تلسكوپ

خیلی ها فكر می كنند كه گالیله تلسكوپ را اختراع كرده است اما واقعیت این است كه یك عینك ساز هلندی اول دوربین را ساخت در واقع گالیله اولین كسی بود كه در ایتالیا ساختن دوربین را یاد گرفت و با ان به آسمان نگاه كرد

خیلی ها فكر می كنند كه گالیله تلسكوپ را اختراع كرده است اما واقعیت این است كه یك عینك ساز هلندی اول دوربین را ساخت. در واقع گالیله اولین كسی بود كه در ایتالیا ساختن دوربین را یاد گرفت و با ان به آسمان نگاه كرد. برای این كار هم از پادشاه و كلیسا و ... هدیه گرفت و یك مستمری بسیار زیاد سالیانه هم بهش اختصاص دادند. باز هم بر خلاف تصور خیلی ها ، دوربینی كه گالیله با اون كار می كرد از دو عدسی محدب (یكی شیئی و یكی چشمی ) ساخته نشده بود بلكه عدسی شیئی - جلوییه - محدب بود و عقبیه یا شیئی، مقعر بود كه باعث می شد تصویر تشكیل بشود و جلوتر از جایی كه هست دیده شود. دوربینهای كوچولوی قدیمی ای كه ممكنه شما هم داشته باشین، همینطوری هستند.

به این تلسكوپهایی كه از دو عدسی محدب استفاده میكنند "شكستی" یا "انكساری" می گویند. یعنی نور را می شكنند (در سرعتش تغییر ایجاد می كند) و با این كار نور را كانونی می كنند. تلسكوپ در واقع وسیله ای است كه به خاطر جمع آوری نور بیشتر (نسبت به چشم انسان) اهمیت دارد نه به دلیل بزرگنمایی. در واقع چشم انسان كمتر از یك سانتیمتر مربع برای جذب نور (درواقع عصبهای حسی برای احساس نور) دارد. پس اگه قطر شیئی تلسكوپی مثلا ۱۰ سانتیمتر باشد، بیشتر از سی برابر چشم آدم نور جذب می كند. این باعث می شود كه اجرام خیلی كم نورتر هم دیده شوند.

پس هر چه قطر شیئی بزرگتر باشد ، تلسكوپ بهتری خواهیم داشت. مشكلی كه در این بین وجود دارد این است كه شیشه هایی رو كه به عنوان شیئی استفاده می شود نمی شود از یك حدی بزرگتر ساخت. خود شیشه نور زیادی رو جذب می كند و تا اندازه ای باعث تجزیه ی نور هم می شود. هرچند كه با كمك راه حلهایی توانسته اند عدسیهای بزرگی رو تراش بدهند، اما باز هم این كار محدودیت زیادی دارد.نیوتن اولین كسی بود كه راه حلی برای این مشكل پیدا كرد.

نیوتن كه روی نور آزمایشهای زیادی انجام داده بود، برای جمع آوری نور بیشتر (و در واقع كانونی كردن یك سطح) به جای عدسی از آیینه ی مقعر استفاده كرد. آینه های مقعری كه سطح اونها اندود شده اند. به این ترتیب، مشكل شكست نور و آبیراهی رفع می شد. به كمك همین تكنولوژی هست كه ما امروزه می توانیم تلسكوپهای غولپیكر بسازیم و در اعماق آسمان جستجو كنیم .البته بعدها انواع دیگری از تلسكوپها هم به وجود امدند كه اساس كار انها بر روی استفاده از آینه ی مقعر است و تغییرات دیگری دادند كه به اینجا مربوط نمی شود. یك سری به تلسكوپ در ایران بزنیم. در دهه ی ۳۰ هجری شمسی ، اولین تلسكوپ به ایران امد. سید جلال تهرانی ، محقق ایرانی ای بود كه در لندن مطالعه و زندگی می كرد. او در دهه ی سی به ایران بازگشت و همراهش یك تلسكوپ یازده سانتی متری شكستی هم با خود آورد. این تلسكوپ همراه كلی وسایل نجومی و ساعت آفتابی و ... الان در موزه ی آستان قدس رضوی در مشهد است.

●گالیله , سازنده اولین تلسكوپ :

ایا مدانستید كه گالیله در سال ۱۶۰۹ اولین تلسكوپش را ساخت و با ان توانست قمر های مشتری , حلقه ی دور زحل , زهره و ستاره های راه شیری را ببیند. و سال بعد این خبر را با نام "The Starry Messinger" به چاپ رساند.

ایا میدانستید كه شما میتوانید با یك تلسكوب آماتوری حداقل از ۴۰ میلیون تا ۵۰۰ میلیارد سال نوری در فضا ببینید؟!

منبع :گروه نجوم روجا و سایت ملاصدرا