رانندگانی که از صحنه می گریزند

صحنه اول تاریکی شب سکوت خیابان رد خونی که روی آسفالت ریخته جسم غرق در خونی که به سختی اما هنوز نفس می کشد هرچند با این حال و روز معلوم نیست تا کی بتواند دوام بیاورد

صحنه اول: تاریکی شب؛ سکوت خیابان؛ رد خونی که روی آسفالت ریخته؛ جسم غرق در خونی که به سختی اما هنوز نفس می‌کشد هرچند با این حال و روز معلوم نیست تا کی بتواند دوام بیاورد...

صحنه دوم: پایش را محکم روی پدال گاز فشار می دهد؛ باید تا می تواند دور شود؛ نمی داند کجا؟ فقط می داند باید هرچه سریع تر از آنجا دور شود؛ ذهنش پر است از پرسش​های بی​پاسخ: یعنی مرده؟ یعنی کسی او را دیده؟ ممکن است کسی شماره پلاک را برداشته باشد؟ ممکن بود اگر به بیمارستان می رساندش زنده می ماند؟ اگر گیر بیفتد چه می شود؟ و...

صحنه سوم: روی جنازه با پارچه ای سفید پوشانده شده و اطرافش پر شده از سکه هایی که دورش ریخته اند؛ پلیس می گوید راننده به عابر زده و فرار کرده؛ پزشکی که بالای سر جنازه است می گوید هنوز چند دقیقه ای از مرگش نگذشته؛ می گوید اگر فقط چند دقیقه زودتر به بیمارستان منتقل می شد شاید حالا زنده بود...

● پنهان از آمارها

پلیس می گوید آماری از آنها ندارد؛ شاید هم صلاح براین است که آمارها در این زمینه رسانه ای نشود ؛ رانندگان خطاکاری را می گوییم که پس از تصادف جرحی یا فوتی برای فرار از مجازات از صحنه تصادف می گریزند، اما مسلما هنوز از این رانندگان پیدا می شوند چون اگر چنین نبود پلیس این قدر تاکید نداشت بر این که باید در این زمینه رانندگان آگاه تر شوند.

تصادف به خودی خود اتفاقی ناخوشایند است که گاه ممکن است خسارت مالی به همراه داشته باشد که دو طرف را متحمل هزینه سنگینی کند، اما وقتی رنگ خون به خود بگیرد ناگوار هم می شود؛ حالا اگر راننده مقصر با وجدان نباشد با رقم زدن مرگ یک انسان نه تنها خانواده ای را داغدار کرده، بلکه عواقب آن تا پایان عمر گریبان خودش را هم خواهد گرفت. این موضوع را ممکن است خیلی از ما که پشت فرمان می نشینیم ندانیم و نتیجه همین می شود که وقتی با تصادف جرحی یا فوتی مواجه می شویم که خودمان عاملش بوده ایم، ممکن است دست به کاری بزنیم که اوضاع را از آنچه هست برای مان وخیم تر کند.

● قانون چه می گوید؟

وقتی تصادفی رخ می دهد این که چه مجازاتی در انتظار راننده مقصر خواهد بود به خیلی چیزها بستگی دارد، مثلا این که کسی که راننده با وی تصادف کرده مجروح شده یا فوت کرده باشد، راننده از محل حادثه گریخته باشد یا پای جرمی که مرتکب شده بایستد و...

سرهنگ عین الله جهانی، معاون فرهنگ ترافیک پلیس راهور تهران که دارای کارشناسی ارشد حقوق در بخش جزا و جرم شناسی است و به واسطه مسئولیتش در پلیس راهور سابقه سال ها حضور در صحنه های تصادف را داشته در این باره توضیح می دهد: یک اصل کلی در تصادفات رانندگی منجر به فوت وجود دارد؛ در صورتی که شخصی هنگام رانندگی با خودرو تصادف کند و موجب کشته شدن دیگری شود، اگر عمدی نباشد و از همه مهم تر راننده از محل حادثه متواری نشود، این قتل شبه عمد خواهد بود.

براساس ماده ۷۱۴ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) «هرگاه بی احتیاطی یا بی مبالاتی یا رعایت نکردن نظام های دولتی یا مهارت نداشتن راننده (اعم از وسایل نقلیه زمینی یا آبی یا هوایی) یا متصدی وسیله موتوری منتهی به قتل غیرعمدی شود مقصر به شش ماه تا سه سال حبس و نیز پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه اولیای دم محکوم می شود.»

پس قتل در نتیجه تصادف رانندگی برای راننده قصاص نمی آورد، اما گاهی برخی رانندگان خطاکار به دلیل ترس، بی تجربگی و ناآگاهی از قانون بعد از تصادف، مجروح را به امان خدا رها می کنند و از صحنه تصادف می گریزند تا شاید از مجازات های این جرم در امان باشند، هر چند خیلی زود گرفتار ندای وجدان ناراحت خود می شوند و زندگی را برای خود تلخ می کنند یا با شواهد به جا مانده از صحنه از سوی پلیس با کمک مردم شناسایی می شوند.

