عوامل تقویت کننده نماز در خانواده

گاهی دیده می شود والدینی که خود به انجام فرایض دینی چندان مقید نیستند, به داشتن فرزندانی مومن افتخار می کنند در این نوشتار راه های تحقق این تمایل ذاتی را با هم مرور می کنیم

گاهی دیده می‌شود والدینی که خود به انجام فرایض دینی چندان مقید نیستند، به داشتن فرزندانی مومن افتخار می‌کنند. در این نوشتار راه‌های تحقق این تمایل ذاتی را با هم مرور می‌کنیم. چه کنیم تا خود و فرزندان مان نسبت به نماز که شاکله و شیرازه همه فضائل اخلاقی و تربیتی به شمار می‌آید، علاقه‌مند و پایبند باشیم. اگر حتی بخشی از آنچه را که در نماز از خداوند می‌خواهیم بدست آوریم، هرگز (خود و فرزندانمان) دست از نماز بر نداشته و همواره بر عمق و غنای آن خواهیم افزود.

۱- تقویت و ارتقای سطح آگاهی و شناخت دینی در حوزه‌های مختلف: توحید، نبوت، امامت، معاد، نعمت‌ها و موهبت‌های الهی، چراکه حلقه‌های مذکور پیوندی پایدار با هم دارند. تقویت نماز بدون آگاهی از سایر ابعاد دین ممکن نخواهد بود. لذا مطالعه کتب دینی، آموزش و شرکت در کلاس‌ها و همایش‌های دینی و استفاده از برنامه‌های فرهنگی و مذهبی صدا و سیما از اصلی‌ترین پیش نیازهای تقویت نماز در خانواده است. ۲- پاسخگویی صحیح و به موقع به پرسش‌های دینی اعضای خانواده.۳- پرهیز از زور در آموزش نماز، فراموش نکنیم که غنچه با زور گل نمی‌شود باید فضای مناسب و مراقبت صحیح برای گل شدن غنچه وجود داشته باشد. ۴-گناه، ذهن و فکر آدمی را مسموم نموده و علاقه به دعا و نیایش را به شدت کاهش می‌دهد. پرهیز از محیط و افراد آلوده به گناه، مهم ترین و موثرترین راه رسیدن به نماز واقعی است.۵- تجربه‌های تلخ یا شیرین از نماز و محیط‌های مذهبی در علاقه‌مندی یا انزجار از نماز نقش بسیار مهمی دارد. سعی کنید خود و فرزندانتان از نماز و مراسم و محیط‌های مذهبی تجربه‌ها و خاطره‌های شیرینی داشته باشند.۶- والدینی که نماز را به تأخیر انداخته یا اهمیت چندانی به نماز ندهند، فرزندانی اهل نماز و نیایش نخواهند داشت. پدران و مادران، الگوی تربیتی فرزندان هستند. لذا به شدت مراقب رفتار و اخلاق، به خصوص به جا آوردن نماز باشید.۷- اذان و اقامه گفتن در گوش نوزادان خود نقش مهمی در تمایل فرزندان در آینده به نماز و دین خواهدداشت.۸- تعیین مکان مشخص و مناسب برای ادای نماز را فراموش نکنید.۹- نوجوانان گاهی در پی اثبات استقلال خود هستند. از امر و نهی و دستور به شدت بپرهیزیم. لذا به جای دستور از روش‌های الگویی، روش الفبایی (با کتاب، داستان، شعر، فیلم) و نیز روش استدلال و برهان استفاده کنید.۱۰- دیر خوابیدن و خوردن غذای سنگین و میهمانی هایی که تا دیر وقت به طول می‌انجامد از عوامل اصلی قضا شدن نماز صبح است، از این امور پرهیز کنید.۱۱- فرزندان خود را برای نماز صبح به یکباره بیدار نکنید، یکبار قبل از وضو به آرامی و نوازش بیدارش کنید، بار دوم بعد از وضو و بار سوم بعد از نماز (در سه مرحله بیدارش کنید)- زودتر بیدارش کنید تا بتواند بعد از نماز بخوابد. امید به استراحت دوباره عامل مهمی برای بیدار شدن است، از راه دور و با صدای بلند بیدارش نکنید، ۱۲- تفریح و لذت بی‌رویه، خوردن و خوابیدن و زندگی توأم با تنبلی، مانع بزرگی در جهت انجام فرایض دینی و رشد و بالندگی معنوی است. حفظ اعتدال در این زمینه برای علاقه‌مند شدن به نماز بسیار ضروری است.

۱۳- لقمه حرام، قطعاً و یقیناً روح و روان ما و فرزندانمان را بیمار کرده و مانع بزرگی در جهت نهادینه نمودن نماز در خانواده خواهد شد. والدین به ویژه پدران باید تمامی تلاش خود را در جهت فراهم ساختن سفره حلال به کار گیرند.۱۴- هماهنگی والدین در تربیت دینی و آموزش ارزش‌های اخلاقی به فرزندان بسیار مهم و ضروری است. همسویی و همصدایی پدران و مادران و انتخاب معاشران و دوستان متدین در پراکندن عطر نماز و نیایش در فضای خانه و خانواده از مهم ترین پیش شرط‌ها به شمار می‌آیند که نباید مورد غفلت والدین واقع شود.۱۵- انتظار ناروا از نماز و آلوده کردن دین به خرافات، مانع بزرگی در جهت کمال و تربیت دینی فرزندان است. کم نیستند کسانی که می‌گویند: نماز بخوان و فلان ذکر را ۱۰۰بار بگو و... شب‌های قدر از خدا بخواه (اگرچه کمترین تلاش و کوشش نداشته باشی) از سد امتحان کنکور عبور خواهی کرد. به هنگام مسافرت این دعا را بخوان و حرکت کن خدا حافظ و نگهدارت خواهد بود (اگر چه قواعد راهنمایی و رانندگی را زیر پا بگذاری) سالم به مقصد خواهی رسید.خلاصه اینکه آلوده کردن دین به این گونه امور فرزندان و اعضای خانواده ما را به نماز و دعا و دین بی‌توجه خواهد نمود. استاد مرتضی مطهری می‌گوید: دین مرده انسان زنده را هم می‌میراند چه رسد به اینکه بخواهد انسان مرده و مأیوس را زنده و شاداب کند.با نوجوانان زیادی برخورد داشته ایم که می‌گویند: چون در امتحان قبول نشدم یا چون در ازدواج موفق نشدم، دیگر نماز نمی‌خوانم. چراکه والدینم می‌گفتند اگر نماز بخوانی در همه عرصه‌های زندگی موفق می‌شوی.۱۶- هنگام نشاط و شادابی، بهترین فرصت برای دعوت فرزندان به نماز است، شناخت زمان، زبان، مکان، از اصلی ترین عناصر مورد نیاز در پیام رسانی است. این سه عنصر را فراموش نکنید. زمانی که مخاطب ما خوشحال، سالم و سر حال باشد خسته، گرسنه و کلافه نباشد. با زبانی که در حد فهم و درک او باشد. به زبان روز و زبان جوانان آشنا باشیم. با لحن و بیان روان، دلنواز و مستدل و قانع کننده باشد و در مکانی که مناسب پیام رسانی باشد. در خلوت باشد در جمع دوستان نباشد. گاهی در اماکن مذهبی و عرفانی باشد.

احمد رزاقی