شده و سعی در تشكیل زندگی جدیدی دارد. او سعی در استقلال مادی و عاطفی داشته و به مرحله ای رسیده كه احساس نیاز به داشتن همسر می كند، پس در جستجوی كسی است كه بتواند زندگی مشتركی را با او تشكیل دهد. آگاهی داشتن از رویدادهای این دوره بخصوص نحوه همسریابی صحیح و موفقیت فرد در انتخاب همسر دلخواه، تأثیری عمیق بر زندگی حال و آینده او خواهد داشت. به عبارتی موجب خواهد شد فرد بتواند با كمك شریك زندگی، خود را برای مراحل بعدی آماده كند.

در این مرحله می توان به نكات زیر توجه داشت:

۱- بدون هدف در جستجوی همسر نباشید. برای انتخاب همسر معیارها و عقایدی داشته باشید.

۲- معیارهای انتخاب همسر خود را مورد ارزیابی قرار داده و از منطقی و واقعی بودن آنها مطمئن شوید. معیارهای رویایی و غیرمنطقی مانعی برای ازدواج شما بوده و در صورت ازدواج موفقیتی را برای شما به دنبال نخواهد داشت.

۳- هر گاه احساس تنهایی نمودید و احساس كردید كه كامل نیستید و به كسی نیاز دارید كه در كنارتان باشد تا با كمك یكدیگر موتور زندگی را سرعت بیشتری ببخشید، بدانید كه موقع ازدواجتان است.

- فقط برای ارضاء نیازهای فیزیولوژیك ازدواج نكنید. اگر چه ارضای نیازهای فیزیولوژیك یكی از عوامل مؤثر در تشكیل و بقاء و دوام خانواده است اما نمی تواند تنها عامل ازدواج باشد.

در معیارهای خود عواملی چون اخلاق، طرز تفكر، زیبایی، سن، خانواده، فرهنگ، تحصیلات و طبقه اجتماعی را مدنظر داشته باشید. در این موارد تا حدودی باید اشتراك داشته باشید.

- زیبایی را به عنوان ملاك اصلی انتخاب همسر در نظر نگیرید.

سعی كنید با فرد مورد نظرتان در مورد معیارها و عقایدتان صحبت نمایید.

- در صحبت های خود با فرد مورد نظرتان صادق باشید. بدانید كه فریب دادن دیگری به نفع شما نخواهد بود. شاید بتوانید با فریب ازدواج كنید اما در بقاء و دوام آن تردید كنید.

- هدف های خودتان را از زندگی و انتظارات خودتان از همسر آینده را با یكدیگر مطرح سازید.

- فرد مورد نظرتان را بشناسید و او را همانگونه كه هست بپذیرید، به طوری كه اگر با فرد دیگری برخورد نمودید باز هم او را پذیرا باشید.

- در مورد مراسم عروسی و چگونگی برگزاری مراسم با یكدیگر توافق نمایید.

●ازدواج

در این مرحله خانواده جدید شكل واقعی تری به خود می گیرد. زوجین باید درصدد باشند تا وابستگی خود را به والدینشان كمتر كرده و آنها را درگیر مسائل زناشویی خود نكنند. با هم مجموعه كاملی را تشكیل دهند، مجموعه ای كه استوار و پرانرژی رو به سوی اهدافی در حركت است.در این دوره می توان به نكات زیر توجه داشت:

با تشكیل خانواده خود را به معنای واقعی از والدین جدا كنید. افرادی هستند كه با وجود ازدواج هنوز مانند دختران و پسران نوجوان رفتار می كنند. خودمانی تر بگوییم هنوز بچه هستند و بزرگ نشده اند. مشكلات و مسائل جزئی خانواده را به والدین منتقل می كنند و این خود باعث تنش در روابط زن و شوهری یا روابط بین دو خانواده می شود. پس سعی كنید بزرگ شوید.

- شیوه و سبك زندگی خود را از سبك و شیوه مجردی به شیوه متأ هلی تغییر دهید. بدانید حال شما دو نفر هستید.

- به محدودیت هایی كه ازدواج بر شما بوجود آورده واقف باشید و آنها را بپذیرید. این محدودیت ها می تواند در ارتباطات، انتظارات و رفتارهای خاص باشد.

- تصمیماتی كه مربوط به زندگی تان می شود را با تشریك مساعی و همكاری یكدیگر اتخاذ كنید.

- در عین استقلال به هم وابستگی داشته باشید. به عبارتی قسمتی از وجود خود را به طور مستقل حفظ كنید مثلاً شاید بخواهید ساعتی را به تنهایی خلوت كنید و به اندیشه فرو روید. زوجین باید به این بخش از وجود خودشان احترام بگذارند. در عین حال یار و یاور یكدیگر در زندگی مشترك بوده و تشكیل یك كل را بدهید.

- علاوه بر نیازهای شخصی به نیازهای مشتركتان هم توجه داشته باشید. ایثار در زندگی را از یاد نبرید.

- مرزهای زندگیتان را مشخص كنید و به هر كسی اجازه ورود به زندگی خصوصی تان را ندهید. حتی والدین را درگیر مسائل خصوصی تان نكنید.

- احساسات خود را به یكدیگر بازخورد دهید، حال آن احساس می تواند منفی یا مثبت باشد. فكر اینكه همسرتان باید از احساس یا افكار شما آگاه باشد نادرست است. پس بهتر است آنها را به دیگری بگویید.

- آنچه را كه باعث خوشحالی و ناراحتی شما می شود را برای دیگری بیان كنید.

- یكدیگر را حمایت و به هم پاداش دهید. در بكار بردن الفاظ و احساسات و رفتارهای عاشقانه دست و دلباز باشید.

- به نیازهای جنسی یكدیگر اهمیت دهید. خود را برای هم آماده كنید.

- به خانواده های یكدیگر احترام بگذارید و نقاط ضعف و قوت آنها را بپذیرید.

- خود را بی نیاز از راهنمایی های دیگران بخصوص خانواده هایتان احساس نكنید. اما دخالت را نپذیرید.

جواد ابراهیمی

---