در این شرایط براساس ماده ۷۱۹ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)، اگر بعد از تصادف مصدوم احتیاج به کمک فوری داشته و راننده با وجود امکان رساندن مصدوم به مراکز درمانی یا با وجود این که امکان کمک گرفتن از مأموران انتظامی وجود دارد، از انجام این کار خودداری کند یا به منظور فرار از تعقیب، محل حادثه را ترک و مصدوم را رها کند، بر حسب مورد در هر کدام از موارد علاوه بر پرداخت دیه به بیش از دوسوم حداکثر مجازات محکوم خواهد شد و دادگاه نمی تواند در این زمینه تخفیف قائل شود.

● قوز بالای قوز

قوز بالای قوز که می گویند یعنی همین! تصور کنید مرتکب تصادف شده باشید و بعد هم به جای این که بمانید و مسئولیت کارتان را به گردن بگیرید، مصدوم را به حال خودش رها کنید و پا به فرار بگذارید. تا اینجا مجازات شما فرار از صحنه تصادف است، اما این پایان ماجرا نیست. اگر برای پلیس به اثبات برسد که یکی از چند حالت زیر در حین تصادف شامل حال شما بوده است، آن وقت قطعا مجازات شما براساس ماده ۷۱۸ تشدید خواهد شد:

ـ مست بودن راننده

ـ گواهینامه نداشتن

ـ سرعت غیرمجاز

ـ اگر راننده، خودرو را آگاهانه با وجود نقص فنی به حرکت درآورده باشد

ـ اگر راننده در عبور از محل های مخصوص تردد عابران پیاده احتیاط لازم را رعایت نکرده باشد یا در محل هایی که عبور از آن ممنوع شده است، رانندگی کند.

در هر یک از این موارد راننده به دوسوم مجازات تعیین شده در قانون محکوم خواهد شد.

● ثواب کنید؛ کباب نمی شوید

سرعت مجاز را رعایت می کنید و حواستان هست که پایتان را بی جهت روی پدال گاز فشار ندهید که ناگهان از دور، افتادن چیزی روی زمین توجه شما را جلب می کند. سرعت را کمتر می کنید، نزدیک تر که می شوید از دیدن صحنه، چیزی نمانده که قالب تهی کنید.

چیزی شبیه یک جنازه که گوشه جاده روی زمین افتاده است، از ماشین پیاده می شوید و خودتان را بالای سر جنازه می رسانید، اما نه انگار جنازه ای در کار نیست.

مردی که روی زمین افتاده هنوز زنده است؛ خون زیادی کف زمین ریخته و او بسختی نفس می کشد. معلوم است چه اتفاقی افتاده؛ راننده بی وجدان به عابر زده و فرار کرده است. کاملا مستاصل شده اید و نمی دانید باید چه کار کنید؟

در این شرایط پلیس از مردم می خواهد که با اطمینان خاطر به مصدوم کمک کنند، چون براساس قانون امدادرسانی به مصدومان تصادفات رانندگی وظیفه همه است و افرادی که این صحنه را می بینند باید به مصدومان کمک کنند.

سرهنگ جهانی در این باره می گوید: هر کس که مصدومان حوادث رانندگی را به بیمارستان برساند آن هم در شرایطی که خودش عامل تصادف نبوده است و در وقوع آن حادثه دخالتی نداشته باشد، ماموران انتظامی مستقر در بیمارستان ها حق بازداشت وی را ندارند.

به گفته وی، راه های زیادی وجود دارد که برای پلیس ثابت شود راننده ای که مصدوم را به بیمارستان رسانده در وقوع حادثه نقشی نداشته است. کاری که ماموران انتظامی انجام می دهند این است که اطلاعاتی از راننده درباره چگونگی مواجه شدن با مصدوم از وی می گیرند، یک سری مشخصات فردی مانند شماره تلفن، نشانی و سپس بررسی مدارک هویتی راننده، اما مهم ترین مرحله این است که خودروی راننده را بررسی می کنند، اگر آثار تصادف روی آن مشهود نباشد، دیگر دلیلی برای گناهکار بودن راننده ای که مصدوم را به بیمارستان رسانده، وجود ندارد.

● رانندگی با وجدان بیدار

بیایید حداقل با خودمان روراست باشیم و به این پرسش صادقانه پاسخ دهیم که اگر روزی مرتکب تصادفی منجر به جرح یا فوت شدیم چقدر شجاعت این را داریم که پای کارمان بایستیم؟

این پرسش تلنگری است به همه راننده هایی که هر وقت تصورش را می کنند که اگر روزی تصادفی برایشان پیش بیاید که در آن جان انسانی را به خطر بیندازند، چه کار می کنند، هیچ پاسخی ندارند یا حتی از فکر کردن به آن هم فرار می کنند.

پس اگر تصادف کردید شاید بیشتر به نفع تان باشد که پای خطایی که مرتکب شده اید، بایستید و مجازات کارتان را هم بکشید؛ چون در این صورت دست کم هم مهر قتل عمد به پیشانی تان نمی خورد و مجازات تان سنگین تر نمی شود، هم مجبور نیستید سال ها سایه عذاب وجدان مرگ انسانی را که شاید می توانست با کمک به موقع شما زنده بماند، با خود یدک بکشید.

پوران محمدی