گسترش معضل اشتباهات فردی بازیكنان ایرانی

فوتبال ورزش بی رحمی است و یك اشتباه كوچك می تواند تمام امیدهای یك مجموعه را به یاس تبدیل كند

فوتبال ورزش بی رحمی است و یك اشتباه كوچك می تواند تمام امیدهای یك مجموعه را به یاس تبدیل كند. تیم العین امارات در دو بازی رفت و برگشت اسیر تاكتیك های متنوع پاس بود اما سه اشتباه فردی از بازیكنان سازمان دفاعی این تیم باعث حذف پاس از لیگ قهرمانان آسیا شد. از هم اكنون باید به فكر كاستن ضریب اشتباهات فردی بازیكنان ملی پوش پیش از جام جهانی بود تا مبادا تیم ایران با اشتباهاتی مشابه در برابر بزرگان فوتبال جهان شكست بخورد.در فرهنگ واژه های رشته ورزشی فوتبال این جمله تكراری را بارها شنیده ایم «اگر بازیكنی در زمین مرتكب اشتباه نشود توپی از خط دروازه ها عبور نخواهد كرد».در صحت این تئوری تردیدی نیست اما باید چگونگی رخداد این خطاها را در یك مقطع زمانی مشخص بررسی كرد. در فوتبال نیز مانند تمام پدیده ها، خطای فردی وجود دارد و از آن گریزی نیست اما مهم این است كه این خطاها چند بار و به چه شكل تكرار می شوند. یك بازیكن فوتبال به عنوان یك انسان جایزالخطا است و به همین دلیل از وی انتظار نمی رود كه طی فصل حتی یك خطا نیز انجام ندهد. اما آنچه در این میان اهمیت دارد تلاش در جهت رفع نواقص و تكرار نكردن اشتباهات گذشته می باشد. به عبارتی دیگر یك بازیكن باید همواره در حال پایین آوردن ضریب خطاها و اشتباهات خود باشد. البته در این میان مربیان و باشگاهها نیز نقش بسیار تعیین كننده ای را دارند چون وظیفه اصلی آنها ارائه آموزش های مناسب برای پایین آوردن ضریب خطاهای فردی بازیكنان می باشد.اگر به صورت واقع بینانه به بررسی شرایط حاكم بر فوتبال ایران و اروپا بپردازیم به این نتیجه خواهیم رسید كه آشكارترین تفاوت میان فوتبال ما و فوتبال پیشرفته جهان، در زمینه كیفیت آموزش در باشگاهها است.این روزها سوال می شود كه به چه دلیل باشگاههای ایرانی ۱۴ سال است در حسرت قهرمانی در رقابتهای آسیایی می سوزند. كارشناسان در پاسخ به این پرسش دلایل گوناگونی را مطرح می كنند كه نظرات آنان در جای خود بسیار محترم است اما اگر عملكرد تیم های ایرانی را در سه دوره اخیر رقابتهای لیگ قهرمانان آسیا ارزیابی كنیم به این نتیجه خواهیم رسید كه دلیل اصلی ناكامی این تیم ها، اشتباهات فردی و جبران ناپذیر بازیكنان این تیم ها بوده است.در رقابتهای این فصل لیگ قهرمانان آسیا یك تیم اماراتی به نام العین دو نماینده از كشور ایران را در دو مرحله متوالی از گردونه رقابتها حذف كرد كه متاسفانه حذف تیم های سپاهان و پاس به یك شكل صورت گرفت كه این موضوع هضم این ناكامی را دشوارتر می سازد.اگر هر چهار بازی نمایندگان ایران را مقابل العین از نقطه نظر فنی مرور كنیم به این واقعیت تلخ پی خواهیم برد كه تیم اماراتی چه از لحاظ تكنیك فردی و چه از لحاظ قابلیت های تاكتیكی برتر از سپاهان و پاس نبود و در این چهار بازی، تیم های ایرانی در حقیقت به دام گرداب خود ساخته كه همان اشتباهات فردی بود افتادند.سپاهان در هر دو بازی رفت و برگشت مقابل العین در مرحله گروهی این رقابتها در حالیكه به راحتی می توانست از حریف امتیاز بگیرد، در ضربات شروع مجدد و روی اشتباهات دروازه بان خود در جایگیری ۴ امتیاز ارزشمند را از دست داد و از صعود باز ماند.و یا پاس كه هم در امارات و هم در ایران لطمات جبران ناپذیری از دروازه بانان و یكی از مدافعان ملی پوش خود دریافت كرد و در عین ناباوری حذف شد آنهم در شرایطی كه این تیم در صورت تداوم روند رو به رشد خود می توانست علاوه بر كسب جایزه ۵۰۰ هزار دلاری این رقابتها به بازیهای جام باشگاههای جهان راه یابد.البته هدف از بیان این مطالب، معرفی مقصران ناكامی تیم های پاس و سپاهان نیست چون زمانی كه یك تیم ورزشی شكست می خورد تمام اعضا از كادر مدیریتی و فنی تا بازیكنان ذخیره در این ناكامی مقصر و سهیم هستند اما آنچه باعث تاسف است برطرف نشدن و یا پایین نیامدن ضریب خطاهای بازیكنانی است كه در مقابل العین دچار اشتباه شدند.كافی است برای پی بردن به این حقیقت تلخ كمی به عقب تر بازگردیم. در جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه تیم ملی ایران در بازی مقابل یوگسلاوی از روی یك ضربه شروع مجدد و به دلیل جایگیری نامناسب نیما نكیسا دروازه اش باز شد. در آن زمان انتقادی به این دروازه بان با توجه به جوان بودنش و اولین حضور در میان بزرگان فوتبال جهان وارد نبود و خطای فردی وی كاملا طبیعی به نظر می رسید اما همین دروازه بان ۷ سال بعد بار دیگر روی جایگیری ضعف نشان می دهد و دو گل بد از العین می خورد.

