۸ سال است وزنم کم نمی شود

برخی خانم ها بعد از ازدواج اضافه وزن پیدا می کنند برخی هم بعد از بارداری و زایمان دچار اضافه وزن و چاقی می شوند مریم محسنی خانم ۳۳ساله ساکن بندرعباس, هر ۲نوع این اضافه وزن ها را تجربه کرده است و بعد از گذشت ۸ سال نتوانسته وزنش را کم کند ایشان که ۳ سال است خواننده «سلامت» است, با خواندن تجربه های موفق کاهش وزن افراد در «میزگرد تغذیه» تشویق به کاهش وزن می شود اما می گوید هنوز انگیزه لازم را برای این کار ندارد

برخی خانم‌ها بعد از ازدواج اضافه‌وزن پیدا می‌کنند برخی هم بعد از بارداری و زایمان دچار اضافه‌وزن و چاقی می‌شوند. مریم محسنی خانم ۳۳ساله ساکن بندرعباس، هر ۲نوع این اضافه‌وزن‌ها را تجربه کرده است و بعد از گذشت ۸ سال نتوانسته وزنش را کم کند. ایشان که ۳ سال است خواننده «سلامت» است، با خواندن تجربه‌های موفق کاهش‌وزن افراد در «میزگرد تغذیه» تشویق به کاهش‌وزن می‌شود اما می‌گوید هنوز انگیزه لازم را برای این کار ندارد...

خانم محسنی که ۱۶۷سانتی‌متر قد و ۹۰ کیلوگرم وزن دارد و از چاقی شکمی رنج می‌برد، با شرکت در «میزگرد تغذیه» از متخصصان راهنمایی خواسته است. «سلامت» امیدوار است بار دومی که با خانم محسنی گفت‌وگو می‌کند، او توانسته باشد با استفاده از توصیه‌های متخصصان «سلامت» بر مشکلش غلبه کند. شما فکر می‌کنید آن روز جای علامت سوال در نمودار کناری این صفحه را چگونه پر خواهیم کرد؛ چند کیلوگرم در چند ماه؟

خانم محسنی که از اضافه‌وزنش رنج می‌برد، می‌گوید:

هزار بار رژیم گرفته‌ام

▪ شما از کی چاق شدید؟

من قبل از ازدواج ۵۸ کیلوگرم بودم اما بعد از ازدواج طی ۳سال ۱۷ کیلوگرم وزن اضافه کردم و وزنم به ۷۵ کیلوگرم رسید. در اولین بارداری هم ۱۸ کیلوگرم دیگر وزن اضافه کردم و به ۹۳ کیلوگرم رسیدم.

▪ بعد از زایمان وزن کم نکردید؟

نه، متاسفانه نتوانستم وزن کم کنم و ۸ سال است وزنم ۹۰ کیلوگرم مانده. البته روش‌های مختلف کاهش‌وزن را امتحان کرده‌ام و انواع و اقسام رژیم‌ها را گرفته‌ام اما هیچ‌کدام موفقیت‌آمیز نبوده است. حتی یک‌بار به پزشک مراجعه کردم و طی ۴ هفته ۸ کیلوگرم وزنم را پایین آوردم اما دچار ضعف شدم و با رها کردن رژیم خیلی سریع به وزن قبلی برگشتم. مشکل این است که رژیم گرفتن برایم سخت است و نمی‌توانم آن را رعایت کنم.

▪ خودتان فکر می‌کنید چرا چاق شدید؟

من در دوره بارداری میل شدیدی به خوردن شیرینی داشتم و شیرینی‌هایی مانند زولبیا و بامیه زیاد می‌خوردم. همیشه کیک و شیرینی خیلی دوست دارم و زیاد می‌خورم. البته در بارداری دوم به‌دلیل مشکلی که داشتم، فقط ۸ کیلوگرم وزن اضافه کردم و از ۹۰ به ۹۸رسیدم که آن هم بعد از زایمان از بین رفت.

