نقرس؛ بیماری اغنیا

بیماری نقرس از زمان‌های قدیم به عنوان بیماری اغنیا شناخته شده است. علت این موضوع این است که نقرس در اثر رسوب اسیداوریک اضافی بدن در بافت‌های مستعد رخ می‌دهد و اسیداوریک ماده‌ای …

بیماری نقرس از زمان‌های قدیم به عنوان بیماری اغنیا شناخته شده است. علت این موضوع این است که نقرس در اثر رسوب اسیداوریک اضافی بدن در بافت‌های مستعد رخ می‌دهد و اسیداوریک ماده‌ای است که در اثر تخریب برخی غذاها بخصوص گوشت‌ها در بدن حاصل می‌شود.

گوشت قرمز و غذاهای دریایی خوراکی‌هایی هستند که بیشترین ارتباط را با بالا رفتن اسیداوریک خون و احتمال وقوع بیماری نقرس دارند. از طرفی خوردن لبنیات کم‌چرب، به عنوان پیشگیری‌کننده این بیماری در نظر گرفته می‌شود. اسیداوریک مولکول کوچکی است که در خون انسان با غلظت خاصی گردش می‌کند و تا زمانی که غلظت این مولکول از حد خاصی کمتر باشد مشکلی پیش نمی‌آید، اما زمانی که از این حد بالاتر رود به حد اشباع رسیده و در بافت‌های مختلف بدن به صورت کریستال (بلور) رسوب می‌کند. رسوب بلورهای اسیداوریک باعث مجموعه علائمی می‌شوند که بیماری نقرس نامیده می‌شود.

علاوه بر زیاده‌روی در مصرف انواع گوشت‌ها بخصوص گوشت قرمز و ماهی‌ها علل دیگری نیز برای این بیماری وجود دارد. از جمله علل مستعدکننده می‌توان به برخی بیماری‌های ژنتیکی خاص، بیماری فشار خون، مصرف برخی داروها مثل داروهای ادرارآور که برای فشار خون مصرف می‌شوند و بیماری نارسایی کلیه اشاره کرد.

علامت مشخصه این بیماری ورم، قرمزی و درد شدید مفصل شست پاست؛ البته ممکن است این بیماری با ورم و درد مفاصل دیگر مثل مچ پا یا زانو هم خود را نشان دهد ولی حالت اول بسیار شایع‌تر است.

در صورتی که اسیداوریک زیادی در بدن به مدت مدید وجود داشته باشد حتی ممکن است این بلورها در بافت کلیه رسوب کنند و کل بدنه کلیه را تخریب و بیمار را دچار نارسایی کامل کلیه‌ها کنند.

در افراد دچار نقرس رسوب بلورهای اسیداوریک در بافت‌های دیگر بدن مثل زیر پوست بخصوص پوست آرنج و مچ دست به صورت برجستگی دیده می‌شود که می تواند باعث التهاب بورس مفاصل و درد شود. این برجستگی‌های زگیل مانند می‌توانند در لاله گوش هم دیده شوند که علامت خاص نقرس است.

درمان بیماری نقرس در درجه اول از بین بردن عوامل مستعدکننده است. کم کردن مصرف غذاهای خاصی که قبلا گفته شد، کاهش وزن و کنترل فشار خون از عوامل مهم درمان هستند.داروی کلشیسین از التهاب مفاصل در اثر رسوب بلورهای اسیداوریک جلوگیری می‌کند، بنابراین در بیماران مبتلا به نقرس مفصلی حاد مصرف می‌شود. داروی آلوپورینول سطح اسیداوریک خون را پایین می‌آورد و در پیشگیری از حملات بعدی نقرس در کسانی که دچار اسیداوریک بالای خون هستند، موثر است.

دکتر رضا کریمی

متخصص بیماری‌های داخلی