کپی برابر اصل

نگاه ریشخند آمیز کیارستمی در تلفیق با فیلم سازی اروپایی در آفتاب توسکانی جالب و سرگرم کننده است

بعد از سالها تلاش و فعالیت در زمینه ی عکاسی، شاعری و ساخت فیلم های تجربی، کیارستمی بازگشت جالب توجه ای به سینمای روایی با طنزِ ظریف، تلخ و شیرین خود داشته است، که در ایتالیای خیال انگیز می گذرد. «کپی برابر اصل» زیرکانه زیر و بم زندگی زناشویی و مشکلاتی که در این راه برایشان پیش می آید را می کاود. "ژولیت بینوش" بازیگر فرانسوی فیلم ممکن است در فروش فیلم در اروپا تأثیرگذار باشد، اما احتمال کمی دارد که بتواند مخاطبان سراسر دنیا را جذب این اثر نامعمول کند. در این فیلم مبتکرانه، به سه زبان انگلیسی، فرانسوی و کمی هم ایتالیایی صحبت می شود.

نگاه کنایه آمیز و استهزا آمیز کیارستمی به داستان زن و مردی که ازدواجشان به سردی گراییده، یاد آور فیلم قابل تحسین «سفری به ایتالیا» ی "روبرتو روسلینی"(۱۹۵۴) است که در آن یک زوج انگلیسی در آستانه ی طلاق، با بازی "جورج سندرس" و "اینگرید برگمَن" به ناپل سفر می کنند که در آنجا به نظم موجود در میان رازهای طبیعت، هنر و اعتقادات مذهبی پی می برند؛ در این فیلم اما کیارستمی چندان هم خوش بین نیست.

کیارستمی را این بار غریبانه با نشاط می بینیم, شاید آفتاب توسکانی در فراق خیابان های پرترافیک تهران اثرگذار بوده است. همانند فیلم «ده» و «شیرین» محور داستان یک زن است و فیلم –هرچند گاهی ناموفق- با دغدغه های روحی و غریب او دست و پنجه نرم می کند. سکانس های ابتدایی فیلم از آنجا که کاراکترها در تلاش اند تا در نقش قرار گیرند، درخورتوجه است.

در یک کنفرانس رسمی کتاب، مادرمجردِ جذاب اما دمدمی مزاج فرانسوی(بینوش) که گرداننده ی یک گالری هنری در توسکانی است با نویسنده ی انگلیسی جیمز میلر( با بازی زیرکانه و مطمئن و صدای اپرا گونه ی باریتونِ "ویلیام شیمِل") آشنا می شود. ناشیانه جیمز را برای دیدن گالری خود می کشاند. جیمز بدون رو دربایستی اما اذعان می کند که ترجیح می دهد که قبل از حرکت قطارش در هوای آفتابی رانندگی کند.

فی الواقع این دلیل کیارستمی برای بحث و مشاجره های سکانس های ابتدایی در اتومبیل در حال حرکت است، جایی که دعوای مردانه- زنانه ایی شکل می گیرد. طغیان عصبیت های بینوش در مقابل نویسنده ی مطرح، زمانی که از بینش فلسفی وی می پرسد، رو ترش کردن هایش در مقابل جوابهای منفعلانه ی شیمِل نامنتظره ست. تقابل تخیلات و رمانتیسم بینوش و واقع گرایی و پراگماتیسم شیمِل.

بینوش در فرصتی که یافته توانسته استعدادهای بالقوه ی خود را به عنوان یک کمدین بنمایاند. سهولت در تغییر زبان از انگلیسی به فرانسوی و ایتالیایی به او کمک کرده تا بتوانداز خود شخصیتی متغیر، فریبکار و در عین حال اغواگر را همه در کنار بنمایاند.

آنها به هنگام توقف در یک شهر خوش منظره، به یک مراسم عروسی بر می خورند (و فیلم پر از مراسم های ازدواج است). زن بلافاصله هیجان زده می شود وعلی رغم نارضایتی مرد اصرار دارد که با نو عروس و داماد عکس بگیرند. آنها از سوء تفاهم ایجاد شده با چند محلی استفاده می کنند تا خود را جای زوج جوانی جا بزنند، که خود منجر به مجموعه ایی از اتفاق های سرگرم کننده می شود. اما قبل از اینکه داستان به نتیجه ی تاثیر گذار و قانع کننده برسد، توجه به سکانسی محوری در رستوران معطوف می شود.

ممکن است شخصیت پردازی زن، در مقابل نبود هر گونه اثری از مردانگی در مقابل خشم بی امان بینوش، بیش از حد کلیشه ایی به نظر برسد. بینوش جذبه ی زنانه اش را تنها در صحنه ی کوتاهی که مشغول آرایش و آویزان کردن گوشواره هایش است به نمایش می گذارد و بیهوده سعی در جلب نظر جیمز دارد.

شیمل در اولین حضورش بر روی صحنه، تمامی استعدادش در بازی کاراکترهای اپرایی را به درون فیلمی بدون موزیک آورده است. وقار زیبای او که بسیار شبیه به جورج سندرس است، او را به جانشینی مناسب برای کیارستمی تبدیل کرده است. او کمی درباره ی هنر، اثرات آن بر توده و معنی «اصل» و کپی حرف می زند؛ با این وجود در فیلمنامه زیاد به این موضوع پرداخته نشده، مگر این که زوج متقلب را به عنوان کپی از یک اصل گمشده در نظر بگیریم.

جین کلاد کریر فیلمنامه نویس، در یک نقش دوست داشتنی به عنوان یک توریست ظاهر می شود که کمی به جیمز یاد می دهد چگونه با زنها کنار بیاید.

اجرا: جشنواره ی کن—رقابتی

پخش:MK۲

تهیه کنندگان: MK۲ Productions (France), Bibi Films (Italy), France ۳ Cinema

بازیگران: ژولیت بینوش، ویلیام شیمِل، ژان-کلاد کریر، اگاته ناتانسون

کارگردان: عباس کیارستمی

فیلم نامه: عباس کیارستمی

تدوین: بهمن کیارستمی

مترجم: مونا قنبریان

منبع: هالیوود ریپورتر