▪ چه مشکلی؟

من چاقی شکمی دارم و به‌دلیل وزن بالا دچار مشکل دیسک‌کمر شده‌ام. گاهی از شدت درد زمین‌گیر می‌شوم و مدتی هم داروی مسکن مصرف کردم. در بارداری دومم درد شدید لگنی داشتم و نمی‌توانستم بنشینم. به‌همین‌دلیل خیلی رعایت می‌کردم و هفته‌ای یک‌بار برنج می‌خوردم. وقتی توصیه‌های پزشک را رعایت می‌کنم، مشکلی ندارم اما در صورت بی‌توجهی کمردردم تشدید می‌شود.

▪ چه توصیه‌هایی؟

مثلا اینکه جسم سنگین بلند نکنم. هنگام ظرف شستن روی صندلی بنشینم، موقع خواب بین زانوهایم بالش بگذارم و زیاد سرپا نایستم.

▪ پس به‌دلیل کمردرد می‌خواهید وزن کم کنید؟

کمردرد خیلی اذیتم می‌کند اما راستش بیشتر از آن نداشتن تناسب‌اندام آزارم می‌دهد. نمی‌توانم لباس مناسب پیدا کنم و باید ساعت‌ها در بازار دنبال لباس بگردم. این موضوع باعث افسردگی‌ام می‌شود.

▪ برای کاهش‌وزن چه کرده‌اید؟

شاید بیشتر از هزار بار رژیم گرفته‌ام. انواع رژیم‌ها، توصیه پزشکان و آنچه در مطالب مجله‌ها و حتی تلویزیون دیده و شنیده‌ام، رعایت کرده‌ام اما فایده‌ای نداشته و وزنم از ۸۷ کیلوگرم کمتر نشده است. تا رژیم می‌گیرم، دچار سرگیجه و ولع خوردن غذا می‌شوم و بیشتر غذا می‌خورم.

▪ ورزش می‌کنید؟

گاهی شنا می‌کنم. کلاس بدنسازی هم می‌روم اما به‌دلیل مشکل دیسک‌کمر نمی‌توانم مثل بقیه ورزش کنم بنابراین بیشتر ورزش‌های خوابیده روی زمین را انجام می‌دهم و فقط ۱۰دقیقه می‌توانم از تردمیل و دوچرخه ثابت استفاده ‌کنم.

▪ به جز دیسک‌کمر مشکل دیگری ندارید؟

نه، آزمایش‌‌خونم دوران بارداری نشان داد دچار چربی‌خون و دیابت نیستم اما گاهی شکم و ناحیه زیر قفسه‌سینه‌ام درد می‌گیرد. در هفته‌نامه «سلامت» خواندم این درد می‌تواند نشانه کبدچرب باشد و احتمال بروز کبدچرب در افراد چاق بیشتر است و باید با کاهش مصرف ‌چربی و ورزش آن را کنترل کرد. به همین دلیل مصرف چربی و حجم غذایم را کم کرده‌ام و ورزش می‌کنم. با این اقدام‌ها یک سال است دردم برطرف شده است و فقط گاهی سراغم می‌آید.

مشکل اصلی من این است که اشتهایم زیاد است، وقتی گرسنه می‌شوم دست و پایم می‌لرزد،‌ حجم غذایم زیاد است و دیر سیر می‌شوم. در مقابل کیک و شیرینی هم نمی‌توانم مقاومت کنم. مثلا اگر از بیرون بیایم و یک کیک در یخچال باشد، نمی‌توانم جلوی خودم را بگیرم و همه آن را می‌خورم. ته‌دیگ هم خیلی دوست دارم و همیشه غذایم را در قابلمه می‌خورم.

● نگاه متخصص ارتوپدی

توصیه می‌کنم زیاد خم و راست نشوید

دکتر علی ترکمان

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران

هنگام بارداری معمولا اضافه‌وزن به وجود می‌آید. بنابراین بعد از زایمان با همه سختی‌ای که ممکن‌است وجود داشته باشد، خانم‌ها باید تلاش کنند به وزن قبلی خود بازگردند. متاسفانه خیلی از خانم‌ها این کار را انجام نمی‌دهند و حتی ممکن است افزایش‌ وزنشان ادامه‌دار شود.