و یا مهدی رحمتی و حسن رودباریان كه در مقاطع مختلف عضو تیم ملی بوده اند و مدتهاست كه زیر نظر مربیان داخلی و خارجی تمرین می كنند اما كماكان مرتكب اشتباهات فردی تكراری می شوند و نقایص پایه ای آنان برطرف نشده است. اما از همه نگران كننده تر وضعیت خطاهای فردی محمد نصرتی است، بازیكنی كه از بازیهای آسیایی بوسان ۲۰۰۲ تا كنون عضو ثابت تیم ملی بوده اما در هر بازی مرتكب اشتباه فردی می شود و با توجه به اینكه پست بازی وی نزدیك به دروازه خودی است، اشتباهات وی بیش از پیش نمود پیدا می كند و هزینه سنگینی را برای تیمش در بر دارد.اما همانگونه كه قبلا به آن اشاره شد نكیساها، رحمتی ها، رودباریان ها، نصرتی ها و... مقصر اصلی نیستند بلكه باید سوال كرد در طول این چند سال چه چیزی به این بازیكنان جوان داده ایم تا اینكه از آنها توقع داشته باشیم تا اشتباهات گذشته را تكرار نكنند.در همین جاست كه تفاوت فوتبال ایران با اروپا آشكار می شود. در سالهای نه چندان دور هنگامی كه بازیكنانی چون مهدی مهدوی كیا، وحید هاشمیان و یا علی كریمی در ایران بازی می كردند در بازی خود دارای نقاط ضعف بودند. مثلا حركات انفرادی علی كریمی در خدمت كار گروهی تیم نبود و یا وحید هاشمیان كه با دوندگی های بی امان و بدون هدف، تنها خود را خسته می كرد و انرژی اش را به هدر می داد. اما بازی این بازیكنان پس از مدت كوتاهی حضور در فوتبال اروپا ناگهان متحول شد و این روزها دیگر خبری از خطاهای گذشته این بازیكنان نیست. بدون تردید اگر این بازیكنان چندین سال دیگر نیز در فوتبال ایران بازی می كردند كماكان با همان ضعف های تكراری به بازی خود ادامه می دادند.

فراموش نكنیم كه قدرت فراگیری نكیسا، رحمتی، نصرتی و رودباریان كمتر از كریمی، مهدوی كیا و هاشمیان نیست و اگر آنها نیز در باشگاههای خود تحت آموزش و تمرینات اختصاصی قرار بگیرند دیگر در میادین حساس با اشتباهات خود، سرنوشت تیمشان را تغییر نخواهند داد.شاید شكست تیم های باشگاهی در رقابتهای آسیایی جدی گرفته نشود اما تبعات منفی آن در میان مدت متوجه تیم ملی خواهد شد. دروازه بان و مدافعی كه هر هفته در تیم باشگاهی خود و دچار خطاها و اشتباهات ویران كننده می شود و با گذر زمان نیز ضریب خطاهای فردی اش پایین نمی یابد به طور حتم در زمان حضور در تیم ملی نیز مرتكب اشتباهاتی مشابه خواهد شد و موقعیت تیم را به خطر خواهد انداخت. به هر حال حذف تیم پاس و سپاهان از دور رقابتهای لیگ قهرمانان آسیا آنهم به واسطه اشتباهات بازیكنان مطرح و بعضا ملی پوش شان هشداری به موقع برای برانكو بود تا اینكه در آستانه رقابتهای جام جهانی به ترمیم ساختار دفاعی تیمش از جمله درون دروازه و خط دفاعی بپردازد. در جام جهانی كه محل حضور نخبگان فوتبال جهان است مجالی برای اشتباهات فردی نیست چون یك حركت ناشیانه از سوی یك بازیكن ملی پوش، امیدها و آرزوهای یك ملت ۷۰ میلیون نفری را به باد خواهد داد.