بیشترین مشکلات در ناحیه کمر و نیز عامل اصلی اختلا‌ل‌های اسکلتی-عضلانی (در خانم‌ها) چاقی‌های موضعی ‌است. در مورد این خانم هر چند شرح‌حال کامل نیست و نمی‌دانم آیا ‌ام‌آرآی گرفته‌اند یا نه، اگر دردهایی داشته‌باشند که به ناحیه پاها، به‌خصوص انگشتان پاها، کشیده شود و دچار گزگز، ‌خواب‌رفتگی یا ضعف عضلات پاها باشند، ممکن است مبتلا به دیسک کمر هم شده باشند. خانم‌ها به‌خصوص بعد از زایمان باید سعی کنند عضلات شکم را با نرمش تقویت کنند. اگر برآمدگی شکم زیاد شود، باعث قوس کمر می‌شود و تناسب‌اندام به هم می‌خورد.

به بیماران مبتلا به کمردرد، توصیه می‌شود مدت طولانی نایستند، زیاد خم و راست نشوند، بار سنگین بلند نکنند، اگر مجبورند چیزی را از روی زمین بردارند، بنشینند و با کمک زانوها بلند شوند، هنگام ظرف شستن به سینک ظرفشویی تکیه بدهند و یک پا را روی یک چهارپایه ۳۰ سانتی متری قرار دهند، روی تشکی بخوابند که خیلی نرم نباشد، به پهلو بخوابند و پاها را به طرف شکم جمع کنند و اگر به پشت می‌خوابند، زیر زانوها یک بالش قرار دهند.

نکته دیگر، استفاده از وسایل حفاظتی کمر است. کمربندها، گردنبند‌ها و زانوبندها پس از مدتی عضلات ناحیه را ضعیف می‌کنند بنابراین نباید به مدت طولانی استفاده شوند و فقط باید در وضعیت‌های حاد به کار روند. پس از بهبود باید آنها را باز کرد و فیزیوتراپی انجام داد. عمل جراحی زمانی توصیه می‌شود که علایم حسی و حرکتی در بیمار وجود داشته باشد یعنی ضعف یا بی‌حسی در عضلات پا یا انگشتان ایجاد شود. درد به تنهایی ملاکی برای انجام عمل جراحی نیست. کسی که درد دارد، باید ۲ماه فیزیوتراپی و آب‌درمانی انجام دهد و استراحت کند. استراحت یعنی پرهیز از انجام کارهایی که باعث افزایش درد می‌شود. اگر بعد از ۲ ماه علایم بهبود نیافت، لازم است ‌ام‌آرآی و در صورت نیاز، عمل جراحی انجام شود.

● نگاه روان‌پزشک

تصویر ذهنی‌تان را اصلاح کنید

دکتر علی باغبانیان

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران

تصویر ذهنی بد به ترکیب بدن، به‌خصوص شکل و تناسب‌اندام در بین خانم‌ها بسیار شایع است. در این حالت فرد احساس می‌کند در مقایسه با دیگران ظاهر زیبا یا قد مناسبی ندارد. به‌نظر می‌رسد چاقی (افزایش بافت چربی) بعضی اندام‌ها، ذهنیت‌های منفی را از نظر فیزیکی در خانم محسنی ایجاد کرده است.

هر انسانی تصویری از بدن خود دارد. این تصویر ممکن است واقعی یا غیرواقعی باشد. مثلا فردی که خیلی چاق است، ممکن است در ذهنش خود را فردی با اندام متناسب و جذاب ببیند. عکس این حالت نیز ممکن است اتفاق بیفتد، یعنی فردی که اندام متناسبی دارد، خود را دارای اندامی نامتناسب تصور کند. به نظر می‌رسد بیشتر کسانی که تصویر ذهنی بدی از بدن خود دارند، در واقع بد شکل و نامتناسب نیستند. در ۵۰ درصد موارد، حتی اگر با انجام جراحی، رژیم و ورزش به اندامی ‌متناسب هم برسند باز هم این تصویر ذهنی از بین نمی‌رود.

در سال‌های اخیر چاقی به عنوان مهم‌ترین معضل اقتصادی در جهان شناخته شده است و همردیف با افسردگی به جامعه ضربه وارد می‌کند. چاقی معادل افسردگی و تصادف‌ و حتی بیشتر از بیماری‌های قلبی باعث از کارافتادگی یا حتی مرگ و میر می‌شود و خانم محسنی می‌توانند تابلوهایی برای خودشان درست کنند و روی آنها بنویسند چاقی باعث افزایش فشار خون، بیماری قلبی، بروز مشکلات تنفسی‌ و افزایش کلسترول می‌شود. این تابلوها را در آشپزخانه و اتاق خواب نصب کنند. همچنین می‌توانند در محیط خانه خوراکی‌های کم‌کالری و دیر هضم قرار دهند و شیرینی‌های خانگی کم‌شیرین درست کنند.

● توصیه متخصص تغذیه به سوژه «میزگرد تغذیه»

غذاهای پرفیبر بخورید

دکتر نسرین امیدوار

استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

▪ وزن مناسب برای خانم محسنی چقدر است و چقدر اضافه‌وزن دارند؟

وزن ۵۷ کیلوگرم برای ایشان مناسب است بنابراین حدود ۳۳ کیلوگرم اضافه‌وزن دارند.

▪ خانم محسنی در دوران بارداری‌ ۱۸کیلوگرم وزن اضافه کرده‌اند و بعد از زایمان هم این اضافه‌وزن از بین نرفته است. چه مقدار اضافه‌وزن در بارداری مجاز است؟

خانم‌ها باید قبل از بارداری به وزن مطلوب برسند و اگر اضافه‌وزن دارند، وزن کم کنند در غیراین صورت اضافه‌وزن بارداری به اضافه‌وزن قبلی اضافه می‌شود و کاهش‌وزن سخت‌تر خواهدشد. با توجه به اینکه این خانم قبل از بارداری اضافه‌وزن داشته‌اند، باید کمتر از دیگران وزن اضافه می‌کردند اما بیش از حد و ۲ برابر حد مجاز وزن اضافه کرده‌اند.

▪ این خانم در دوره بارداری میل شدیدی به خوردن شیرینی‌هایی مانند زولبیا و بامیه داشته‌اند. این موضوع می‌تواند علت چاقی‌شان در این دوران باشد؟

شیرینی‌ها بدون اینکه ماده‌مغذی داشته باشند، کالری زیادی وارد بدن می‌کنند و طبیعی است که مصرف زیادشان باعث اضافه‌وزن می‌شود.

▪ خانم محسنی می‌گویند دیر سیر می‌شوند و حجم غذایشان زیاد است به‌همین‌دلیل نمی‌توانند رژیم بگیرند. با توجه به این مشکل چطور می‌توانند از رژیم‌غذایی درست پیروی کنند؟

ایشان در طول زمان به پرخوری عادت کرده‌اند و با مقدار کم غذا سیر نمی‌شوند، بنابراین باید غذاهای پرفیبر مانند میوه، سبزی و غلات سبوس‌دار که حجیم‌تر هستند و زودتر باعث سیری می‌شوند، استفاده کنند و فعالیت بدنی داشته باشند. ورزش هم به تنظیم اشتها کمک می‌کند و باعث می‌شود غذاهایی که اضافه خورده شده است، بهتر بسوزد.

▪ این خانم به‌دلیل درد شکم و زیر قفسه‌سینه تصور می‌کنند به کبدچرب مبتلا هستند، این تصور درست است؟

برای تشخیص کبدچرب باید به پزشک داخلی مراجعه کنند. با توجه به چاقی و اضافه‌وزن‌شان احتمال ابتلا به کبدچرب وجود دارد.

▪ و توصیه آخر؟

خانم محسنی حتما باید اضافه‌وزنشان را جدی بگیرند و برای تنظیم برنامه غذایی مناسب با یک متخصص تغذیه مشورت کنند. توصیه دیگر این است که هر روز یا حداقل ۳ روز در هفته برنامه منظم ورزشی (طوری که ضربان قلبشان افزایش پیدا کند) داشته باشند. البته با توجه به کمردردشان قبل از ورزش باید با ارتوپد مشورت کنند و در صورت لزوم از فیزیوتراپ کمک بگیرند. به هر حال ورزش و کاهش‌وزن برای ایشان ضروری است و باعث کاهش درد کمر می‌شود.

فرزانه فولادبند

«میزگرد تغدیه» درباره اضافه‌وزن خانم مریم محسنی با حضور دکتر نسرین امیدوار متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی دکتر علی ترکمان ارتوپد دکتر علی باغبانیان روان‌پزشک